100 TL ZAM ALMAK İÇİN EMEKLİ OLMAYA DEĞER Mİ ?
14 Aralık 2016
FİKRİ DEĞERLENDİRME
Bilindiği gibi 2016 yılında emekli olanlara +100 TL zam verilmektedir.
Önce bu zam nasıl uygulanıyor ona bakalım.
Aylık hesabında 2016 başı aylık hesaplanır, Ocak 2016 emekli zammı uygulanır.
Sonra 100 TL zam eklenir bulunan tutara Temmuz 2016 zammı eklenir.
Bu şekilde bulunan aylık 2016 aylığıdır.
Örnek 2016 başı aylık 1.500TL + Ocak zammı *% 3,86= 1.557,90 TL + 100TL zam= 1.657,90 buna Temmuz zammı % 3,63 eklendiğinde 1.718,08TL zamlı aylık uygulanacaktır.
Aylık alırken 2016 aylık başına kadar olan dönem güncellenmiş kazançlar ile artırılırken, aylık bağlama yılı ve bir öncesi yıl güncelleme katsayısız esas alınır. Güncelleme katsayıları ile emekli zamları arasıdaki en temel fark emekli zamlarında gelişme hızları hesaplamalarda kullanılmamasıdır.
Yukarıdaki örnekte 1.718,08 TL olarak hesaplanan 2016 aylığı Ocak 2017 ye gelindiğinde Ocak 2017 emekli zammına tabi tutularak artırılacaktır. Bu oran 2016 yılında % 3,86 olmuştur.
2016 yılının kasım ayına kadar başvuru yapanlar 2016 yılında emekli olmuş sayılırlar. Bu konuda hiç bir tereddüt yoktur. Ancak yılın son ayında başvuru yapılırsa bu hak doğacakmıdır. 2015 yılında 100 TL zam verildiğinde bu zam yılın son ayında başvuru yapanlara da uygulanmıştı. Bu uygulama nazara alındığında 2016 yılının özel kesim çalışan ve serbest çalışanlar için Aralık 2016 sonuna kadar, kamu işçileri bakımından ise 14 Ocak 2017 ye kadar başvurular 2016 aylığı kabul edilmektedir.
Ancak aylık bu koşulda 1 Ocak veya 15 ocak 2017 den başlarken, güncelleme katsayılarına 2017 güncelleme katsayıları eklenerek yani 2016 yılı aylığında 2015 yılı güncellemeden etkilenmeden esas alındığından Ocak 2017 de başlayan aylıkta 2015 yılının güncellenmiş olup olmayacağını sorunu ortaya çıkmaktadır. Ancak 2015 uygulaması aksi yönde geliştiğinden aynı uygulama sürecektir denilebilecektir. Zira 5510 sayılı kanun md.3 no 15 altındaki yıl tanımına görede özel kesim için 31 aralık kamu için 14 Ocak tarihine kadar olan süreler yıl kavramına dahildir. Aynı maddenin 28 nolu başlığında yer alan güncelleme katsayısı ise bir önceki yılın aralık ayına göre belirlenmektedir. Yine 29 maddenin ikinci fıkrasında yer alan güncellemenin aylık talep tarihine kadar olacağı açıklandığından artık güncelleme katsayıları nazara alınmadan kasım 2016 aylığı nasıl hesaplandı ise aynı yöntemle hesap yapılacaktır. Güncelleme katsayıları 1 veya 15 şubat sonrası başlayacak aylıklara uygulanacaktır.
Peki ilk soru kamu çalışanı işçiler 1 ocak 14 ocak arası emekli dilekçesi verirlerse hem 100 TL zam hemde artacak kıdem tazminatı tavanından ikisinden de yararlanacaklarmıdır. Sorunun cevabı evet olacaktır. Yani hem 100 TL zamdan hemde artacak kıdem tazminatı tavanından yararlanacaklardır.
100 TL İÇİN EMEKLİ OLMAYA DEĞER Mİ ?
Önce 100 TL zammın peşin olarak aynı yıl içinde ödenen 20.000TL. net prim ödenerek elde edilebileceği beyan edelim.
20.000TL prim tavandan çalışanlar için 7 ay kamu işcileri için 8 aylık çalışmaya karşılık gelmektedir. Ancak net ücreti daha düşük olan kamu işyerleri için 12 aylık çalışmaya karşılık gelir. Asgari ücretten çalışanlar içinse 3,5 yıl çalışma anlamına gelir.
O halde asgari ücretten çalışanlar emekli olurlarsa 3,5 yıllık prim tek bir yıla eklenmiş gibi aylıkları artar ( ardı ardına 3,5 yıl çalışma halinde aynı ölçüde artmamakta aksine ya azalmakta ya rakam yerinde durmaktadır). En az prim ödeyenler günleri gelmiş ise 100 TL zam almak kaçırılmayacak bir fırsattır.
SGK ya bildirilen kazançları yüksek olanların ve özellikle kamu çalışanlarının ise güncelleme katsayılarının etkileri de gözetildiğinde 8 ay çalışarak elde edecekleri 100 TL artışı 6-7 ayda elde etmeleri mümkün hale geldiğinden 6-7 ay daha çalışacabilecek kişilerin bu gün emekli olmaları ile 6 ay sonra emekli olmaları halinde aylık tutarlarının değişmeyeceğini, 100 TL zammı 6 ay gibi bir sürede yeniden elde edebileceklerini söylemek gerçeğe yakın bir ifade olmaktadır.
Tavan kazançla yapılan çalışmalar 130-150 TL civarında her tavan ödenen yıl kadar aylığı etkilerken bu etkilenme asgari kazancın 2015 yılına nazara asgari ücrette beklenen ve olması gerekenin aksine % 10 gibi bir zam yerine % 29,30 asgari ücret artışı nedeni ile tavan ödenebilen primler ile emekli aylıkları 2016 yılı için 200 TL civarında bir artışa neden olmuştur. Bu etkilenme 2017 yılında asgari ücret % 10 artsa dahi tavan 6,5 yerine % 7,5 olarak uygulanacağında düz bir işlemle dahi 2017 yılı için tavam yatan kazançlar emekli aylığınız sadece 2017 için 240 TL artıracaktır.
2017 asgari kazançları belirlendiğinde tavan kazançların aylığa etkisini 2017 güncelleme katsayıları ile yeniden hesaplamak daha gerçekçi sonuçlar verecektir.
Bir yanda 4500 TL gibi bir aylık ödeyebilen bir sistemin asgari aylıkların yükselmesinde de daha etkin olması düşünülebilir. Bu anlamda olmak üzere zamların örneğin yaşlılık aylıklarının en az tutarının 2017 için en aza 1.200 TL olacak şekilde zamlandırılması yanında yaşlılık aylığındaki asgari kazancın % 35 veya 40’ından az olmaz kuralının bilinen herhangi bir brüt ücretin veya asgari ücretin netleştirilmiş halinde göre asgari aylık belirlenmesi belki de en gerçekçi yaklaşım olacaktır. Örneğin 2016 net asgari ücreti asgari geçim indirimsiz 1.177,46 TL olduğundan net brüt oranı 1647/1.177,46= % 71,46 olmaktadır. Tam bu ölçüde bir asgari aylık beklentisi gerçekçi olmasa bile en az kazancın % 60’I civarında en az aylıkların olacağının düzenlenmesi mümkündür.
En az aylıklar herhangi bir şekilde daha üst sınırlara çıkarılmadıkça, sürekli olarak 600-700 TL gibi çıkacak en az emekli aylıkları için sürekli hale getirilen 100TL lik veya daaa fazlı zam uygulamalarına sıkça başvurulmak gerekecektir.
HESAP YAPMAK SURETİ İLE DEĞERLENDİRME/ YAPILAN MUKAYESE SONUCU
2016 yılı gelişme hızının tüfe % 8, gelişme hızı % 3 olacağı varsayımı ile % 4 ek ödeme hariç
Gün Sayısı Kazanç 2016 yılında emekli olanın 2017 1 Şubattan aylık alırsa Fark 2017 ocak zammı aylığı
6600 asgari 996,34TL 896,72TL 99,62TL daha az
6600 azami 3.695,70TL 3.611,99 83,71TL daha az
SONUÇ : EMEKLİ SÜRESİ GELENLERİN 2016 EMEKLİSİ OLMALARI YARARLIDIR
Tavan veya yüksek kazançlı olanların işten ayrılıp geri dönme imkanları olmadıkça uzun sürecek (7-8 aydan fazla) çalışmaya devam etmeleri, geri dönebileceklerin ise emekli olup, olduktan sonra geri dönmeleri ve gerekirse aylıklarını kestirip çalışmaları önerilir.
Daha doğru sonuç kişisel duruma uygun hesaplamaların yaptırılması için danışma hizmeti alınmasıdır.
