Malûl Yetim Çocukların Aylıkları Hangi Hallerde Kesilir?
8 Şubat 2021
Çalışmayacak derecede malûl olan erkek çocukların 4/a sigortalısı veya 4B sigortalısı müteveffa anne-babalarından dolayı bağlattıkları aylıkları çalışma, bizzat kendi sigortalılığı nedeniyle emekli olma ve malûllüklerinin devam edip etmediğinin denetlenmesi amacıyla öngörülen kontrol muayeneleri ile ilgili olarak kesilebiliyor.
Ama her çalışma malûllükten dolayı bağlanan yetim aylığının kesilmesini gerektirmeyebiliyor. Bugün de yazımızı bu konuya ayırdık.
Aylığın Kesilme Halleri
Malûl çocuklara bağlanan aylıklar,
– 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başladıkları,
– Kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlandığı tarihi,
– 5510 sayılı Kanunun 94 üncü maddesine göre yapılan kontrol muayenesi sonucu Kurum sağlık kurulu kararı ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirmediği tespit edilen çocukların kontrol muayene tarihini,
izleyen ödeme dönemi başından itibaren kesilmesi gerekiyor.
Öğrenim ve Yaşa Bağlı Muafiyet
Ancak, hak sahibi çocuklardan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların, 4/a (SSK) sigortalılığı kapsamında sigortalı sayılmaları, bunlara aylık bağlanmasına engel oluşturmuyor.
Keza malûl çocuğun ceza infaz kurumları ile tutukevleri bünyesinde oluşturulan tesis, atölye ve benzeri ünitelerde çalıştırılan ve haklarında sadece iş kazası ve meslek hastalığı hükümleri uygulanan hükümlü ve tutuklulardan olması veya çıraklık ve mesleki eğitim kapsamında kısa vadeli sigorta kollarına tabi tutulması, yükseköğrenimde olup kısmi zamanlı olarak ayda asgari ücret tutarından az matrahla çalışan öğrenci olması, İş-Kur’ca düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerlerden olması aylığın kesilmesini gerektiren bir çalışma anlamına gelmiyor.
Kontrol Muayenesi
Kontrol muayene tarihini takip eden ödeme dönemine kadar kabul edilebilir bir özrü olmadığı halde kontrol muayenesini yaptırmayan malûl çocuğun gelir/aylığı kontrol muayene tarihini izleyen ödeme döneminden itibaren kesiliyor.
Ancak kontrol muayenesini SGK’nın yazılı bildiriminde belirtilen tarihten başlayarak;
– Üç ay içinde yaptıran ve malûllük halinin devam ettiği tespit edilen malûl çocuğun kesilen aylık veya geliri, kesildiği tarihten,
– Üç ay geçtikten sonra yaptıran ve malûllük halinin devam ettiği tespit edilen malûl çocukların ise almakta oldukları gelir veya aylık, rapor tarihinden sonraki aybaşından, başlanarak yeniden bağlanması gerekiyor.
Sigortalının ölüm tarihinde aylık bağlanmamış ya da bağlandıktan sonra aylıkları kesilen çocuklardan sonradan çalışamayacak durumda malûl olanlara, 5510 sayılı Kanuna tabi veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmamaları ve buralardan kendi sigortalılığı nedeniyle gelir ve aylık bağlanmaması koşuluyla, malûllük durumunun tespitine esas sağlık kurulu rapor tarihini takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanması gerekiyor.
Evlenme Hali
Malûl çocukların evlenmeleri halinde aylıklarının kesilmesi gerekmiyor.
Emekli Sandığı İştirakçilerinin Malûl Erkek Çocuklarının Ayrı Engeli
Ölen 4/a veya 4/b sigortalılarının malûl erkek çocuklarının tabi olduğu bütün bu engellerin yanında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa tabi iştirakçilerinin malûl erkek çocuklarının ayrı bir engeli daha bulunuyor. O da 5434 sayılı Kanunun 108 inci maddesinde tanıma göre 4857 sayılı İş Kanununun 39`uncu maddesi uyarınca 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen asgari ücretin net tutarından (2021 yılı için 2557,59 TL’den) daha az aylık geliri olup, kendisini ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre bakmaya mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeye yetecek kadar malı da (para veya o mahiyetteki kıymetler dâhil) olmayanların ancak 5434 sayılı Kanun uygulanmasında muhtaç sayılıyor olmaları.
İşte bu muhtaçlık kriterini sağlamanın zorluğu nedeniyle Emekli Sandığı iştirakçisinin malûl erkek çocuğunun yetim aylığına ulaşması veya bu hakkı koruması daha güç bulunuyor.
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282
