Bilhassa SSK sigortalılığı açısından sigortalılık başlangıcının emeklilik için önemi çok büyük. Zira ne kadar eski başlangıcınız varsa emeklilik şartlarını o kadar kolaylaşıyor. Sigortalılık ve çalışma hayatlarına yurtdışında başlayanlar, sonradan Türkiye’de emekli olmak istediklerinde bu durum önemli bir problem oluşturuyordu. Zira yurtdışındaki sigorta başlangıcı Türkiye’den emeklilikte başlangıç sayılmıyordu.
 

SORUNUN BÜYÜĞÜ ÇÖZÜLDÜ
 

Oysa Türkiye ile aralarında imzalanmış sosyal güvenlik sözleşmelerinde “Akit taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması şartlarının tespitinde, diğer taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır” hükmü veya bu anlamda benzer hükümler bulunan; Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek (Quebec), KKTC, Lüksemburg, Makedonya ve Slovakya gibi ülkelerdeki sigortalılık başlangıçlarının Türkiye’de emeklilik hesaplamalarında sigorta başlangıcı olarak sayılması en azından hukuken gerekiyordu. Bu amaçla açılan davalar da haklı olarak sigortalılar lehine sonuçlanıyordu.
 

Hakkını aramakta sebat eden bilinçli vatandaşlarımızın sayısının artması sayesinde AKP hükümeti geri adım atarak hakkın önünü açmak zorunda kalmıştı. Bu sayede 11 Eylül 2014'te yürürlüğe giren 6552 sayılı Torba Yasa’nın 29’uncu maddesiyle “Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz. Ancak- uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir” hükmüyle artık bu sorunun davasız çözüm yolu açılmıştı. 
 

Böylelikle ilk defa Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, İsviçre, KKTC, Avusturya gibi ülkelerde sigortalılığa başlayıp sonradan yurtdışı borçlanmasıyla emekli olanlar ihtiyaçları kadar gün sayısıyla emekli olmak için dava açmak zorunda bulunmuyorlar.

SGK da fuzuli yere dava masrafı ödemek durumunda kalmıyor.

Düzenlemeden sonra sözleşmesinde “Akit taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması şartlarının tespitinde, diğer taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır” hükmü bulunmayan Danimarka, İngiltere, İsveç, Libya, Norveç, Romanya, Sırbistan ve Avrupa Sosyal Güvenlik Sözleşmesi kapsamında hizmet birleştirilmesi yapılan İspanya, İtalya ve Portekiz'de çalışan gurbetçilerin oradaki çalışma başlangıçlarının Türkiye'den emeklilikte başlangıç sayılmayacağı duyurulmuştu. Keza sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde geçen çalışma sürelerinin Türkiye'den emeklilikte başlangıç sayılma ihtimali zaten bulunmuyordu.
 

HAZİRAN’DA KARAR ÇIKTI
 

Durum bu iken sigortalılığa Danimarka’da başlayan bir gurbetçi vatandaşımızın 2014 yılında açtığı davada Antalya 1. İş Mahkemesi’nin verdiği kararı Haziran 2015 ayında onaylayan Yargıtay 21. Hukuk Dairesi "Danimarka’daki çalışma başlangıcının Türkiye’den emeklilikte başlangıç sayılması gerektiğine" hükmetmiş bulunuyor. 

Kararda Türkiye ile Danimarka arasındaki Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 33’üncü maddesindeki “Bir Danimarka veya Türk vatandaşı ya da geride kalan hak sahiplerinin, özellikle Türk mevzuatına göre tamamlanan prim ve sigorta süreleri dikkate alındığında, bir aylığa hak kazanma koşullarını yerine getirmediği takdirde, ilgili kimsenin Danimarka mevzuatına göre tamamladığı ikamet sürelerinin gerekli miktarı, Türk mevzuatına göre geçirilmiş prim ve sigorta süreleri gibi dikkate alınır, ancak söz konusu prim ve sigorta süreleri ile anılan ikamet süreleri çakışmamalıdır” hükmüne atıfta bulunuluyor.
 

EMSAL NİTELİĞİNDE…
 

Karar bir ilk ve Danimarka'da yaşayan yaklaşık 30 bin Türk vatandaşının yanı sıra sözleşmesinde benzer hükmün bulunduğu ve yaklaşık 65 bin Türk vatandaşının yaşadığı İsveç ile yaklaşık 16 bin vatandaşımızın yaşadığı Norveç’teki gurbetçilerimiz için de önemli bir emsal niteliğinde bulunuyor.
 

Örneğin; sigortalılığa 1980 yılında Danimarka’da başlamış 1962 doğumlu bir kadın sigortalı Türkiye’den hemen emekli olmak isteğinde en az 7 bin 200 gün prim ödemek zorunda bulunuyor.
 

Oysa verdiğimiz emsal karara göre dava ile Danimarka'daki çalışma başlangıcını Türkiye'den emeklilikte başlangıç saydırarak 3 bin 600 günle de hemen emekli olabilecek.