1 TEMMUZ SABAHI EV HİZMETLİLERİ ve İŞ KANUNU KAPSAMI DIŞINDA OLAN İŞYERLERİNDE ÇALIŞANLAR HAKLARINIZ DOĞUYOR (YAZI DİZİSİ 4)
5 Temmuz 2012
İŞÇİNİN ÖLÜMÜNDE TAZMİNAT VAR
Hizmet Sözleşmesi, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. İşveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık; hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse, iki aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.
İŞVERENİN ÖLÜMÜNDE MİRASÇILARIN ROLÜ
İşverenin ölümü hâlinde, yerini mirasçıları alır. Bu durumda işyerinin tamamının veya bir bölümünün devri ile gerçekleşen hizmet ilişkisinin devrine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır.
Hizmet sözleşmesi ağırlıklı olarak işverenin kişiliği dikkate alınmak suretiyle kurulmuşsa, onun ölümüyle kendiliğinden sona erer. Ancak, işçi sözleşmenin süresinden önce sona ermesi yüzünden uğradığı zarar için, mirasçılardan hakkaniyete uygun bir tazminat isteminde bulunabilir.
REKABET YASAĞI KAVRAMI VE YAPTIRIMI
Fiil ehliyetine sahip olan işçi, işverene karşı, sözleşmenin sona ermesinden sonra herhangi bir biçimde onunla rekabet etmekten, özellikle kendi hesabına rakip bir işletme açmaktan, başka bir rakip işletmede çalışmaktan veya bunların dışında, rakip işletmeyle başka türden bir menfaat ilişkisine girişmekten kaçınmayı yazılı olarak üstlenebilir.
Rekabet yasağı kaydı, ancak hizmet ilişkisi işçiye müşteri çevresi veya üretim sırları ya da işverenin yaptığı işler hakkında bilgi edinme imkânı sağlıyorsa ve aynı zamanda bu bilgilerin kullanılması, işverenin önemli bir zararına sebep olacak nitelikteyse geçerlidir.
Rekabet yasağı, işçinin ekonomik geleceğini hakkaniyete aykırı olarak tehlikeye düşürecek biçimde yer, zaman ve işlerin türü bakımından uygun olmayan sınırlamalar içeremez ve süresi, özel durum ve koşullar dışında iki yılı aşamaz.
Hâkim, aşırı nitelikteki rekabet yasağını, bütün durum ve koşulları serbestçe değerlendirmek ve işverenin üstlenmiş olabileceği karşı edimi de hakkaniyete uygun biçimde göz önünde tutmak suretiyle, kapsamı veya süresi bakımından sınırlayabilir.
Rekabet yasağına aykırı davranan işçi, bunun sonucu olarak işverenin uğradığı bütün zararları gidermekle yükümlüdür.
Yasağa aykırı davranış bir ceza koşuluna bağlanmışsa ve sözleşmede aksine bir hüküm de yoksa, işçi öngörülen miktarı ödeyerek rekabet yasağına ilişkin borcundan kurtulabilir; ancak, işçi bu miktarı aşan zararı gidermek zorundadır.
İşveren, ceza koşulu ve doğabilecek ek zararlarının ödenmesi dışında, sözleşmede yazılı olarak açıkça saklı tutması koşuluyla, kendisinin ihlal veya tehdit edilen menfaatlerinin önemi ile işçinin davranışı haklı gösteriyorsa, yasağa aykırı davranışa son verilmesini de isteyebilir.
Rekabet yasağı, işverenin bu yasağın sürdürülmesinde gerçek bir yararının olmadığı belirlenmişse sona erer.
Sözleşme, haklı bir sebep olmaksızın işveren tarafından veya işverene yüklenebilen bir nedenle işçi tarafından feshedilirse, rekabet yasağı sona erer.
DEĞERLENDİRME:
Dört gün süren yazı dizimizde ana hatları ile Borçlar Kanunun çalışma hayatını düzenleyen maddelerini incelemeye çalıştık.Borçlar Kanunu ile İş Hukuku,Deniz İş Hukuku ve Basın İş Hukukunda ortaya çıkan uyuşmazlıkların boşluğu doldurulacaktır.Bu konu da çalışma hayatında ağırlıklı olarak karşımıza İş Hukuku çıktığından düzenlemelerde 4857 sayılı İş Kanundan esinlemeler olduğunu gördük.
Hizmet sözleşmesi,İşçinin ve işverenin borçlarını tanımlamasını yaptık.Ücret ödeme esaslarını,İş Hukukunda yazılı esaslar doğrultusunda hesap pusulası,bankadan ücret ödeme ¼ fazlasının haciz edilmeyeceğini Mobbing’e karşı koruma ve ibra koşullarını irdeledik.
İşçinin hak ettiği hafta tatili,yıllık izin,işyerinin devri hizmet sözleşmesinin devri ihbar önelleri ve fesihin haklı yada haksız nedenle sonlandırılmasını inceleyerek yazımıza son noktayı koyduk.
VEDAT İLKİ
