YAPILANDIRMA HAKKININ KAYBEDİLMESİ

4 Nisan 2011

YAPILANDIRMA HAKKININ KAYBEDİLMESİ:
Yeniden Yapılandırma Hakkının Kaybedilmesi:
Peşin ödeme yolunu tercih eden borçlular yönünden :Peşin ödeme yolunu tercih etmiş olan borçlular, 6111 sayılı Kanun uyarınca ödemeleri gereken tutarları, en geç, 30/06/2011 tarihine kadar sürede ödememeleri ve aynı süre
içinde peşin ödeme taleplerini taksitle ödeme talebine dönüştürmemeleri halinde 6111 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedeceklerdir.
Peşin ödeme başvurusunda bulunan borçluların 6111 sayılı Kanuna göre ödemeleri gereken tutarlar için kısmi ödeme yapmaları halinde, anılan Kanun hükümlerinden ödedikleri tutar kadar yararlandırılacaklardır.
5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesine istinaden hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
Taksitle ödeme yolunu tercih eden borçlular yönünden:
a) Taksit ödeme yükümlülükleri açısından Taksitle ödeme yolu tercih edilmiş olmasına rağmen, bir takvim yılı içinde yasal süresi içinde ödenmemiş veya eksik ödenmiş ikiden fazla taksitin bulunması ya da bir takvim yılında ikiden fazla olmamakla birlikte ödenmemiş veya eksik ödenmiş taksitlerin en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmemesi halinde, ödenmeyen taksitler yönünden 6111 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilmiş olacaktır.
Ödenmeyen veya yasal süresi dışında ödenen her bir taksit için, bir taksit ihlali gerçekleşmiş olacağından, taksitle ödeme yolunu tercih etmiş borçluların aylık taksit tutarlarını mutlaka süresi içinde ve eksiksiz olarak ödemeleri gerekmektedir. Borçlu tarafından 2011 yılı içinde ödenmesi gereken aylık taksitlerden birinci ve ikinci taksitin süresi dışında ödenmiş olduğu varsayıldığında, 2011 yılı içinde ödenmesi gereken üçüncü taksitin süresi içinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, kalan taksitlerin 6111 sayılı Kanuna göre tahsil edilmesi mümkün olamayacaktır.
Diğer taraftan, ödeme vadesi geçmiş taksit borcu bulunanlarca yapılacak ödemeler;
– Ödemenin yapıldığı dönemde ödeme vadesi sona erecek olan taksite,
– Ödemenin yapıldığı dönemde ödeme vadesi sona erecek taksitin bulunmaması
halinde ödeme vadesi geçmiş en eski taksite mahsup edilecektir.
b) Cari aylara ilişkin primlerin ödeme yükümlülükleri açısından:
6111 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, “Bu madde ile 12 nci ve 13 üncü madde hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçluların taksit ödeme süresince tahakkuk eden sigorta primlerini çok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri halinde, belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybederler.” hükmü yer almaktadır. 
Borçlarını anılan Kanuna göre taksitle ödemek amacıyla başvuruda bulunan borçlularca, ilk taksit ödeme süresinin başladığı ayda ödenmesi gereken primlerden başlanılarak, bir takvim yılı içinde ikiden fazla cari aya ilişkin sigorta primlerinin ve/veya işsizlik sigortası primlerinin, çok zor durum hali olmaksızın ödenmemesi veya yasal süresi dışında ödenmesi ya da eksik ödenmesi halinde, kalan taksitler için bahse konu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilmiş olacaktır.
Yeniden yapılandırılmış taksitlerle ilgili ödeme yükümlülüklerinin yerine getiriliyor olmasına rağmen, bir takvim yılı içinde ikiden fazla cari aya ilişkin primlerin çok zor durum hali olmaksızın süresi içinde ödenmediğinin veya eksik ödendiğinin tespit edilmesi halinde, 6111 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı, üçüncü cari aya ilişkin primlerin yasal ödeme süresinin sona erdiği ayı takip eden aydan başlanılarak kaybedilmiş sayılacaktır.
Taksit ödeme yükümlülüklerini yerine getirmelerine rağmen, cari aylara ilişkin prim ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyen borçluların, öncelikle çok zor durum halinde olup olmadıkları incelenecektir.
Cari ay primlerini yasal süresinde ödemeyen borçluların çok zor durumda olup – olmadıkları ise 3/2/2009 tarihli ve 2009/20 sayılı Genelgede belirtildiği şekilde incelenecektir.
Mali Durum Bildirim Formunda beyan edilen bilgilere göre, borçlunun çok zor durumda olup olmadığına ilişkin rasyonun 2 veya altında olması halinde, borçlunun çok zor durumda olduğu kabul edilecektir.
Dolayısıyla, cari ay primlerini çok zor durumda bulunmaları nedeniyle ödeyemediği anlaşılan borçlular, kalan taksitlerini 6111 sayılı Kanun hükümlerine göre ödemeye devam edebileceklerdir. Söz konusu cari aylara ilişkin primler ise, icra servislerine intikal ettirilerek, talep edilmesi halinde 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmek suretiyle tahsil edilebilecektir.
Mali Durum Bildirim Formunda beyan edilen bilgiler doğrultusunda rasyonun 2,01 veya üzerinde olduğunun anlaşılması halinde, taksit ödeme yükümlülükleri düzenli olarak yerine getiriliyor olsa dahi, kalan taksitler için 6111 sayılı Kanun
hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilmiş olacaktır.
Borçluların çok zor durumda olup olmadıklarının tespiti sırasında, 2009/20 sayılı Genelgede belirtilen 100.000,00 TL’nin belirlenmesinde, bir takvim yılı içinde süresi içinde ödenmeyen üç aya ilişkin sigorta primi ve işsizlik sigortası primlerinin alacak asılları toplamının 100.000 TL’yi aşıp aşmadığına bakılarak yapılacaktır. Diğer taraftan, çok zor durum halinin tespitine ilişkin Mali Durum Bildirim Formu, ikiden fazla cari ay priminin ödenmediği her bir takvim yılı için ayrı ayrı düzenlenecek olup, bir takvim yılına ilişkin rasyosu 2’nin altında olmasına rağmen, diğer takvim yılına ilişkin rasyosu 2’nin üzerinde olan borçluların, rasyo oranının 2’nin üzerinde olduğu yıllara ilişkin kalan taksitlerini 6111 sayılı Kanun hükümlerine göre ödemeleri mümkün bulunmamaktadır.
Taksit ödeme yükümlülüklerini yerine getirmelerine rağmen, cari aylara ilişkin primler yönünden ödeme yükümlülüklerini bir takvim yılında ikiden fazla yerine getirmeyen borçluların çok zor durumda olmadıkları belirlenmeden yeniden yapılandırma anlaşmaları bozulmayacaktır.
6111 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin altıncı fıkrasında, “İl özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası ve 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.
Kanunun bu hükmüne istinaden, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlara ait kapsama giren borçların yeniden yapılandırılması halinde, yalnızca taksitlerle ilgili ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediğine bakılacaktır. Dolayısıyla, bahse konu borçlular, taksit ödeme yükümlülüklerini yerine getirdikleri takdirde, ikiden fazla cari aylara ilişkin primlerini ödememiş olsalar dahi yeniden yapılandırma hükümlerinden yararlanmaya devam edebileceklerdir. Ancak, cari aylara ilişkin borçların ödenmemiş olması halinde, söz konusu borçlar 5510 sayılı Kanunun 88 inci ve 89 uncu maddeleri uyarınca takip ve tahsil edilecektir.
Taksit Tutarının %10’u Aşılmamak Şartıyla 5 Liraya Kadar Yapılmış Eksik Ödemeler:
6111 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin ikinci fıkrasına istinaden, taksit tutarının % 10’unu aşmamak kaydıyla 5 liraya (bu tutar dahil) kadar yapılmış eksik ödemeler için, 6111 sayılı Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmayacaktır. 
Taksit tutarının %10’unu aşmamak kaydıyla 5 liraya kadar eksik ödenmiş tutarlar, yapılandırma süreci içerisinde ödenmek istendiği takdirde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı üzerinden hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendinin (4) Numaralı Alt Bendi Kapsamındaki (Tarımsal faaliyette)Sigortalılık Statüsünden Kaynaklanan Alacaklar 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi kapsamına giren sigortalılar tarafından, kapsama giren borçlar için taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi halinde;
– Bir takvim yılı içinde ödenmesi gereken taksitler, taksitlendirme süresini (son taksiti) takip eden ayın sonu aşılmamak kaydıyla ait oldukları yılın sonuna kadar,
– Bir takvim yılı içinde ikiden fazla olmamak kaydıyla, ödenmemiş veya eksik ödenmiş ya da yasal süresi geçirildikten sonra ödenmiş taksitler en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar,6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödendiği takdirde, 6111 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanılmış olacaktır.
Yeniden Yapılandırma Hakkının Kaybedilmesi Halinde Bakiye Alacakların Tahsili :
Kapsama giren borçları 6111 sayılı Kanun uyarınca yeniden yapılandırılmış olan borçluların, ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemeleri nedeniyle 6111 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanma hakkını kaybetmeleri halinde, anılan Kanunda öngörülen hükümlerden ödedikleri tutar kadar yararlanacaklardır.
6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendirilmiş iken yeniden yapılandırma kapsamına dahil edilmiş olan alacaklara ilişkin ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi nedeniyle yeniden yapılandırma hakkının kaybedilmesi halinde, tecil ve taksitlendirme kapsamında tahsil edilmiş taksitler için herhangi bir bozma işlemi yapılmayacaktır.

VEDAT İLKİ