Sosyal güvenlik prim ve aylıklarının kişi sayısı bakımından etkisi ile herbir kişinin kazancı-primi-aldığı aylığa göre etkisi nasıl değerlendirilmelidir.
Önce bir sigortalı için;
asgari kazanç olan 20.002,00TL % 34,5 üzerinden prim 6907TL. Alacağı Emekli Aylığı 12.500TL.
tavan asgari kazanç 150.015,00TL % 34,5 üzerinden prim 51.755TL Alacağı Emekli Aylığı 65.000TL.
Öncelikle 2024-2025 yılı aylık farkı;
-Asgari ücretle çalışanların, kazanç beyan edenlerin sorunu değildir.
-5434 sayılı kanuna tabi olan eski memurların sorunu değildir.
-01.10.2008 sonrası memurların her birinin durumu özel olarak değerlendirilmelidir. Memurluk öncesi SSK kapsamında olupda kazançları yüksek olanların her biri için değerlendirme kişi bazlı yapılmalıdır.
KAZANCI YÜKSEK OLAN 4/1-a ve b yani eski deyimle SSK ve BAĞ-KUR luların sorunudur.
Ülkemizde bir kişi yüksek kazanç seçerek, yüksek ücretle çalışarak 7,5 kişinin ödeyebileceği primi ödeyebilmektedir.
O halde yüksek kazançla çalışan, beyan eden kaç sigortalı vardır dediğimizde bu sayının her 7 kişide bir kişi kabulü ile yuvarlama yaparsak o zaman şunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Toplanan primlerin yarısı kadar prim yüksek kazançla prim ödeyenler emekli olacakları için tahsil edilemeyecektir. O halde sorun prim tahsili bakımından toplanan primlerin yarısına karşılık gelmektedir.
2024 yılında bu nedenle emekli olmayı seçecek kişilere ödenecek aylıklar ile de halen prim ödeyen sigortalılar için 2024 yılında emekli olan SSK ve Bağ-Kur luların % 30-40 civarında bir etkiye sahip olacaktır.
Gelir ve gider dengesi emekli olabileceklerin sayısını en iyi Kurum bilmektedir. Bu hususları kamuoyuna sayılar ile ortaya koyabilir.
EYT etki etmez, 2024 yılında emekli olmak etki etmez gibi yaklaşımların sosyal güvenlikle gelir gider dengesini, emeklilere ödenecek tutarları, hazine ile finans edilse bütçe üzerinden olumsuz etkilerini olabilecektir. Sosyal devlet ve sosyal güvenlikten beklenen ise hakların artırılması, korunması olarak gerçekleşmektedir.
Çalışma ve prim ödeme sürelerin uzun, aylıkların yüksek olması uzayan ömür ve artan maliyetler karşısında bir kez daha anlam kazanmaktadır.