ASGARİ ÜCRETİN GÜNLÜK BELİRLENMESİNİN ÜCRET-SGK YA ETKİSİ
23 Ocak 2018
Asgari ücretin belirlendiği metinler.
|
Yılı |
Resmi Gazete |
Belirleme Şekli |
Günlük |
Aylık |
|
2018 |
30.12.2017 |
günlük |
67,65 |
X |
|
2017 |
30.12.2016 |
günlük |
59,25 |
X |
|
2016 |
31.12.2015 |
günlük |
54,90 |
X |
|
2015 |
31.12.2014 |
günlük |
42,45 |
X |
|
2014 |
31.12.2013 Mükerrer |
günlük |
37,80 |
X |
|
2013 2.yarı |
29.12.2012 |
günlük |
34,05 |
X |
|
2013 1.yarı |
29.12.2012 |
günlük |
32,62 |
X |
|
2012 2.yarı |
30.12.2011 |
günlük |
31,35 |
X |
|
2012 1.yarı |
30.12.2011 |
günlük |
29,55 |
X |
|
2011 2.yarı |
31.12.2010 |
günlük |
27,90 |
X |
|
2011 1.yarı |
31.12.2010 |
günlük |
26,55 |
X |
Asgari Ücret 2014 yılı ve öncesinde 16 yaşından büyükler ve küçükler olarak iki ayrı grup için belirlenirken, 2015 ve sonrasında tek bir asgari ücret belirlenmiştir.
Asgari ücret bir günlük çalışma karşılığı olarak belirlenmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu ilgili hükmü;
Asgari ücret
Madde 39 – İş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenir.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının tespit edeceği üyelerden birinin başkanlığında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü veya yardımcısı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü veya yardımcısı, Devlet İstatistik Enstitüsü Ekonomik İstatistikler Dairesi Başkanı veya yardımcısı, Hazine Müsteşarlığı temsilcisi, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından konu ile ilgili dairenin başkanı veya yetki vereceği bir görevli ile bünyesinde en çok işçiyi bulunduran en üst işçi kuruluşundan değişik işkolları için seçecekleri beş, bünyesinde en çok işvereni bulunduran işveren kuruluşundan değişik işkolları için seçeceği beş temsilciden kurulur. Asgari Ücret Tespit Komisyonu en az on üyesinin katılmasıyla toplanır. Kurul, üye oylarının çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliği halinde, Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır.
Komisyon kararları kesindir. Kararlar Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer. ..”şeklindedir.
Asgari Ücret Yönetmeliği (01.08.2004 tarihli Resmi Gazete)
Tanımlar
Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;
d) Asgari ücret: İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti,
düzenlemesi bulunmaktadır.
Bu yönetmelik hükmüne göre asgari ücret aylık değil günlük belirlenmektedir.
Bunun sonuçlarından olmak üzere asgari ücret, ücret ödemelerinde Şubat ayında 28 veya 29 gün, 31 çeken aylarda 30 değil 31 gün üzerinden ödenmesi gerekmektedir. Yalnızca 30 çeken aylarda 30 günlük tutarı ödenecektir.
Sosyal Güvenlik Uygulamaları bakımından ise Şubat ayı 30, 31 çeken ayların kazancı 30 sigorta günü ancak 31 günlük kazançtan, 30 çeken aylarda 30 günlük tutar üzerinden ödenmesi gerekir önermesini kanun koyucu Sosyal Güvenlik Bakımından 5510 sayılı yasanın tanımlar başlıklı 3.maddesinde :
13) Asgarî ücret: 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu gereğince 16 yaşından büyük işçiler için belirlenen bir aylık brüt ücreti,
14) (Değişik: 17/4/2008-5754/1 md.) Ay: Ücretleri; her ayın 15'inde ödenen 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılar için, ayın 15'inden ertesi ayın 15'ine kadar geçen, diğer sigortalılar için ise ayın 1'i ilâ sonu arasında geçen ve otuz gün olarak değerlendirilen süreyi,
Tanımlaması ile sosyal güvenlik yönünden asgari ücret bir aylık, bir ayda 30 günlük tutarı karşılamış olmaktadır.
Bu nedenle sosyal güvenlik bakımından asgari ücretle çalışan kişilerin SGK ya bildirimleri bakımından sorun kalmamaktadır.
İş Hukuku anlamında ise 4857 sayılı İş Kanunu md. Geçici iş göremezlik
Madde 48 –
"İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.
Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir."
Hükümde yer alan aylık ücretli işçi kavramı maktu ücretli işçi olarakta anılmakta her ay aynı ücret ödenen işçilerin (zam dönemleri hariç) aylık ücretli olduğu ileri sürülmektedir.
Aylık ücretli işçiler bakımından ayın, 28,30 veya 31 gün olması sonucu değiştirmeyecektir.
Ücret tanımı 1 aylık asgari ücret denilen sözleşmelerde de ücretin maktu-aylık ücret olduğu kabul edilebilir.
Ancak asgari ücret denilen hallerde iş hukuku bakımından şubat 28 gün olurken, otuzdan fazla olan günler için ücret 7 ay için birer gün fazla olabilecektir.
Asgari ücretin iş hukuku anlamında günlük belirlenmesine rağmen, sosyal güvenlikte ayın 30 gün ve asgari kazancın alt sınırının 1 aylık tutarı kabul edilmesi bu güne kadar sorun oluşturmamıştır.
Asgari ücret yukarıda listelendiği gibi hep günlük belirlenmiştir. Bu güne kadar ücret ve kazanç (spek) işlemleri bakımından duraksama olmamıştır. Bu günden sonra olur mu diye düşünürsek sayısı çok az olsada sorunlar oluşabilecektir. Özellikle İş Müfettişlerinin yılda 270 saate kadar fazla çalışmanın ücrete dahil kabul edildiği sözleşmelerde bordrolarda asıl ücretin ve fazla mesainin bordrolarda ayrı ayrı gösterilmesini istediği uygulamalara bu sorunda eklenebilecektir.
Benzer sorunların oluşmamasının en iyi çözümü işçilerin maktu/aylık ücretli çalıştıklarının sözleşmelere eklenmesi veya bordrolara bu sütünün girilmesidir. Bu grup dışında tedbirli olmak adına ücret ödemeleri bakımından otuzdan fazla çeken günlerin birer gün fazla ödenmesidir.
Asgari ücret yönetmeliğinde yer alan çalışılan bir günün karşılığı yanına bir ay çalışan işçilerin ücretlerinin 30 günlük tutar olacağı hususu eklenerek sosyal güvenlik ile uyum/yeknasaklık sağlanabilir.
(Not: 5510 sayılı kanunda asgari ücret hükümlerde hep aynı ifadeler ile kullanılmamıştır. Asgari ücret, aylık asgari ücret, brüt asgari ücret gibi ibarelerle anılmıştır. Tanımlarda açıkça tanımlandığına ve asgari ücret 1 aylık=30 günlük kazanç olduğuna göre hükümlerde tanımlanan ibarelerden biri seçilerek tek ifade şekline dönülmelidir.
SGK bakımından asgari ücrete ilişkin kurallar; anne babaya aylık ve gelir bağlamada asgari ücretin net tutarı (md.34) denilmiş aylık, günlük denilmemiş, genel sağlık sigortasına ilişkin 60.maddede kişi başı aylık net tutarın asgari ücretin üçte birinden, 73.maddede sağlık hizmet sunucuları için asgari ücretin 20,3,10 katı ibareleri ile aylık günlük belirtilmeksizin, yine para cezalarına ilişkin 102.maddesinde asgari ücret a fıkrasında asgari ücret, 2 katı, 5 katı ibareleri yanına aylık, günlük ibaresi eklenmeksizin, aynı hükmün b fıkrasının 1 ve iki nolu başlıklarında günlük aylık belirtmeksizin denilmesine rağmen 3.bendinde …bir aylık asgari ücret tutarında denilmiştir. Yine aynı hükmün 1,2, ve 3 nolu bentlerinde ise aylık asgari ücret ibaresi açıkça kullanılmıştır. Aylık ibaresi h fıkrasına kadar açıkça sayılırken, I bendinde aylık denmeden doğrudan asgari ücret denilmiş İ bendinde yeniden aylık ibaresine dönülmüş üstelik hükmün (Ek paragraf: 4/4/2015-6645/48 md değişikliği ile aylık brüt asgari ücretin ibaresine yer verilmiştir. J,k,l başlıklarında asgari ücret, m ve n başlığında aylık asgari ücret ibaresine dönülmüştür.
Geçici 28,53 ,66,67,71maddelerinde asgari ücret, geçici 62 de brüt asgari ücret, şeklinde nitelemeler bulunmaktadır.)
