4. UYGULAMA YILINDA ZORUNLU MADEN FERDİ KAZA SİGORTALARI

9 Şubat 2019

 

Bakanlar Kurulunun 06 Şubat 2015 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 2015/7249 kararları ile

Yer altı ve yer üstü maden işlerinin üretim ve hazırlık işlerinde  çalışan işçiler için zorunlu ferdi kaza sigortası yaptırılması zorunluluğu getirilmiştir. Bu sigorta uygulaması yürürlük hükmüne göre yayım tarihinden 3 ay sonra başlar. (Md.7).

Teminat limitleri kişi başı  yaralanmaya veya ölümde 150.000TL olarak belirlenmiştir.  Ancak toplamda 1.500.000TL yi geçen riskler ve 10 kişiyi geçen işletmeler için reassüre işlemi yapılabilir. Sigorta yapılmaması faaliyet engelidir. Sigorta şirketi risk incelemesi yaparak yeterli düzeyde olmayan işyerlerine sigorta talepleri reddedilir. Faaliyet sırasında bu durum tespit edilirse sigorta askıya alınır.

“Sigorta tazminatı MADDE 4 – (1) Sigorta tazminatının tespitinde zarar hesabı yapılmaz. Ancak söz konusu tazminat, hak sahiplerinin ilgili özel hukuk mevzuatı çerçevesinde sahip oldukları zarara bağlı diğer tazminatın hesabında dikkate alınır. “ hükmüne göre ödeme diğer tazminatlardan indirilir.

Ölümde ödeme mirasçılara yapılır. Sakatlanmalarda ayrı bir tarife belirlenene kadar KTK taşıma Ferdi Kaza Genel Şartlarındaki sakatlık oranlarına göre yapılır.

Bu sigorta genel şartları ve poliçenin devamı madenlerde iş güvenliğinin sağlanması koşullarını korumak, sürdürmeyi teşvik etmek üzere düzenlenmiştir.

Kısa değerlendirme;

1- Teminatların yıllardır artmaması;

Yürürlüğünden  3 yıl 9 ay geçmesine rağmen ilk teminat tutarları olan 150.000TL artırılmamıştır. Aynı dönemde trafik sigorta ölüm/sakatlıkta  teminatları 290.000TL den  2019 da 360.000TL ye çıkmıştır. % 24’e yakın artmıştır. 2014 yılından bu yana  taşıma ferdi kaza ve 2015 yılından bu yana maden ferdi kaza sigorta poliçe teminat limitleri artmamıştır. Artırılması isabetli olacaktır.

2– Ferdi Kaza tazminatlardan iner, bunu maddi tazminatlar olarak anlamak gerekir.Maneviler kapsamda değildir.

3– Bu teminatlar üzerinden SGK’nın rucuen alacak hakkı olamaz.

4-Ölümde destek olunanlara değil yasal mirasçılara ödeme yapılır. Zarar olmasa da ödenir. Bu poliçe teminatının mirasçılık paylarına göre ödeneceği anlamına gelir.  Ancak kararda yer alan tazminatlardan indirilir ilkesi ile mirasçılara ödeme ilkesi uyuşmaz. Örneğin 40 yaşında 1 eş ve 22 yaşında erkek çocuk varsa tazminat hesabında tüm maddi tazminatı alacak olan eş bu defa ¼ alacak, hiç maddi tazminat alamayacak erkek çocuk ¾ alacaktır. Doğmayan bir zarar giderilirken, prim ödeyen işverenin hiçbir yararı olmayacaktır.

5– Ferdi kaza sigortası zararla bağlantılı olmadığından,  sigorta yaptırmadan çalıştırılan işçiler ve işyerleri için zarar doğarsa başka koşul olmaksızın, aranmaksızın salt zararın doğması işverenin poliçe tutarı kadar (sakatlanmada karşılığı kadar) bir ödeme yapmasını gerektirir. Nitekim zorunlu otobüs ferdi kaza sigortalarında yargı uygulamaları bu yöndedir. Yine askıda sigorta hallerinde de aynı sonuç işveren ve faaliyet iznini iptal etmeyen resmi merciler bakımından düşünülmelidir. Güvence hesabından alınamayan tutarların işverenden alınması mümkündür.

6– Diğer sigortalardan farklı olarak işlevi, önlem alma ve devamını zorunlu kılan bu sistemin maden kazaları üzerinde etkilerini, özel sigorta sektörünün iş güvenliğine etkilerini ayrıca ilgililerince incelenip yararlı yönü varsa uygulama yaygınlaşmasına gidilmelidir.

7– Manevi tazminatlar ve poliçe tutarından fazla maddi tazminat sorumlulardan istenilmeye devam edilebilecektir.