01 MART 2011 TARİHİNDEN İTİBAREN İŞYERİNİ KAPATMADAN SSK’LI OLANLARIN AVANTAJLARI
6 Haziran 2012
01 MART 2011 TARİHİNDEN İTİBAREN İŞYERİNİ KAPATMADAN SSK’LI OLANLARIN AVANTAJLARI
6111 sayılı Torba yasada yapılan düzenleme ile sigortalılığın üstünlük ilkesinde SSK’lı çalışma Bağ-Kur’a karşı baskın çalışma olduğu için bazı avantajlar ortaya çıkmıştır.
Birden Fazla Sigortalılık Statülerine Tabi Çalışmalarda Hizmetlerin Değerlendirilmesi
Kanunun sigortalılık hallerinin birleşmesine ilişkin 53. maddesinin birinci fıkrası 6111 sayılı Kanunun 33. maddesi ile 01.03.2011 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiş, ayrıca 6111 sayılı Kanunla Kanuna eklenen geçici 33. madde ile 53. maddenin birinci fıkrasında yapılan değişikliklerin 01.03.2011 tarihinden önceki süreler için uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan, Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b/Bağ-Kur) bendi kapsamında sayılanlar, kendilerine ait veya ortak oldukları işyerlerinden dolayı 4. maddenin birinci fıkrasının (a/SSK) bendi kapsamında sigortalı olarak bildirilemeyeceklerinden bu durumdaki sigortalılar 01.03.2011 tarihinden önce olduğu gibi bu tarihten sonra da kendi işyerlerinde 4. maddenin birinci fıkrasının (a/SSK) bendine göre sigortalı olamayacaklardır. Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a/SSK), (b/Bağ-Kur) ve (c/Emekli Sandığı) bentlerine tabi olarak birden fazla statüde aynı anda çalışılması halinde aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.
Sigortalılığı 01.03.2011 tarihinden sonra başlayanların hizmetlerinin çakışması
5510 sayılı Kanunun 53. maddesi ile 01.03.2011 tarihinden itibaren sigortalıların 4. -1(a/SSK) ve (b/Bağ-Kur) kapsamında yer alan sigortalılık statüleri ile (c/Emekli Sandığı) kapsamında yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde çalışmaları halinde ;
öncelikle (c/Emekli Sandığı) kapsamında,
(a/SSK) ve (b/Bağ-Kur) kapsamında yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde çalışmaları halinde ise;
(a/SSK) kapsamındaki sigortalılıkları geçerli sayılacaktır.
(b/Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılık (a/SSK) kapsamına tabi çalışmanın başladığı tarihten bir gün önce sona erdirilecektir.
1.)BAĞ-KUR Prim Ödeme Sonlanıyor
21.05.2012 tarihinde vergi mükellefiyeti nedeniyle 4.-(b/Bağ-Kur) kapsamına tabi sigortalı olan Ahmet bey ve sigortalılığı devam etmekte iken 20.08.2012 tarihinde (A) işveren yanında hizmet akdine tabi çalışmaya başlayan sigortalının (b/Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılığı 19.08.2012 tarihi itibariyle sona erdirilerek, 20.08.2012 tarihi itibariyle (a/SSK) kapsamında sigortalı sayılacaktır.
2.)SSK Sonlanmadan BAĞ-KUR Prim Ödemez
2.03.2012 tarihinde 4-1 (a/SSK) kapsamına tabi çalışmaya başlayan sigortalı Hasan bey bu kapsamdaki sigortalılığı devam etmekte iken 21.11.2014 tarihinde işyeri açarak vergi mükellefi olmuştur. Bu durumda (b/Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılığı (a/SSK) kapsamındaki sigortalılığı sona ermediği sürece başlatılmayacaktır.
3.)SSK Sigortalılığı Sona Erdiğinde Ertesi Gün Bağ-Kur Başlar
4-1 (a/SSK) kapsamına tabi sigortalılığını Mehmet Bey 12.05.2015 tarihinde işten ayrılması ile sona ermesi halinde ve işyerinden dolayı vergi mükellefiyetinin devam etmesi halinde (b/Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılığı 13.05.2015 tarihinden itibaren başlatılacaktır.
ÖNEMLİ UYARI!
Burada okura uyarımız şayet örnekteki kişi emeklilik nedeni ile SSK sonlandırması halinde aynı gün emekli müracaatı yapması gerekir.
Yoksa ertesi gün Bağ-Kur Kapsamına gireceğinden emekli aylığı bağlanmaz bir günlük Bağ-Kur prim borcu ile karşılaşır.
4.)01/03/2011 Tarihinden Önce Bağ-Kur Kapsamında Olanlar İçin Kurtulma Şansı
20.05.2009 tarihinde 4-1 (b/Bağ-Kur) kapsamında sigortalılığı devam etmekte olan Ayşe Hanım 03.01.2012 tarihinden itibaren (a/SSK) kapsamında çalışmaya başlayan sigortalının, (b/Bağ-Kur ) kapsamındaki sigortalılığı 02.01.2012 tarihi itibariyle sona erdirilecektir.
5.)İki Kapsamdan Prim Ödeyenler İçin
5510 sayılı Kanunun 4-1(a/SSK) ve (b/Bağ-Kur) kapsamına tabi sigortalılığın çakışması nedeniyle (a/SSK) kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlar 01.03.2011 tarihinden sonra yazılı talepte bulunarak ve 5510/82. maddeye göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırına ilişkin hükümler saklı olmak kaydıyla, (b/Bağ-Kur) kapsamındaki çalışmasından dolayı talep tarihinden itibaren (b/Bağ-Kur) kapsamında prim ödeyebileceklerdir. Ancak, (a/SSK) ve (b/Bağ-Kur) kapsamında ödenecek primlerin toplamı prime esas kazancın üst sınırından fazla olamayacaktır.
Sigortalılık hallerinin çakışması nedeniyle 4-1 (a/SSK) kapsamındaki sigortalılığı esas alınanlardan ;
A)(b/Bağ-Kur) kapsamında prim ödemek isteyenler iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar yönünden 4-1 (b/Bağ-Kur) kapsamında,
B)Kısa vadeli sigorta kollarından sağlanan diğer yardımlar ile uzun vadeli sigorta kollarından sağlanan yardımlar yönünden ise 4-1(a/SSK) kapsamında,
sigortalılık statüsünde değerlendirilecektir.
5510 sayılı Kanunun 4-1 (a/SSK) ve (b/Bağ-Kur) kapsamlarına tabi sigortalılık halleri çakışanlardan (b/Bağ-Kur) kapsamında ayrıca prim ödemek için talepte bulunanlara, (b/Bağ-Kur) statüsünde iş kazası ve meslek hastalıkları yönünden 5510 / 16. maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen yardımlar yapılacaktır. Bu yardımların yapılmasında (b/Bağ-Kur) statüsünde ödenen primler esas alınacaktır.
5510 sayılı Kanunun 4-1(b/Bağ-Kur) kapsamında ödenecek primler uzun vadeli sigorta kolları yönünden 26., 28. ve 32. maddelerinin birinci fıkralarının uygulanmasında 4-1 (a/SSK) kapsamına tabi hizmetlerle birlikte dikkate alınacaktır.Hizmetin değerlendirilmesinde ay 30 günü, prime esas kazançlar ise 5510/ 80. maddesine göre belirlenen azami kazancı geçemeyecektir. Bu sigortalılara kısa vadeli sigorta kollarından 5510/16. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hastalık ve analık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesinde de sigortalılık statüsü 4-1(a/SSK) kapsamında değerlendirilecektir.
5510 sayılı Kanunun 4-1(a/SSK) ve (b/Bağ-Kur) kapsamına tabi sigortalılıkları çakışanlardan 4-1(a/SSK)kapsamındaki sigortalılığı esas alınmakla beraber 4-1(b/Bağ-Kur) kapsamındaki çalışmalarından dolayı prim ödeyenlerin ait olduğu ayı izleyen ayın sonuna kadar (b/Bağ-Kur) kapsamındaki primlerini ödememeleri halinde o aya ait primin ödeme imkanı ortadan kalkacağından, söz konusu ay için hesaplanacak (a/SSK) kapsamında prime esas kazanca dahil edilmeyecek ayrıca o ayda iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına tutulması halinde iş kazası ve meslek hastalığı hükümlerinde de yararlandırılmayacaktır.
6.)Kısmi Süreli Çalışarak Avantaj Yakalar
4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle, ev hizmetlerinden 30 günden az veya puantaj kaydıyla çalışıp eksik gün nedeni 06 (Kısmi istihdam), 07 (Puantaj kayıtları) ve 17 (Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma) olan sigortalıların aynı zamanda Kanunun 4-1(b/Bağ-Kur) kapsamında sayılan sigortalılık hallerinin bulunması durumunda, 4-1 (a/SSK) kapsamında sigortalılığı sona ermedikçe ay içerisinde eksik kalan günlerinde 4-1 (b/Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılmayacaklar. Ay içerisinde eksik kalan süreleri için isteğe bağlı sigortaya müracaat edebilecekleri gibi 41. maddenin (i) bendi kapsamında borçlanabileceklerdir. Bu şekilde kazanılan süreler 4-1(a/SSK) kapsamında sigortalılık süresi olarak değerlendirilecek.
Kısmi süreli çalışması nedeniyle (a/SSK) kapsamında sigortalı sayılanların devam eden (b/Bağ-Kur) kapsamındaki çalışması nedeniyle de prim ödemek istenmesi durumunda (b/Bağ-Kur) kapsamında 30 gün üzerinden prim tahakkuk ettirilecektir.
7.)5510/5(g) Kapsamında Değerlendirme
6111 sayılı Kanunun 24. maddesiyle Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine “Bu bent kapsamında yurt dışındaki işyerlerinde çalışan sigortalıların, bu sürede ödedikleri isteğe bağlı sigorta primleri 4-1(a/SSK) kapsamında sigortalılık sayılır” cümlesi eklenmiştir. Söz konusu hüküm uyarınca bu kapsamda sigortalı sayılanların isteğe bağlı olarak ödenen primleri 4-1 (a/SSK) kapsamında sayılacak ancak, bu şekilde prim ödeyen sigortalıların 4-1(b/Bağ-Kur) kapsamında çalışmaya başlamaları halinde 5. maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamındaki sigortalılıkları ile isteğe bağlı sigortalılıkları sona erdirilecektir.
8.)SGDP Uygulama
4-1(a/SSK) ve (b/Bağ-Kur) kapsamına tabi hizmet çakışmalarında sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılar hakkında 01.03.2011 tarihinden itibaren (a/SSK) kapsamındaki sigortalılık esas alınarak işlem yapılacaktır.
Sonuç:
01/03/2011 tarihinden itibaren 4/1(a-SSK)’lı olarak çalışanlar aynı zamanda 4-1(b-Bağ-Kur ) statüsüne tabi olsalar da üstün sigortalılık SSK olacağından daha kısa süreler de emekli olacakları gibi daha az prim ödeyerek daha çok emekli maaşı alma avantajını yakalayacaklardır.
Emekli olanlar işyerlerinden dolayı %15 SGDP primi ödemek yerine bir işyerine girerek %7,5 oranın da SGDP ödeyeceklerdir.
Tüm bu avantajları yakalamak adına emekli planlamalarını yaparken bu ayrıntıları Sosyal Güvenlik Müşavirlerine danışmalarında fayda var.
VEDAT İLKİ
