Eğer birisini dövecekseniz sigortası olup olmadığını sorun
22 Mart 2015
Yamalı bohçaya dönen sosyal güvenlik sistemimizin gariplikleri bir türlü bitmiyor. Önce gelen soruyu hep birlikte okuyalım, “Ali Bey merhaba. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bana 7 bin 540 lira ödeme emri göndermiş. İşveren değilim, işçiyim. Gidip sordum geçen sene kahvehanede birisiyle kavga etmiştik. Bu yüzden bana ceza kesmişler. Böyle bir uygulama var mı? Nasıl bir yol izlemem gerekir?”
Sayın okurum, size gelen ceza değil, SGK'nın geçen yıl kahvede kavga ettiğiniz ve yaraladığınız kişiye yaptığı sağlık masraflarıdır. Sanırım olay sonrasında ilgili kişi Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunmuş. Savcı da size karşı kamu davası açmış ve mahkemeden ertelenmiş bile olsa ceza almışsınız.
36 TAKSİT İLE ÖDERSİNİZ
Zira, 5510 sayılı Kanun'un 76. maddesinin son fıkrasına göre; "İşverenin, genel sağlık sigortalısının ve üçüncü kişilerin sorumluluğu
MADDE 76-… Genel sağlık sigortalısına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere kastı veya suç sayılır bir hareketi veya ilgili kanunlarla verilmiş bir görevi yapmaması ya da ihmali nedeniyle Kurumun sağlık hizmeti sağlamasına veya bu kişilerin tedavi süresinin uzamasına sebep olduğu mahkeme kararıyla tespit edilen üçüncü kişilere, Kurumun yaptığı sağlık hizmeti giderleri tazmin ettirilir."
Size çıkarılan bu rakamı ödemekten başka çareniz de yok ancak dilerseniz SGK'ya başvurup 6183 sayılı Kanun kapsamında 36 taksit yaptırabilirsiniz. Aksi halde icra marifetiyle bu parayı SGK sizden alır.
SAKAT KALSAYDI YANMIŞTINIZ
Bu arada şanslıymışsınız. Şayet, bu kişi tedavi sonrasında sakat kalsa veya malul olsaydı SGK bir de bu kişiye ödeyeceği tüm emekli aylıklarının da değerini sizden söke söke alırdı. Kanunun "Uzun vadeli sigorta kolları bakımından üçüncü kişinin sorumluluğu" başlıklı 39. maddesine göre;
"MADDE 39- Üçüncü bir kişinin kastı nedeniyle malûl veya vazife malûlü olan sigortalıya veya ölümü halinde hak sahiplerine, bu Kanun uyarınca bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı için Kurumca zarara sebep olan üçüncü kişilere rücû edilir. Malûllük, vazife malûllüğü veya ölüm hali, kamu görevlilerinin veya er ve erbaşlar ile kamu idareleri tarafından görevlendirilen diğer kişilerin vazifelerinin gereği olarak yaptıkları fiiller sonucu meydana gelmiş ise, bu fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı bulunanlar hariç olmak üzere, sigortalı veya hak sahiplerine yapılan ödemeler veya bağlanan aylıklar için Kurumca, kurumuna veya ilgililere rücû edilmez. "
Madde metninden de görüleceği üzere, SGK, kasıt (bilerek ve isteyerek) bir kişiyi sakat veya malül bırakan veya öldüren kişiden de bağlayacağı malüllük aylığı, ölüm (dul-yetim) aylığı paralarının hepsini suçludan ister. Birisini dövmeyi kafaya koymuşsanız önce ‘SGK sigortası var mı?’ diye sorun. Var diyorsa hemen arkanızı dönün ve gidin. Veya trafikte giderken çarpacağınız kişinin SGK sigortasının olmamasına dikkat edin
– Uzun vadeli sigortaya da rücu geldi Kısa vadeli sigortalı çeşidi olan iş kazası meslek hastalığı ve hastalık sigortalarından özellikle iş kazası olaylarında rücu hemen hemen her ülkenin sosyal güvenlik sisteminde var. Yani, iş kazası meydana gelmiş ve işçi vefat etmişse SGK işçinin ailesine gelir bağlar ve verdiği ve vereceği gelirlerin peşin sermaye değerini sorumlulardan (daha çok işverenlerden) ister.
Ancak, uzun vadeli (biriktirme) sigorta çeşidi olan yaşlılık-malullük-ölüm sigortalarında rücu uygulaması ilk defa bizim ülkemizde başlayacak.
Sosyal güvenlik uygulamalarında 1 Ekim 2008 gününden sonra yeni bir uygulama başlıyor ve bu uygulamayı dünyada ilk defa biz yapacağız. Uzun vadeli sigorta kolları için de SGK rücu davası açacak.
-Rücu edilen para 200 bin lirayı geçecektir 5510 sayılı Kanun’un “Uzun vadeli sigorta kolları bakımından üçüncü kişinin sorumluluğu” başlıklı 39’uncu maddesine göre; “Üçüncü bir kişinin kastı nedeniyle malûl veya vazife malûlü olan sigortalıya veya ölümü halinde hak sahiplerine, bu Kanun uyarınca bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı için Kurumca zarara sebep olan üçüncü kişilere rücû edilir…”
Kanunun metni yukarıdaki gibi. Basit bir örnekle izah edelim; evinize bir hırsız girse ve siz o kişiyi yaralarsanız veya öldürürseniz ve bu kişi sigortalı ise yandınız!.. Eğer hırsızın eşi ve çocukları varsa SGK bunlara, dul eşine ve çocuklarına toplam 600 lira aylık bağlayacak. Bu aylığın bir yıllık tutarı (600 X 12=) 7200 lira hesabıyla kadının 67 yaşına kadar yaşayacağı varsayılarak 47 yıl için (47 X 7200=) 338.400- lira aylığın her yıl için yıllık yüzde 5 peşin sermaye değeri ile yaklaşık 200 bin lira ödenmesi gerekir.
-Bu uygulama dünyada ilk kez Türkiye’de
Kısa vadeli sigorta kollarından rücu kabul edilebilir ve alışılmış bir uygulama iken şimdi yeni başlayacak olan uzun vadeli sigortalar için rücu uygulaması dünyada ilk kez Türkiye’de uygulanacak ama yakında epey sorunlar ortaya çıkarır. Öte yandan, bu uygulamayı kimin yasaya ilave ettirdiği de belli değil. Yasayı TBMM’de hazırlayanlar, komisyonlarında çalışan milletvekilleri bile bundan haberdar değiller. Ancak, bu mantıksız ve yersiz uygulamanın ülkemizde ömrünün uzun olacağını da zannetmiyorum.
