2025 VE SONRASI AYLIK YERİNE 2024 YILINI SEÇİMDE ZORLANANLAR
23 Aralık 2024
Aylık hesaplama sistemi ve aylık zamlarından kaynaklanan farklılıklar nedeni ile
Yüksek kazanç üzerinden prim yatırılan sigortalıların aylık hesaplarında 2024 yılında aylıkları başlayacakların 2025 yılı ve sonrası başlayacak olanlara nazara % 35 civarında bir eksiklik olacağı görülmektedir.
2024 yerine 2025 veya sonraki yıllarda aylık seçenlere arada oluşacak eksikliği telafi edebilmek için 6 yıla yakın aynı kazanç düzeyinden aylık almadan sigortalı olarak prim yatırmaları veya daha sonra emekli olmaları halinde fark azalacaktır.
İlerleyen zaman diliminde bu eksikliği telafi eden yasal düzenleme beklenebilir ancak bu aşamada sorun çözümsüz görünüyor.
Bu noktada önerilerimiz istediği halde işten ayrılıp emekli olamayanlardır.
Bazı işyerlerinde emekli çalıştırma yasağı kuralı uygulanmaktadır.
Aynı işyerinden emekli olanlar emekli olarak aylık alırken emekli olarak sigortalı olarak çalışabilmektedir. Aylık alanlar ne zaman isterse aylıklarını kestirip normal çalışmaya devam edebilirler. Emekli aylığını kestirip prim yatıranlar sonraki primlerin farkı olarak ilave aylık alabilmektedirler.
Örnek üzerinden gitmek daha anlaşılabilir olacaktır.
31.12.2024 tarihinde yaşlılık aylığı başvurusunda bulunan sigortalı aynı tarihte işten ayrılmıştır.01.01.2025 tarihinden itibaren 2024 yılı emeklisi olan aylık alacaktır.
Bu kişi isterse 01.01.2025 tarihinden itibaren 2 kodu yani Sosyal Güvenlik Destek Primi ile çalışmaya emekli aylığı alarak çalışmaya devam edebilecektir. İsterse aynı kişi 01.02.2025 tarihinden itibaren aylığını kestirip 1 kodu ile tüm sigorta kolları primine tabi olarak çalışmaya devam edebilecek veya seçimini bu yönde değiştirebilecektir. Aylığını bir kez hak kazanmış ve kestirmiş kişi artık aylık almasa bile ne zaman isterse işten ayrılabilecek eski aylığı zamlarla beraber artırılıp ödenecek, sonraki çalışmaları (aylık almaksızın) karşılığında ilave bir aylık alacaktır.
Emekli çalışan kabul etmeyen işyerleri 2024 yılında işçilerini işten çıkarıp, emekli olmalarından sonra örneğin 01.02.2025 tarihinden itibaren normal sigortalı olarak işe başlamalarını sağlayabilecektir. (Bu süre daha kısa olamaz mı daha kısa sürelerde aylık bakımından sorun çıkarmaz gibi görünmüyor ancak örneklemede süre daha güvenlidir).
Bu şekilde işten ayrılma ve işe yeniden başlama konusunda işçi işveren arasında uyum sağlanamaz ise kısaca işveren ya emekli olursun ya işten ayrılırsın derse ve işçi işten ayrılmak istemiyorsa hangi yöntem izlenebilir.
01.10.2008 öncesi sigortaya giren sigortalılar için emekliliklerinde işten ayrılma koşulu Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edildiğinden emekli olmak için işten ayrılma koşulu aranmaz ancak SGK uygulamada halen işten ayrılmayı aramaktadır.
İşten ayrılmadan e devlet üzerinden aylık başvurusu yapılamaz. İşten ayrılmadan aylık başvurusunda bulunacak olanlar bizzat Kuruma başvuru yapmak veya APS gibi yollar ile Kuruma dilekçelerini (tahsis taleplerini) göndermek zorundadır. Kurum işten ayrılmadığı için taleplerini reddedecek sigortalılar bakımından arzu ettikleri dava yolu ile çözüm arayabileceklerdir. Aynı kişiler sanki aylık almış gibi 01 Şubat 2025 itibari ile ben artık aylıksız normal çalışmak istiyorum 01.02.2025 tarihinden itibaren aylığımı kesin diyebileceklerdir.
Zor ama son çare olarak bu yöntem düşünülebilecektir.
