AZOT OKSİTİ 40 KAT FAZLA OLAN VOLKSWAGEN VE AYNI MOTORLU ARAÇLARDA KULLANICILARIN HAKLARI
28 Eylül 2015
Çalışkan, dürüst, güvenli üretim yaptığına inandığımız Almanya’nın otomobil firmasının Amerika’ya sattığı ürünlerde aranan ölçünün 40 kat fazlası bir oranda Azot Oksit gazını gaz ölçümü sırasında devreye giren bir yazılım proğramı ile gizledikleri ve değerleri normal görünmesini sağladıklarının anlaşılmasından ülkemiz bakımından da bazı soruların dile getirilmesinde yarar olduğunu düşünmekteyim.
Amerika’nın şikayetçi olduğu araçlar Volkswagen araçlarda kullanılan 2.0 Dizel Motorlar için söz konusu bu motorların kullanıldığı Audi gibi marka araçlarda yer almakta. Salınımı istenmeyen gazın sağlık bakımından kanserojen etkileri olması nedeni ile sınırlandığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği gibi tüketici hukukunun doğuşu Ford marka araçların akaryakıt depo kapaklarının uygun yere konulmaması nedeni ile üretici firmanın kazalarda olumsuz etkilenen kişilerin taleplerini kabul etmemesi ile olmuştur. Binlerce tüketici Ford araçlar için tüketici hukukunda açtıkları davalar ile Ford otomotive karşı başarılı olmuşlardır.
Ülkemiz bakımından;
Öncelikle yanıltıcı yazılımın ülkemize gönderilen araçlarda da kullanılıp kullanılmadığının tespiti bu olayın ön meselesidir.
Diyelim ki kullanılmadı, doğru değerler verildi, yani 40 kat fazla azot oksit salınımı olduğu broşürlerde gösterildi ve bizlerde bu araçları aldık. O zaman Tüketici bakımından gidebileceği, kullanabileceği bir hak bulmak mümkün olmayacaktır.
Bir diğer ihtimalde yazılım kullanılmadı, broşürlerde, kitapçıklarda doğru değerler gösterilmedi veya ilk seçenek gibi yazılımla sonuçların gizlendiğini varsaydığımızda ise karşımıza iki sonuç çıkar.
- TÜKETİCİLERİN DURUMU
Bir mal alan, hizmetten yararlanan kişi tüketici sayılır, Tüketici hukukuna tabi olarak Tüketici mahkemesinde haklarını ileri sürer, harç ödemeden başvuru yapabilir.
2-İŞYERİNE ARAÇ ALANLARIN- TACİRLERİN DURUMU
İşyerine araç alanlar ve işyeri için kullananlar ise genel mahkeme olan Ticaret Mahkemelerinde istekte bulunmalıdırlar. Yargılama için başlangıçta harç öderler.
DAVALARDA ELDE EDİLECEK SONUÇLAR
-Araçların ayıpsız 0 km yenisi ile değiştirilmesi veya ,
-Araçlarının bedellerini veya,
-Araçlarının değer kayıplarını ayrı ayrı isteyebilirler.
Aracınızı 10 bin, 100 bin 500 bin km kullanmanız yeni araç almanıza engel olmadığı gibi , kullanımınız nedeni ile karşı yana bir miktar ödemeniz veya haklarınız kısıtlanması söz konusu olmaz.
Yerleşik uygulamalar böyledir.
Ancak gözü kapalı işlem yapmadan önce ilk tespitler olarak, ülkemizde emisyon değerlerini saklayan bir yazılım kullanılıp kullanılmadığının, broşür, kitapçık bilgileri ile ölçümlerin arasında fark olup olmadığı gibi hususların belirlenmesinden, hatta kesinleşmesinden sonra işlem seçilmesinde davaların kazanılması bakımından önem arz etmektedir.
Ülkemizde 2007 ve sonrasında bu kapsamdaki araçların iyimser tahminler 20 binden fazla olduğunu düşündüğümüzde karşımızda yeni bir uğraşı alanı bulunduğunu kabullenmek ve hukukçular olarak hazırlık yapmak gerekmektedir.
