Bugün Gazetesi- Nasıl Emekli Olunur Yazı Dizisi-1-
26 Mart 2007
Nasıl emekli olunur?
Sosyal Güvenlik Reformu’nun birinci ayağı olarak kurumlar birleşti, SSK, BAĞ-KUR, T.C. Emekli Sandığı artık yok. Hepsinin yerine SGK geldi. Ancak Sosyal Güvenlik Reformu’nun 2. ayağı 2008 yılına ertelendi. O halde kim ne zaman emekli olacak?
Sosyal güvenlik kurumlarının açıkları arttıkça, üzerinde ilk oynanmak istenen emeklilik aylığına hak kazanma zamanı ile emekli aylığının hesaplanması olmuştur. Bu yazı dizimizde kimlerin hangi şartlarla, ne zaman emekli olabileceği örneklerle açıklanacaktır. 2006 yılında kanunlaşan 5502 ve 5510 Sayılı Kanunlarla sosyal güvenlikte reform öngörülmüştü. 5502 sayılı kanun yasalaştı ve sosyal güvenlik kurumları birleştirildi, ancak 5510 Sayılı Kanun Anayasa Mahkemesi tarafından önemli ölçüde iptal edilince beklenildiği gibi reform 2007 başında yürürlüğe giremedi. Önce 2007 yılı Temmuz ayına sonra da 2008 yılı Ocak ayına ertelendi… Bu durumda, mevcut haklarınızı öğrenmeniz ve en azından haklarınızda daha geriye gidişe dur diyebilmeniz için bu yazı dizisinden ne zaman (hangi tarihte) emekli olabileceğinizi hesaplayabilirsiniz.
KISA TARİHÇE
Çalışanların emekliliklerinin geciktirilmesi işi son dönemde ilk kez, 1987 yılında 3395 Sayılı Kanun ile Turgut ÖZAL Hükümetince emeklilikte belirli bir süre prim ödeme ve belirli bir süre sigortalı olma şartının yanında belirli bir yaşı tamamlama şartı ile başlatılmıştı. 1992 yılında ise 3774 Sayılı Kanun ile Süleyman DEMİREL Hükümetince emeklilikte “YAŞ” şartı tamamen kaldırıldı. 08.09.1999 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan, DSP, MHP, ANAP Koalisyon Hükümetince TBMM’den geçirilen 4447 Sayılı Kanun ile emeklilikte “YAŞ” şartı yeniden getirildi ve eski çalışanlar için “KADEME” getirildi.
4447 Sayılı Kanun’un eski çalışanlar ile ilgili “KADEMELER” Anayasa Mahkemesince iptal edildi ve TBMM iptal edilen bu “KADEMELER” ile ilgili yeni bir düzenleme yaptı ve 23.05.2002 tarihinden geçerli olan 4759 Sayılı Kanun 01.06.2002 günkü Resmi Gazete’de yayınlandı. Sosyal güvenlik sisteminin KURUMSAL yapısını değiştiren 5502 Sayılı “Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu” ile uygulama kanunlarının da birliğin sağlanması için gereken 5510 Sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun’u” TBMM’de kabul edildi ve her ikisi de Resmi Gazetede yayınlandı. Özellikleri gereğince 5502 Sayılı Kurum Kanunu yürürlüğe girdi yani artık SSK, Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı yerine SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) olacak ama en az 3 yıl ve en çok 5 yıl sürecek bir süreç sonunda birleşme tam olarak gerçekleşecek.
KURUMLAR BİRLEŞTİ
Seçimlere katılan bütün siyasi partilerin seçim beyannamelerinde belirttikleri ve her iktidarın rüyası olan, Sosyal Güvenlik Sistemi’nin tek çatı altında toplanması 5502 Sayılı Kanun ile 2006 yılında gerçekleştirildi. 5502 Sayılı Kanun Resmi Gazete’de yayınlandığı andan itibaren, Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü, T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü ortadan kaldırılıp hepsinin birden işini görecek olan, “Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı” kurulmuş olacak.
Bundan böyle her ilde,
n SSK Sigorta İl Müdürlüğü
n Bağ-Kur İl Müdürlüğü
n Özel Banka ve Borsa Sandıkları,
n T.C. Emekli Sandığı Bölge Müdürlüğü, kalmayacak ve üç müdürlük ve müdür yerine bir tane Sosyal Güvenlik İl Müdürü olacak… Ayrıca, hemen her ilçede hizmet üretecek olan 1700 kadar “Sosyal Güvenlik Merkezleri” kurulacak. SSK’nın, Bağ-Kur’un, T.C. Emekli Sandığı’nın tüm bilgi ve arşiv altyapıları ile bilgisayar sistemleri tek elde toplanacak… Sosyal Güvenlik Kurumu bürokrasiyi azaltıp, vatandaşı hizmeti esas alan bir yapıya sahip olduğu gibi birleştirilen tüm kurumlardaki müfettişleri de tek çatı altında toplayarak, Sosyal Güvenliğin Denetimini de etkin hale getirilecek. SSK’da biri memur denetimi diğeri de işyeri denetimi yapan iki Teftiş Kurulu ile Bağ- Kur ve T.C. Emekli Sandığı’nın teftiş kurullarında çalışan tüm müfettişler, “Sosyal Güvenlik Teftiş ve Rehberlik Kurulu” altında, sosyal güvenlik müfettişi oluyorlar. Bundan sonra da kayıtdışılığı ve sosyal güvenlik suistimallerini azaltmak için birleşiyorlar ki, vatandaşa hizmet etmeyeni, primini ödemeyeni, kaçak işçi çalıştıranı, reçete ve fatura yolsuzluğu yapanlara göz açtırmayacak hale getirildi. Kanunla birlikte,
n Bir ilde Bağ-Kur için, SSK için T.C. Emekli Sandığı için ayrı bina, ayrı makam aracı, ayrı yakıt ve kira gideri olmayacak…
n Hizmet almak için müdürlüklere gitmek devri bitecek, hizmet yerleri mahallelere kadar giderek vatandaşa ayağında hizmet verecek…
n Bilgisayar sistemi ağı ile sağlık karnesi, vizite kağıdı devri bitecek sadece vatandaşlık numaranızı söylererek, muayene olacak ve ilaçlarınızı alacaksınız…
YAŞ HESAPLAMALARI
Okurlarımıza bu yazı dizimizde emeklilik tabloları vereceğiz ve bu tablolardan emekli olunacak yaşlar da yer alacak. Tecrübelerimize göre, tablolarda yayınlanacak yaşa girince mi yoksa tamamlayınca mı emekli olacağım şeklinde sorularına cevabım, “tamamlayınca”dır. Bulunduğunuz yaşın da hesaplaması aşağıdaki şekildedir. Nüfus cüzdanlarında ay ve gün yazmayan sadece yıl yazanlar ((Yıl ortası) 01 Temmuz) da doğmuş sayılırlar. Nüfus cüzdanlarında ay ve yıl yazılı ama gün yazılı olmayanlar ise o ayın 1’inde doğmuş sayılırlar.
Bulunduğunuz yaşın hesabı;
Bugünün tarihini, gün, ay, yıl şeklinde yazın ve tam altına gelecek şekilde doğum tarihinizi gün, ay, yıl şeklinde yazı ve çıkarın.
Bugünkü tarih ??/01/2005
Doğum tarihiniz ??/??/19??
Şimdiki yaşınız ??/??/0???
Örnek,
Bugünkü tarih 01.04.2007
Doğum tarihiniz 10.09.1966 21.06.0040
10.09.1966 doğumlu bir kişi 01.04.2007 günü itibariyle 40 yaş, 6 ay, 21 günlüktür…
Emekli olacağınız yaşın hesabı
Doğum tarihi ??.??.19??
Gereken YAŞ 00.00.00?? ??.??.2???
Örnek, Doğum tarihi 10.09.1966
Gereken YAŞ 00.00.0049 10.09.2015
Örneğimizdeki, 10.09.1966 doğumlu çalışan şayet 49 yaşında emekli olacaksa emeklilik dilekçesi vereceği tarih 10.09.2015 günüdür.
YARIN:Erkeklerin normal şartlarla emekliliği
