Bugünkü yazımızda Temmuz 2019 ayından itibaren SSK sigortalılığından bağlanacak dul-yetim aylık ve gelirlerinin taban tutarlarını ele alıyoruz. SSK gelir ve aylıklarında taban aylık ve gelir tutarları sigortalılık başlangıcı ve ölüm tarihlerine göre değişkenlik arz ediyor.
2000 yılından önce SSK sigortalılarına malûllük ve yaşlılık sigortalarından bağlanacak aylıklar ile ölüm sigortasından hak sahibi kimselere bağlanacak aylıkların hesabına esas tutulan aylığın alt sınırı, gösterge tablosundaki en düşük göstergenin katsayı ile çarpımının yüzde 70’inden az olamayacağı kuralı söz konusu.
2000 yılı ve sonrasında emekli olanlar için bu alt sınır en düşük gösterge olan 9475 gösterge ile 31.12.1999 tarihinde geçerli olan 12.000 memur maaş katsayısının çarpımından oluşmaktaydı.
Hak sahibi kimselerin gelir ve aylıkları da hak sahibi bir kişi ise alt sınır aylığının yüzde 80’inden, hak sahibi iki kişi ise yüzde 90’ından az olamaması da önemli diğer bir kural.
2000 yılından itibaren aylık tutarının prime esas günlük kazanç alt sınırının yüzde 35’inden az olamayacağı kuralı getirilmişti.
2000 yılından önce bağlanan malûllük, yaşlılık ve ölüm aylıkları ve iş kazası ile meslek hastalığı sonucu bağlanan ölüm gelirleriyle bağlanan ve bağlanacak aylıkların; 506 sayılı Kanun’un 4447 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki 96 ncı maddesi hükümleri uygulanmak suretiyle 31.12.1999 tarihi itibarıyla hesaplanarak bu tarihten sonra gelir ve aylıklarda yapılan artışların ilave edilmesi neticesinde saptanan tutarın altında olamayacağına yönelik yasal düzenleme söz konusu bulunuyor.
5510 sayılı Kanuna göre iki farklı taban aylık tanımı söz konusu olup, 01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için ölüm aylığı, yaşlılık sigortasından bir önceki yılın son ödeme ayında (Aralık ayında) söz konusu sigortalılar için ayrı ayrı ödenen en düşük yaşlılık aylığından az olamaması da temel kurallardan.
Yeni Sigortalıların Taban Aylığı
01.10.2008’den sonra sigortalı olanların ölmeleri halinde ise farklı bir taban aylık söz konusudur. Bu aylık da çalışma sürelerindeki her yıl için 82. maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 29. maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın % 35’inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa % 40’ından az olamayacağı kuralına dayanan taban aylıktır. Hak sahibi kimselerin aylıkları; hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının % 80’inden, hak sahibi iki kişi ise % 90’ından az olmaması gerekiyor.
Bu aylık hesaplanırken cari çalışmalar asgari ücret üzerinden prim ödenmiş gibi varsayılıp güncelleme katsayılarıyla güncellendikten sonra bakmakla yükümlü aile bireyi varsa yüzde 40’ının, yoksa yüzde 35’inin dikkate alınması gerekiyor.
İlk defa 2000 yılından önce sigortalı olan ve 30.09.2008 tarihinden önce veya sonra ölenlerin arasında doğan cüzi aylık farkının nedeni 01.10.2008 tarihinden itibaren kaldırılan ve o tarihte 4,69 TL tutarında olan sosyal yardım zammı ödemesinden kaynaklanıyor.
İlk defa 01.01.2000 ile 01.10.2008 tarihleri arasında sigortalı olup 01.10.2008 tarihinden itibaren ölen sigortalı için 2008/Ocak dönemine ait prime esas günlük kazanç alt sınırının bir aylık tutarının yüzde 35’i üzerinden dosya aylığı hesaplanması, hesaplanan bu alt sınır aylığının, hak sahibi alt sınır hissesine üzerinden (% 80-60-30-45) emekli zam oranları ile güncellenerek sigortalının ölüm tarihine taşınması gerekiyor.
Şimdi yüzde 5,01 olarak açıklanan Temmuz 2019 zammı ışığında sigortalılık ve ölüm tarihleri dikkate alınarak SSK ölüm taban aylıklarını son iki yıl bazında verelim:
| İlk defa 01.01.2000 öncesi sigortalı olup 01.10.2008 öncesi vefat edenler için en düşük SSK aylıkları (Ek ödeme hariç) | |||||
| Hak sahibi 1 kişi ise | Hak sahibi eş ve bir çocuk ise | Hak sahibi iki kardeş ise | Sigortalı Alt Sınır Aylığı | ||
| Yüzde 80 | Eş (Yüzde 60) | Çocuk (Yüzde 30) | Yüzde 45 | Yüzde 100 | |
| 2017 Temmuz |
1.193,09 |
873,68 | 436,85 | 655,26 |
1.427,88 |
| 2018 Ocak |
1.260,97 |
923,39 | 461,71 | 692,09 |
1.509,13 |
| 2018 Temmuz |
1.376,60 |
1.008,06 | 504,05 | 756,06 |
1.647,52 |
| 2019 Ocak |
1.516,88 |
1.110,78 | 555,41 | 833,10 |
1.815,40 |
| 2019 Temmuz |
1.592,87 |
1.166,43 | 583,24 | 874,84 |
1.906,35 |
| İlk defa 01.01.2000 öncesi sigortalı olup 01.10.2008 sonrası vefat edenler için en düşük SSK aylıkları | |||||
| Hak sahibi 1 kişi ise | Hak sahibi eş ve bir çocuk ise | Hak sahibi iki kardeş ise | |||
| Yüzde 80 | Eş (Yüzde 60) | Çocuk (Yüzde 30) | Yüzde 45 | ||
| 2017 Temmuz |
1.191,33 |
873,07 | 436,57 |
654,84 |
|
| 2018 Ocak |
1.259,11 |
922,75 | 461,42 |
692,10 |
|
| 2018 Temmuz |
1.374,57 |
1.007,36 | 503,73 |
755,56 |
|
| 2019 Ocak |
1.514,64 |
1.110,01 | 555,06 | 832,56 | |
| 2019 Temmuz |
1.590,53 |
1.165,62 | 582,87 |
874,27 |
|
| İlk defa 01.01.2000-30.09.2008 arasında sigortalı olup 01.10.2008 sonrası vefat edenler için en düşük SSK aylıkları | |||||
| Hak sahibi 1 kişi ise | Hak sahibi eş ve bir çocuk ise | Hak sahibi iki kardeş ise | |||
| Yüzde 80 | Eş (Yüzde 60) | Çocuk (Yüzde 30) | Yüzde 45 | ||
| 2017 Temmuz |
704,28 |
528,19 | 264,12 |
396,18 |
|
| 2018 Ocak |
744,35 |
558,25 | 279,15 |
418,72 |
|
| 2018 Temmuz |
812,61 |
609,44 | 304,74 |
457,12 |
|
| 2019 Ocak |
895,41 |
671,54 | 335,80 |
503,70 |
|
| 2019 Temmuz |
940,27 |
705,18 | 352,62 |
528,93 |
|
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282