Sözcü Gazetesi-İşverenler İçin Çalışma Hayatı: Bağ-Kur Sigortalıları İçin Yeni Bir Hak: Geçici İşgöremezlik Ödeneği ve Sürekli İşgöremezlik Geliri
29 Aralık 2007
BAĞ-KUR SİGORTALILARI İÇİN YENİ BİR HAK: GEÇİCİ İŞGÖREMEZLİK ÖDENEĞİ ve SÜREKLİ İŞGÖREMEZLİK GELİRİ
Bugüne kadar sadece SSK sigortalıları için geçerli olan ve iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının hamilelik ve emzirme döneminde verilen bir ödenek olan geçici işgöremezlik ödeneği, yürürlüğü 01.06.2007 tarihine ertelenen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunundan sonra artık Bağ-Kur sigortalıları için de uygulanmaya başlanacak.
Geçici İşgöremezlik Ödeneğinin hesaplanma şekli
Yeni Kanuna göre verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise günlük kazancının üçte ikisi olacak.
İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde geçici işgöremezlik ödeneği verilecek. Bu ödenek ve sürekli işgöremezlik gelirlerine esas tutulacak günlük kazanç, iş kazasının veya doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içindeki prime esas kazançlar toplamının bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanacak. Bu metotla bulunan günlük kazanç; iş göremezliğin başladığı veya gelirin bağlanacağı tarihten geriye doğru oniki ay ve daha öncesine ait olsa dahi iptal edilen maddeleri nedeniyle ertelenen 5510 sayılı Kanunun önceki metninin aksine güncelleme katsayısı ile güncellenerek hesaplanmayacak.
Şirket ortakları kapsam dışı kalacak
Anonim şirketlerin kurucu ortakları ve/veya yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları 4/b sigortalısı (bugünün Bağ-Kur sigortalısı) olsalar da geçici iş göremezlik ödeneği kapsamı dışında kalacaklar.
Yine halen sadece SSK sigortalıları için uygulanan sürekli işgöremezlik geliri kısa vadeli sigorta kolu olan iş kazası meslek hastalığından bağlanan gelir olarak 5510 sayılı yeni Kanundan sonra Bağ-Kur sigortalılarına da uygulanacak.
Sürekli İşgöremezlik Geliri ile Malûllük Aylığının farkı
Uygulama açısından benzeri olan uzun vadeli sigorta kollarından bağlanan malûllük aylığından en büyük farkı belli bir staj süresi yani asgari bir prim ödeme süresi gerektirmeyişidir. Malullük aylığı için en az 1800 prim günlü sigortalılık şartı aranırken, sürekli işgöremezlik geliri için böyle bir süre gerekmiyor. Sürekli işgöremezlik geliri, işçinin işe başladığı ilk gün iş kazası sonucu çalışma gücünü belli bir oranda yitirmesi halinde de alınabilen bir sürekli gelir oluyor.
Sürekli İşgöremezlik Gelirinin hesaplanma şekli
Sürekli iş göremezlik gelirinin, sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kaybı oranına göre sağlık kurulu raporuyla saptanması gerekiyor ve sigortalı rapor tarihinden itibaren bu gelire hak kazanıyor. Sürekli Tam İşgöremezlikte aylık kazancın %70’i oranında bağlanan gelir, işgöremezliğin derecesi oranında kıst yapılarak bağlanacak. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç sigortalıların gelir bağlama oranı %100 olarak uygulanacak.
Geçici İşgöremezlik Ödeneği ve Sürekli İşgöremezlik Geliri için gereken asgari koşullar
5510 sayılı Kanundaki ifadesiyle 4/b sigortalılarına (bugünün Bağ-Kur sigortalılarına) yeni Kanunla geçici işgöremezlik ödeneği ve sürekli işgöremezlik geliri verilebilmesi için genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması aranacak. Geçici işgöremezlik ödeneği için ayrıca iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi yatırılması koşulu da aranacak.
Yürürlüğü ertelenen 5510 sayılı Reform kanunu ile artık Bağ-kur sigortalıları için de öngörülen sürekli işgöremezlik geliri uygulaması bu anlamda da önemini artırıyor.
