SİVİL ŞEHİTLER VE GAZİLER İÇİN TEK DOSYADAN MI ÇİFT DOSYADAN MI SGK ÖDEMESİ YAPILIR ?
31 Temmuz 2016
23 Temmuz 2016 tarihli RG de yayımlanarak yürürlüğe giren;
667 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNEMENİN İLGİLİ HÜKMÜ
Vazife malulü aylığı bağlanması ve diğer haklar
MADDE 7 – "(1) 15/7/2016 tarihinde gerçekleştirilen darbe teşebbüsü ve terör eylemi ile bu eylemin devamı niteliğindeki eylemler sebebiyle hayatını kaybeden veya malul olan sivillere 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi kapsamında bağlanacak aylıklarının hesabında aynı fıkranın (h) bendi hükümleri esas alınır ve kendileri ile hak sahipleri, söz konusu (h) bendi kapsamında bulunanlara ilgili mevzuatında sağlanan diğer haklardan aynı şekilde yararlandırılır. Ancak, dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı, malulün ya da ölenin kendisine bağlanacak aylıktan az olamaz. Ayrıca, bunlar ile bu eylemler sebebiyle yaralananlar hakkında 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanunun nakdi tazminat hükümleri uygulanır. Bu şekilde bağlanacak aylıklarda, genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borç olmama şartı aranmaz.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren ve 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kapsamında emeklilik ikramiyesine müstahak olanların emeklilik ikramiyeleri, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katından az olmamak üzere, 3713 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükümleri esas alınarak ödenir. Birinci fıkra kapsamına girmekle birlikte emeklilik ikramiyesine müstahak olmayan sivillerden yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malul olanların kendileri ile ölenlerin kanuni mirasçılarına en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 170 katı, diğer malullere ise en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) 115 katı tutarında ek tazminat, nakdi tazminata ilişkin esas ve usuller çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından ödenir." ŞEKLİNDE DÜZENLENMİŞTİR.
18.07.2016 tarihli yazımızda sivil vatandaşların 2330 sayılı kanın kapsamında kabul edileceğini beyan etmiştik. Zaten uygulamalarda 667 KHK 7.maddesi ile sivillerin de kanun kapsamına alınmak suretiyle hakları teslim edilmiştir.
Şu konuda bir açıklama yapmak anlamlı olabilecektir.
Bilindiği gibi kamu görevlileri ile işçi ve serbest çalışanlar bakımından bazı küçün ayrıntılar vardır. Kamu görevlilerinde vazife malullüğü aylığına karşılık gelen hak türü sürekli iş göremezlik geliri- iş kazası gibi hallerde yapılan ödemelere karşılık gelmekte yani gün sayısı aranmadan işlem yapılmaktadır. Yeterli gün olursa aylık devreye girmektedir. 2330 sayılı kanun aylık demesine rağmen SGK uygulamasında gelir/aylık olarak hem SSK (4a), hem BAĞ-KUR (4b) sigortalıları bakımından çift dosyadan ödeme imkanı bulunmaktadır.
Bunlardan ilki yani aylıklar için yeteri kadar günü olanlar ölümde 900 gün SSK için 1.800 gün BAĞ-KUR için gereken en az günlerdir. Malül aylığı içinse en az 1800 gün aranacaktır. Buna göre yeteri gün olanlar için ölüm aylığı yaşayan ağır zarar görenler için MALÜL aylığı bağlanması ve % 25 artırılması bir uygulama türüdür.
Ancak kişilerin ister sigortalı olsun ister sigortasız olsun ölüm ve ağır zarar göremeleri halinde gün koşulu olmaksızın yapılacak diğer ödeme ölümde ÖLÜM GELİRİ , zarar görenler için burada artık % 60 (çalışma gücü kaybı )koşulu aranmayacaktır ve kendilerine sürekli iş göremezlik geliri bağlanacaktır.
Yani yeteri kadar günü olan SSK ve BAĞ-KUR’lular bakımından çift dosyadan ödeme yapılabilecek, gün karşılığı olanlara aylık, gün koşulu aranmaksızın sırf o anda orada bulunmak ve zarar görme nedeni ile bağlanacak ölüm veya sürekli iş göremezlik adı verilecektir.
Çift ödemeye hak kazanılan hallerde fazlı olan tam az olan yarımdan ödenecektir.
2330 sayılı kanun ödemeleri yalnızca aylık olarak nitelese de, uygulamada hem aylık hem gelir dosyalarından çift ödeme yapılmaktadır. En azından 15 Temmuz öncesi olaylarda bu şekilde işlem yapılmıştır. 15 Temmuz ve sonrası kalkışmada zarar görenler bakımından işlem tesis edilmesi önünde bir engel bulunmamaktadır. Ancak 667 md.7 hükmü aylık bağlamada bir alt sınır getirmiştir. Yani SGK daki düşük kazançlar yerine daha yüksek aylık bağlanması düzenlenmiş olmakla birlikte daha yüksek kazançlı kişilerin daha yüksek aylık alma hakları da korunmuş bulunmaktadır. Ancak bu durum çift dosyadan ödeme mi, tek dosyadan ödememi olacağı konusunda düzenleme sanki tek dosyayı işaret ediyormuş gibi olsada bu konuyu düşünmeye devam etmek istiyorum. Ancak tek dosyadan gelecek hakkın dahi normal koşullarda çift dosyadan yapılacak ödemelerden daha çok olacağını söylemek mümkün olacaktır.
Şehitlerimizin ruhları şad olsun, Gazilerimize sağlık dilerim. Yeniden millet olarak bizleri kenetledikleri, eşe dosta düşmana Türkiye sevdamızın anlamını dünyana yeniden gösterdikleri ve darbe algısını yıktıkları için minnettarım.
(Not yazının ilk halinden sonra gün içinde 667 sayılı KHK düzenlemesi nedeni ile ekleme ve değiştirmeler yapılmış olup, konu hakkında ilerleyecek uygulamalara göre eklemeler yapılabilecektir)
