Ali Bey, iki aydır yurtdışında yaşıyorum. İsteğe bağlı sigorta primi ödemek istedim, Adapazarı SSK’ya başvurdum. Ancak ‘olmaz’ dediler. Daha önce de yurt dışındaydım ve sekiz yıla yakın bu primi ödedim. Şimdi neden ödeyemiyorum? (Müslüm Püsküllüoğlu)

Sayın okurum, isteğe bağlı sigortalılıkta 1 Ekim 2008 sonrasında ikamet şartı da var. 

1 Ekim 2008’den önce isteğe bağlı sigortalılıklarını sürdürenlerin ikamet şartına tabi olmadan devam etme hakları var. Fakat siz isteğe bağlı sigortalılığınızı kesintiye uğratmış ve sonra da yeniden başlatmak istemişsiniz. Bu durumda 5510 sayılı Kanun gereği ikamet şartı aranır. Bunun istisnaları da vardır.

Akit ülkelerden Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre’de bulunanlar Türkiye’de ikamet etme koşulu aranmaksızın ülkemizde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri mümkündür. Bunlardan İsveç'te olanlar orada sigortalı olarak çalışırken de isteğe bağlı primi ödeyebilirler, diğerleri ise o ülkelerde sigortalı olmadıkları sürece isteğe bağlı sigortalı olabilirler.   

BORÇLANMA AVANTAJLI

Tüm bunlardan öte önemli bir nokta var ve onu ıskalamamanızı tavsiye ederim. Yurt dışına çalışmaya giden bir erkek Türk vatandaşı ile yurtdışına çalışmaya veya ikamet etmeye giden bir kadın Türk vatandaşının isteğe bağlı prim öderken iki kere düşünmesinde fayda bulunuyor. Zira zaten yurt dışı borçlanması ile ileride toplu prim ödeme imkânı olan bir pozisyon doğmuşken isteğe bağlı prim ödemek doğru bir çözüm olmayabilir. Dahası köstek bile olabilir. Zira isteğe bağlı prim öderken Bağ-Kur primi ödemiş oluyorsunuz.

MAAŞINIZ DÜŞEBİLİR!

3.5 yıl ve daha fazla ödediğinizde daha çok prim isteyen ve daha düşük aylık veren Bağ-Kur emekliliğine geçirilmiş oluyorsunuz. Belki ileride ihtiyaç duymayacağınız bu günler için boşuna para ödeyip bağlanacak aylığı da düşürme riski bulunuyor.

Memuriyetten ayrılıp isteğe bağlı iştirakçi olanların aylık primleri kıdemleri, dereceleri ve unvanlarına göre 700-1.100 lira civarında bulunuyor. Oysa normal isteğe bağlı sigorta primi ayda 407.52 lira oluyor. Son yedi yıl kuralına göre bir tehlike yoksa isteğe bağlı iştirakçilik yerine isteğe bağlı sigorta primi ödeme de aynı işi görüyor. Bu durumun üzerinde durmamak beyhude yere fazla prim ödemek anlamına geliyor. Bu nedenle isteğe bağlı prim ödeyenlerin bir uzmana danışmaları faydalı olacaktır.

KAYIT DIŞI ÜCRET EMEKLİ AYLIĞI DEMEKTİR

Ali Bey, 02.04.1965 doğumluyum. 01.04.1985'te sigortalı oldum. 2006'ya kadar 250-300 gün kadar prim sayım var. 2006'da bir işe başladım ve o günden bu güne primim tam yatıyor. Aylığım bugün net 1.400 lira yaşım doldu primim dolmadı. Yalnız bordrodaki maaşımla gerçek maaşım ayrı. Emekli maaşımı yükseltmem için ne yapmalıyım? (Hasan Bircan)

Sayın okurum, 2000 yılı öncesinde hizmetiniz az, 2000 yılı ve hele ki 2008'den sonra hizmetiniz çok olduğu aylık bakımından şanssızsınız. Hele ki 1.400 lira net maaşınızın brütünün 1.833 lira kadar olacağı ve bunun da 1273,50 – 8277,75 taban-tavan prim matrahları arasındaki yerinin çok mütevazı olduğu göz önüne alınırsa yüksek bir aylık beklemeniz sizi hayal kırıklığına uğratacaktır.

Kayıtdışı ücret ülkemizde oldukça yaygın ve bu durumun en önemli etkisi emekli aylığınızda olacaktır. Ücret kayıtdışılığının emekli aylığınızı daha da düşürmemesi için ileride dava açmak durumunda kalabilirsiniz.

ASKERLİK BORÇLANMASI 7 YIL HESABINA GİRMEZ

1990 sigorta başlangıçlı babamın 600 günlük SSK süresinden sonra 1995-2008 yılları arasında memuriyeti var. 2008’den sonra da 750 gün daha SSK süresi var. 1988’de gittiği askerliğini de borçlanması ile şimdi emekli olamaz mı? Babam nasıl emekli olabilir? (Erkan Damar)

Sayın Damar, babanız halen son yedi yıl şartına göre halen Emekli Sandığı’ndan emekliliğe tabi bulunuyor. Emekli Sandığı’ndan emeklilikte 9 bin gün gerektiğinden Emekli Sandığı’ndan şu an emekli olamaz. 1988 başlangıcıyla SSK sigortalılığından emekli olmak için 5 bin 375 gün yeterli ise de son yedi yıl kuralına göre çoğunluk SSK’da olmadığından halen emekli olamıyor. Babanızın emekli olmak için en kısa yolu 510 gün daha SSK’lı olarak çalışmasıdır. Askerlik borçlanmasını yeni ödese bile bu ödeme 1988-1990 yılları arasını dolduracağından son yedi yıl hesabına girmez.