Sözcü Gazetesi-Çalışanların Sözcü’sü: 5-10 Yıl Arası Hizmeti Varken Vefat Eden Memur Yakınlarının Mahrumiyeti Reformdan Sonra da Sürecek
16 Ocak 2008
5-10 YIL ARASI HİZMETİ VARKEN VEFAT EDEN MEMUR YAKINLARININ MAHRUMİYETİ REFORMDAN SONRA DA SÜRECEK
Babam öğretmen olarak 7 yıl 3 ay görev yaptı ve 1986 yılında vefat etti. İştirakçiliğinin 10 yıldan az olması gerekçesiyle anneme dul maaşı bağlanmadı. Siz, gazetelerdeki yazılarınızda yeni Yasa ile ölüm aylığı için gereken sürenin beş yıla indirileceği yönünde bilgi vererek bir nebze de olsa bizlere umut ışığı yakmıştınız.
1.Yeni yasa çıktı mı? Yoksa yine ertelendi mi?
2.Yeni yasaya göre anneme maaş bağlanır mı? Bunun için ne zaman ne yapmalıyız? Ahmet BEKDEMİR
Sayın Okurum,
Emekli iken vefat edenin geride kalan dul ve yetimleri ile görevde iken vefat eden ve hizmet süresi on yıl ve daha fazla olan iştirakçilerin eşine dul aylığı, kanunda belirtilen şartları taşıyan çocuklarına, anne ve babasına yetim aylığı bağlanıyor.
5-10 Yıl arası hizmeti varken vefat eden memurların eş ve çocuklarına geçici nitelikte aylık bağlanıyor
Fiili hizmet süresi 5 yılı doldurduktan sonra 10 yılı doldurmadan önce vefat eden iştirakçilerin ölüm tarihinde 18 yaşını, orta öğretimde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapmakta ise 25 yaşını doldurmamış çocuklarına 15 yıl hizmet süresi üzerinden bu yaşları geçmemek üzere geçici olarak yetim aylığı bağlanıyor.
Yine fiilî hizmet süresi olarak 5 yılı doldurduktan sonra 10 yılı doldurmadan önce vefat eden iştirakçilerin, ölüm tarihinde, başkasının yardımı olmaksızın hayatlarını devam ettiremeyecek derecede malûl ve muhtaç bulunan dul eşleri ile çocuklarına, yazı ile Sandığa müracaatlarını takip eden aybaşından itibaren 15 yıl hizmet süresi üzerinden dul ve yetim aylığı bağlanıyor. Çalışma gücünün üçte ikisini yitirdiği sağlık kurulu raporu ilse saptananlar malûl sayılıyor. Muhtaç olmanın ölçüsü ise aylık gelirin 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen asgarî ücretin net tutarından (2008 yılı ilk yarısı için 435,92 YTL) daha az olup, kendisini ve Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre bakmaya mecbur olduğu ailesi fertlerini geçindirmeye yetecek kadar malı da (para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) olmaması. Sanırım anneniz malûl ve aynı zamanda muhtaç olmadığından dul aylığı bağlanmamış.
5510 sayılı Reform Yasasının ilk haline göre 5 yıl ve daha fazla hizmeti varken ne zaman öldüğüne bakılmaksızın vefat eden memurların eş ve çocuklarına dul ve yetim aylığı bağlanacaktı
Norm ve standart birliğini amaçlayarak 01.01.2007 tarihinde yürürlüğe girmek üzere çıkartılan 5510 sayılı Kanunun iptali öncesindeki halinde ölüm aylığı (eşe dul aylığı çocuklara yetim aylığı) bağlanması için gerekli asgari süre beş yıla düşürülüyordu. Yasanın yürürlük tarihinden önce vefat eden memurların hak sahipleri de bu haktan yararlanabilecekti. Sizin de yararlanabileceğiniz bu hakkı o zaman bize ayrılan köşelerden siz okurlarımıza duyurmuştuk.
5510 sayılı Reform Yasasının iptalden sonraki hali yürürlük tarihinden önce ölenlere hak tanımıyor.
Ancak Anayasa Mahkemesinin 22 maddesini iptali sonucu değişen 78 maddesiyle yeniden düzenlenen 5510 sayılı Yasa önceki metninde vaat ettiği birçok hak gibi maalesef bu insani ve sosyal hakkı da budamış bulunuyor. Yeni Yasanın ölüm aylığı hakkını düzenleyen 32 nci maddesinde “Bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahipleri için” ifadesi” ile kısıtlama getirerek beş yıldan fazla 10 yıldan az hizmeti olan memurlara yeni yasadan sonra vefat etmeleri halinde ölüm aylığı bağlanması yolunu açarken, yasanın yürürlüğe girmesinden önce ölenler için bu hakkı tanımıyor.
Çünkü 5510 sayılı Kanunun ilk halinden çok farklı olarak ikinci hali norm ve standart birliği sağlama kaygısından uzak şekilde mevcut statüleri aynı kanun çatısı altında devam ettirmeyi, eşitlik hedefleyen maddelerinde de ekseriyetle asgaride eşitliği sağlamaya çalışan hükümler içeriyor.
Haziranda ölene aylık var, Mayıs’ta ölene yok!
Yasa bu şekliyle çıkarsa örneğin Mayıs 2008 ayı içerisinde 9 yıllık hizmeti olan bir memurun vefat etmesi halinde çocuklarına yetim, malûl ve muhtaç olmayan dul eşine dul aylığı bağlanmayacak. Buna karşın aynı kişinin 1 ay sonra vefat etmesi halinde çocuklarına ve dul eşine aylık bağlanabilecek.
Söz konusu durumda üçüncü kez ertelenen (01.06.2008 tarihine) 5510 sayılı Kanunun bu haliyle yasalaşması halinde mahkeme yolları epeyce aşınacağa benziyor.
Yani yeni Yasa Meclis’e son girdiği şekilde çıkarsa maalesef annenize yine dul aylığı bağlanamayacak.
Özellikle Meclis komisyonlarında 5510 sayılı Kanun üzerinde görüşmekte olan ilgili komisyon üyesi milletvekillerine ulaşıp mevcut sıkıntıları iletme imkânlarını araştırmak gerekiyor.
Yasa tasarısı bu adaletsizliğiyle Anayasa Mahkemesi’nin süzgecinden geçer de yasalaşırsa son çare olarak yargıya başvurmakla hakkınızı arayabilirsiniz.
