BORÇLANMALAR BİR KEZ Mİ İPTAL ETTİRİLEBİLİR ?
9 Aralık 2015
SGKYA YAPILAN ASKERLİK, YURT DIŞI VE DOĞUM GİBİ BORÇLANMA BEDELLERİNİN GERİ ALINMASINA İLİŞKİN DETAYLARIN AÇIKLANMASI
Yukarıdaki başlık sayın Vakkas Demir beyin yazı başlığı, ayrıntılı yazı ise http://www.sgkrehberi.com/haber/6745 adresinde yayımlanmış,
Aynı yazı Facebookta takipçisi olduğum ALMANYA TÜRK HUKUK BÜROSUnun sayfasında 30 Ekim 2015 tarihinde sayın Şerif Yılmaz tarafından paylaşılmıştı.
Ayni konu sayfa yazarlarımızdan sayin Vedat İlki tarafından 30.08.2013 tarihli yazıda ele alınmış ve güncel değişiklikler duyurulmuştu.
Vakkas bey pek çok yazısı gibi burada da derli toplu güzelce bilgilendirmiş.
Dün SGKya yaptığımız doğum borçlanmasını müvekkilin ikinci kez iptal ettirmek istemesi başvurumuzda aynı yazı içeriğindeki gibi bir kez para iadesi yaparız. İkinci kez yapmayız uyarısına muhatap oldum. Yazı nedeni ile de sahibi olduğum bu bilgi aslında beni çokta şoka uğratmadı.
Ancak iş öylemi idi acaba gerçekten 1 kere mi iptal işlemi yapılırdı.
5510 md.41de iptal et, yeniden yap diyen bir ibare yoktu. Yaşlılık toptan ödemesi ve ihyasına dair hüküm 31 de birden fazla toptan ödeme alınamaz, ihya olmaz diyen bir hükümde yoktu. 89.maddenin 3.fıkrasında yersiz ve yanlış alınan primlerin faizi ile birlikte ödenmesi yer alıyordu. 3201 sayılı Kanun gereği yapılan yurtdışı borçlanmalarda 4.maddenin 2.fıkrasında Borçlanmadan sonradan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getiremeyenlere ve bunların hak sahiplerine talepleri üzerine yaptıkları ödemeler, faizsiz olarak iade edilir.
Düzenlemesi bulunmaktaydı.
Bulabildiğimiz iptale dair yasal dayanak yurt dışı borçlanmalarına ait ve bir defa iptal edilir diyen bir düzenleme değildi.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği md.66 konuya açıklık getirmekte idi, değişiklik öncesi düzenleme evet yukarıda anılan yazıda belirtildiği gibi borçlanmaların bir kez iptal edileceği yönünde idi. Yönetmeliğin (11) (Ek:RG-16/6/2011-27966) değişikliğinde yer alan (11) 5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla borçlanma tutarının tamamı sigortalının talebi halinde bir defaya mahsus olmak üzere iade edilir. Düzenlemesi (Değişik:RG-21/8/2013-28742) Kanunun 41 inci maddesine göre yapılan borçlanmalarda aylık bağlanmamış olması şartıyla Kuruma yazıyla müracaat edilmesi halinde borçlanmadan vazgeçilebilir. Ödenen borçlanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın iade edilir. Kısmi iade yapılmaz şeklinde değiştirilmiştir.
O halde duraksama olmaksızın;
Yurtdışı borçlanmalar dışındaki borçlanmalarda 2011 yılında getirilen bir defaya mahsus iade edilir hükmünün yönetmelik değişikliği ile bir defa ibaresinin çıkarılmasından anlaşılması gereken hususun borçlanmalarda birden çok kez iptal ve iade işlemi yapılabileceği şeklinde anlaşılması gerektiğidir.
3201 sayılı yasa gereği yukarıda aynen alıntı yapılan hükümde de borçlanmadan vazgeçenlere tanınan iade hakkında yeniden yapıp yeniden iptal ettiremezler sınırlaması olmadığından tüm borçlanmaların birden çok iptal ve iadesi mümkün olmalıdır.
Ancak hem yurt dışı hem yurt için borçlanma iptallerinde iadenin faizsiz yapılacağına dair dayanak yurtdışı için kanun hükmü iken yurt içi için yönetmelik hükmüdür. Yurt içi borçlanmalar 5510 md.89 gereği haksız ve yersiz alınan prim sayılmadıkları ölçüde varılan çözüm doğrudur.
Diğer yandan toptan ödeme ve ihyaya ilişkin hükümler güncellenmiş kazançların iadesi şeklindeki hükümler ile zıtlık arz eder gibi görünse de borçlanma bedelinin aynen iadesinde tüm tutar ödenirken toptan ödemede sadece uzun vadeli sigortalara ödenenler yani ödenen primlerin yaklaşık 2/3 tutarı kadar bir tutar iade edilir.
İptale tabi borçlanmaların borçlanma bedellerinin yatırıldığı tarihten örneğin 3 ay sonrasından veya takip eden bir sonraki yılından itibaren tamamının güncellenerek ödeneceğine, yahut belli bir tarihten itibaren yasal faiz ekleneceğine dair bir düzenleme yapılması yerinde olacaktır.
Ancak gerek Kurumun iş yükünün azaltılması gerekse sigortalılarının hak ve mali kayıplara uğramamaları için emekli planlarının, borçlanmaya esas kazanç ve dönemlerin başından belirlenmesi, yarın iptal ettirilmek istenen borçlanmalardan kaçınılması gerekir.
2016 yılında borçlanma zamlanıyor daha tutarla borçlanalım derken, hazır emekliliğe gelmeyen veya emekli olmayacakların, ileride farklı kazançtan yapabilecekleri borçlanmaları yapmaktan kaçınmayı daha doğru bulmaktayım.
Borçlanma her zaman tam yapılmak zorunda değildir.
Ayrı ayrı yapılan borçlanmaların ayrı ayrı iptali mümkün olduğundan, iptal edilmesi düşünülebilecek tutarları ayrı ayrı borçlanma yöntemi daha isabetli olabilecektir.
