5510 İLK YAŞLILIK AYLIKLARI KİMLERE
27 Ekim 2023
Yazı bu hali ile 01.10.2008 öncesi hiç sigortası ve borçlanacak günü olmayanlardan 5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmesi bu tarih ve sonrası ilk defa sigortaya girenleri anlatıyor.
Bilindiği gibi EYT 08.09.1999 öncesi sigortalı olanlara yaş beklemeden emeklilik hakkı verildi
5510 sayılı kanunda kural olarak yaşlılık aylığı bağlanması için 9000 ve 7.200 günlük süreler ile yaş koşulu konuldu. 5400 gün ile emeklilik içinse 2036 yılı ve sonrası 65 yaş + eklenen yıl ile emeklilik hakkı bulunuyor.
28 maddede ayrıca iki kesim ise istisnaya tabi tutuldu. Bunlardan ilki 01.10.2023 ten ikincisi ise 01.10.2024 itibaren başvuru yapabilecek.
Bunlar sigortalılık öncesi malül olduğu için malüllük hakkı verilmeyip yerine 3.960 gün ve 15 yıl bekleme süresi ile yaşlılık aylığı hakkı tanınanlar bu kesim 01.10.2023 tarihinden itibaren yaşlılık aylığına başvuru yapabilecek.
% 50-59 arası oranda tek hastalıktan çalışma gücünü kaybedenlerden 4.320 günü bulunanlar 16 yılın bitimi ile birlikte yaşlılık aylığına hak kazanabilecekler. Bu kesim için süreler 01.10.2024 sonrası başlayacaktır. % 40-49 arası raporlular ise 01.10.2026 sonrasını bekleyecek.
Bu iki kesimin hem erken yaşlılık aylığı alma hakkı verilmesinin bir avantaj olması yanında birde aylık bağlama oranında avantaj var normalde 3.960 gün için % 22, 4320 gün için % 24 aylık bağlama oranı yerine % 40 ile özellikle 4/1-b sigortalıları için % 50 ye varan aylık bağlama oranı yüksek kazançla prim yatırılarak aylığı teşvik ediyor. Asgari kazançlılar bakımından Bakmakla yükümlü kimsesi olmayanların % 35, olanların % 40 aylık bağlama oranlarının asgari kazançla prim yatırmak ile asgari kazancın yaklaşık % 80 fazlasını yatırmak arasındaki farkın bu şekilde kalktığını, yüksek prim yatırmanın ortalama asgari aylık kazançların 1,80 katını geçmedikçe değer kazanmayacağını ifade edelim. Yine mevcut 7.500TL olarak uygulanan asgari aylıkların asgari kazancın yaklaşık % 80’ine karşılık gelmesi nedeni ile az biraz fazla yatırmanın özel bir yarar sağlamayacağını, bu yükseklik oranının bütün yılların toplanıp ortalamasının bu orana yakın olması gerektiğini tekrarlayalım.
Yeri gelmişken 01.10.2008 sonrası ilk kez sigortalı olanların vergi indirim yöntemi ile yaşlılık aylığına hak kazanmayacaklarını geçici madde 9 da yer alan 4500 gün ve 15 yıl gibi sürelerin 08.09.1999 tarihinden 01.10.2008 tarihine kadar sigortalı olanları kapsadığını yazının konusunun 01.10.2008 sonrası ilk kez sigortalı olanlar olduğunu tekrar edelim.
