SGK Meslek Hastalığı Sayısını Düşük Tutuyor / İşverenin İş Kazalarında Yapması Gerekenler
28 Mayıs 2015
TÜRKİYE’de meslek hastalıklarının normalden daha düşük gösterildiğini öne süren TMMOB, “2013 yılında çalışan sayısına göre 75 bin civarında meslek hastalığı tespit edilmesi gerekirken SGK istatistiklerinde meslek hastalığı sayısının 371 olması anlaşılır bir durum değildir” tespitini yaptı. TMMOB’a göre 2012 yılında 75 bin olan iş kazası sayısı, 2013 yılında iş kazası sayısı yüzde 291 oranında artışla 191 bine çıktı.
KAZALAR YÜZDE 291 ARTTTI VE RAKAMLAR DÜŞÜK GÖSTERİLİYOR
TMMOB Ulusal İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kongresi’nin sonuç bildirgesinde ,Türkiye’de her 100 bin çalışan başına düşen ölümlü iş kazalarında Avrupa’da birinci, dünyada üçüncü sırada yer aldığı , iş kazası sonucu sürekli iş göremezlik sayısında belirgin artış yaşandığı açıklandı. TMMOB’un analizlerine göre iş kazası sonucu ölüm sayısı 2004’te 543 oldu. İş kazaları nedeniyle ölümler 2013’te bin 360’a, 2014’te bin 886’ya yükseldi. Buna göre iş kazası sonucu ölümler, 2013 yılında, 2012’ye göre yüzde 83 oranında arttı. 2012 yılında 75 bin iş kazası yaşanırken, 2013 yılında iş kazası sayısı 191 bin 389 oldu. 2013 yılında 2012’ye göre iş kazalarında yüzde 291 oranında artış yaşandı.
Raporda meslek hastalıklarındaki çelişkilere de yer verildi. Meslek hastalıkları sayısının gerçek rakamlardan daha düşük gösterildiği belirtilen raporda, “Meslek hastalıklarında durumumuz çok trajiktir. 2013 yılında çalışan sigortalı sayısına göre yaklaşık 75 bin civarında meslek hastalığı tespit edilmesi gerekirken SGK istatistiklerinde tespit edilen meslek hastalığı sayısının 371 olması, anlaşılır bir durum değildir” denildi. Raporda iş kazalarıyla ilgili şöyle denildi:
“6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nda defalarca yapılan değişiklikler köklü çözümler üreten bir içerikte değildir. Yasada, 2014 yılında Soma, Torunlar İnşaat ve Ermenek’te yaşanan toplu katliamlar üzerine yine kamuoyunu aldatmaya yönelik değişiklikler yapıldı. Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iş kazaları ve ölümler artarak devam etti. 6331 Sayılı Yasa ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı eğitimleri özel dershanelere bırakıldı. Bu nedenle birkaç yıl içinde uzman sayısı 100 bini aştı. Her kazadan sonra, işyerinde ücretli olarak çalıştırılan uzmanlar ve hekimler sorumlu tutuldu. İşçi sağlığı ve iş güvenliği hizmetlerinin özel sektör eliyle yürütülmesini hedefleyen düzenlemeler sonucu ülkemizdeki Ortak Sağlık ve Güvenliği Birimi (OSGB) sayısı 2 binin üzerine çıkmıştır.
İş Kazası sayılan durumlar
• 5510 sayılı Kanuna göre, iş kazası;
* Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
* İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
* Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
* 4/a bendi kapsamındaki (SSK) emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
* Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.
İş Kazalarında İdari İşlemler
• İş kazasına uğrayan personele derhal gerekli sağlık yardımları yapılır.
• Kaza o yer yetkili kolluk kuvvetlerine (Jandarma veya Polise) derhal bildirilir.
• İşyeri kaza raporu düzenlenir. Şahitlerin ifadesi alınır.
• Kaza, ilgili SGK sigorta/sosyal güvenlik merkezi müdürlüğüne dilekçe ekindeki İş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile en geç kazadan sonraki üç işgünü içinde bildirilir.
• Kazayla ilgili bir dosya hazırlanır.
İşverenler tarafından elektronik ortamda gönderilecek olan İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu'na www.sgk.gov.tr adresinden, "İşveren Bildirim İşlemleri" ekranından yapılmaktadır.
• İş kazalarının bildirimi
İşveren, iş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını tutarak bunlara ait raporları düzenlemek zorundadır. Ayrıca yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyerinin ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya yol açma potansiyeli bulunan olayları da inceleyerek bunlarla ilgili raporları da düzenlemek durumundadır.
İş kazalarının kazadan sonraki üç işgünü içerisinde, meslek hastalıklarının ise işverene bildirildiği tarihten itibaren yine üç işgünü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilmesi zorunludur.
01.01.2013 tarihinden itibaren iş kazalarını Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine bildirmeye gerek kalmamıştır. Sadece SGK'ya bildirilmesi yeterli olacaktır.
• İş kazalarının bildirimi
İş kazası ve meslek hastalığı bildirimlerini 01.01.2013 tarihinden itibaren Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne yapmayan işverenlere İş Kanunu açısından İPC uygulanmayacaktır. Ancak 6331 sayılı Kanun ile Sosyal Güvenlik Kurumuna iş kazası ve meslek hastalığını bildirmeme fiiline idari para cezası uygulaması getirilmiştir.
Ayrıca yine Kanun ile bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutma ve gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenleme yükümlülüğü ile işyerinde meydana gelen ancak yaralanma ve ölüme neden olmadığı halde işyeri yada iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri yada iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenleme yükümlülüğü getirilmiş, bu yükümlülüklere aykırı davranan işverenlere idari para cezası uygulaması getirilmiştir.
6331 sayılı Kanunun 14. maddesi ile Sağlık hizmeti sunucularına kendilerine bildirilen iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirme yükümlülüğü getirilmiş, belirtilen yükümlülüğü yerine getirmeyen Sağlık hizmeti sunucuları veya yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularına da idari para cezası uygulanacağı belirtilmiştir.
