MESLEK LİSESİ VEYA ÇIRAKLIK SİGORTASI (1) SİGORTA BAŞLANGICI

9 Aralık 2015

     (Konuya ilgi duyanların sayfa yazalarımızndan Aygün Aygökçe'nin 08.12.2015 tarihli aynı konudaki yazısını da okumalarını yararlı bulmaktayım)

     Her gün yaklaşık 4 ayrı kişiden şu soruyu alıyorum.

     SGK hizmet cetvelimi güncellemiş, artık meslek lisesi dönemindeki stajım/çıraklık dönemim sigorta başlangıcı görünüyor.

     Emekliliğimi neye göre hesaplamalıyım.İlk girişe göre benim şartlarım değişti mi?

     Sigortalar öncelikle kısa vadeli sigortalar ve uzun vadeli sigortalar diye ikiye ayrılmaktadır.

    Uzun vadeli sigortalar emeklilik işlemlerine esas alınmaktadır. (yaşlılık-ölüm-malüllük)

    Kısa vadeli sigortalara  bildirim halinde özellikle  iş kazası meslek hastalığı  gibi durumlarda koruma sağlamaktadır. Prim oranları az miktardadır. Günümüzde mesleki eğitim kanununa tabi olan öğrenci ve çıraklar, avukat stajyerleri, ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar, yurt dışına işçi olarak götürülenler gibi gruplar kısa vadeli sigortaya tabidirler.

     Avukat stajyerleri, yurtdışına işçi götürülenler aynı süreler için  isterlerse hizmet borçlanması yaparak bunu ödenmiş kısa vadeli sigorta yanında uzun vadeli sigorta primi de ödemek suretiyle emekliliğe esas hizmet olarak kabul ettirebilmektedirler.

      Ancak halen var olan uygulamaya göre mesleki öğrenim görenler ile çırakların adına ödenen kısa vadeli sigortalar yaşlılık aylığı, ölüm ve malullük aylığı gibi haklarında kullanımından hiçbir hakka sahip değildirler.

      Yalnızca 506 sayılı kanunda 15.04.1987 tarih ve 3351 sayılı yasa ile eklenen  ek geçici 1 madde hükmüne göre resmi çıraklık okullarında 05.07.1977 tarihinden önce geçen sürelerin 2 yıl içinde ödenmesi şartı ile getirilen borçlanma imkanından yararlanan kişiler için evet çıraklık evreleri uzun vadeli sigortaya dönüştü.

      Buna benzer yeniden bir düzenleme yapılmadıkça çıraklık-meslek okulu nedeni ile ödenen primlerin hiç biri emeklilik yaşında esas alınmayacaktır.

      Hukukumuzda korunması gereken gruplar için bir ayırımcılık yapılacağında buna pozitif ayırımcılık denir.

      Pozitif ayırımcılık nedeni ile kadınlara bir hak verilmiştir. Kural olarak sigortalı olmadan yapılan doğumlar borçlanılamaz. Kadınların meslek lisesi-çıraklık nedeni ile tescillerinden sonra  normal çalışmaya başlamadan önce doğum yapmaları halinde, kısa vadeli sigortada olsa sigortalı olduğunu kabul ile doğum borçlanmasını yapma hakkının tanınması dışında bir başka özel durum yoktur.

       Sonuç olarak: 1987 yılında çıkan kanundan yararlanan çıraklar ile kısa vadeli sigortaya kayıt olup uzun vadeli sigortaya girmeden doğum yapan kadınların doğum borçlanması dışında bu işin istisnası yoktur. Bu yeniden bir kanun değişikliği yapılana kadar böyle devam edecektir. Kanun değişirse buradan kısmet olursa bende yazarım. O tarihe kadar bu soruyu soranlara vereceğim cevap bu yazıyı okumaları olacaktır.