Partiler seçim beyannamelerini açıklamaya başladı. AKP, “Beni seçerseniz kıdem tazminatınızı kaldırıp yerine fon getireceğim” dedi. Seçimden de başarıyla çıkıp iktidara gelirse de “Siz istediniz” diyecek.

"İstihdam Trajedisi Belgesi" belgesi mevcut kıdem tazminatı ödeme haklarının kaldırılıp yerine getirilmesi düşünülen Kıdem Tazminatı Fonu ile alacağımız kıdem tazminatının miktarında önemli azalmalar meydana geliyor.
 

KÜÇÜK İŞVEREN İSTİYOR
 

AKP hükümetlerinin ilk Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu’nun zamanından beri (2002 yılından itibaren) her 3-4 ayda bir ısıtılıp ısıtılıp önümüze gelir fon konusu. Ancak Kıdem Tazminatı Fonu’nu çok işçi çalıştıran işverenler ile bu işverenlerin işçileri istemiyor. Ama az işçi çalıştıran işverenler ile bunların işçileri istiyor. Yani büyük işverenler istemiyor ama küçük işverenler istiyor. Küçük işverenler ise aslında ne istediklerini de bilmiyorlar. Asıl istedikleri hiç para ödememek ama bunu dillendiremediklerinden şimdilik "Kıdem Tazminatı Fonu gelsin sonra da çaresine bakar, istihdamın üzerindeki yükleri devlet kaldırsın der tamamen kaldırtırız" düşüncesindeler. Kıdem Tazminatı Fonu, kıdem tazminatının kaldırılmasını yıllara yayılmış halidir.
 

Tıpkı 506 Sayılı Kanun’un Geçici 20’nci maddesi gereğince bazı özel banka ve borsaların çalışanları için SSK’ya prim ödemek yerine, kendilerinin emeklilik sandıkları kurması gibi çok işçi çalıştıran işverenler, kurulacak Kıdem Tazminatı Fonu’na prim ödemek yerine bu primleri kendileri kullanmak, gerektiğinde kendi sandıklarından ve fonlarından kredi kullanabilmek istiyorlar. Küçük işverenler ise ödeme sıkıntısına düşmemek için fona taraftarlar. Ayrıca fon kurulursa halen yüzde 33.5 SSK, yüzde 2 işsizlik sigortasından gayri (en az) yüzde 4 de Kıdem Tazminatı Fonu’na işveren ödeme yapacak. 

İŞÇİLER TAZMİNAT ALIYOR
 

Bilindiği üzere 1475 Sayılı İş Kanunu, yeni 4857 Sayılı İş Kanunu ile ortadan kaldırıldı. Ama geçici 6’ncı maddesi ile “Kıdem tazminatı için bir Kıdem Tazminatı Fonu kurulur. Kıdem Tazminatı Fonu’na ilişkin kanunun yürürlüğe gireceği tarihe kadar işçilerin kıdemleri için 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesi hükümlerine göre kıdem tazminatı hakları saklıdır” denilerek, 1475 Sayılı Kanun’un “Kıdem Tazminatı” başlıklı tek (14’üncü) maddesi kaldırılmadı. Şimdi işçiler bu madde gereğince kıdem tazminatı alıyorlar. 
 

KİM ALABİLİR?
 

Fondan para almanın iki hali var: 1-İşçi ölürse, 2-Emekli olursa.
 

Ancak üçüncü bir hal daha var. Fonda 10 tam yılı tamamlayana işçiye, fondaki paranın tamamı değil ama bir kısmı ev almak şartıyla isteyen işçiye ödenecek, kalanı ise ölünce veya emekli olunca verilecek.
 

TASARI NE GETİRİYOR? 
 

Mevcut, Kıdem Tazminatı Fonu Tasarısı’na göre; 

– Bundan sonra çalışanlar emekli olmadan ya da ölmeden kıdem tazminatı alamayacak, 

-İşçiye, işveren tarafından işten atılması veya haklı sebeple işi bırakması halinde kıdem tazminatı ödenmeyecek, 

-Taslak yasalaşırsa, işverenler oluşturulacak Kıdem Tazminatı Fonu’na her ay belirli oranda prim ödeyecek, 

-Ödenen bu primler fon yönetimi tarafından yatırım araçlarında değerlendirilecek,

– Tasarı yasalaşıncaya kadar işçilerin işlemiş kıdemlerinin karşılığı olan kıdem tazminatı işveren tarafından, yasadan sonraki kısım ise fon tarafından ödenecek,

– İşten atılmalar nedeniyle kıdem tazminatı alınamayacağından, bundan böyle işten atılanlar şartlarını oluşturmuşlarsa İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yararlanacak, 

– Tasarıya göre, bugüne kadar kıdem tazminatına esas ücret işçinin son olarak aldığı ücret iken, bundan böyle işçinin son 1 yıllık (veya 5 yıllık) ücretinin ortalaması olacak, 

– İşverenler oluşturulacak Kıdem Tazminatı Fonu’na işçinin brüt ücretinin yüzde 4’ü kadar prim ödeyecek. Tabi bu halen taslak halinde olduğundan oran değiştirilebilir. Zira her yıla bir brüt ücret ödemesi yüzde 8.33'e tekabül etmektedir. Kıdem Tazminatı Fonu’na kesinlikle karşıyım ama fon yasalaşacaksa bunun bireysel hesap şeklinde olması ve işçinin fondaki parasını her ay izleyebilir, kontrol edebilir ve dilediği yatırım aracını seçebilir olmasının doğru olacağını düşünüyorum.
 

DEVLET KULLANACAK
 

Tasarı yasalaşırsa; işverenlere mevcut vergi ve prim ödemesi dışında yeni bir ödeme daha getirecek ve halen kendilerince kullanılan (özel) fonun devlet tarafından kullanılması sonucunu getirecektir. Kıdem Tazminatı Fonu çok işçi çalıştıran işverenler ile az işçi çalıştıran işverenlerin taraf olduğu ve devletin de yeni bir kaynak gözüyle bakarak talepkâr olduğu bir dev fonu ortaya çıkaracaktır.