Sözcü Gazetesi: Kimler Dul ve Yetim Aylığını Birlikte Alabilir?
10 Şubat 2011
ÇALIŞANLARIN SÖZCÜ’SÜ
Kimler Dul ve Yetim Aylığını Birlikte Alabilir?
Soru: Annem 1978 yılında vefat eden babamdan dolayı SSK’dan dul maaşı alıyordu. Ocak 2011’de Bağ-Kur emeklisi dedem de (Annemin babası) vefat etti. Anneannem 1995 yılında vefat etmişti. Dedemden dolayı anneme yetim maaşı bağlanır mı? Bağlanırsa aylık alacak tek kişi olarak aylık oranı kaç olur? Nihat HARMANKAYA
Cevap: 01.10.2008’den önce yürürlükteki mevzuata göre eşleri ve ana veya babaları 01.10.2008’den önce vefat eden bekâr veya dul kadınlara sigortalılık statülerine göre çifte aylık bağlayabiliyordu. Örneğin ölen eş veya anne-babadan biri SSK diğer Bağ-Kur, biri SSK diğeri E.S. veya biri Bağ-Kur diğer E.S. sigortalısı ise dul ve yetim aylıkları birlikte alınabiliyor, ikisi de Bağ-Kur yahut ikisi de SSK veyahut ikisi de E.S. sigortalısı ise birini bağlıyordu. Vefat eden eş yahut anne veya babasının birinden dolayı dul veya yetim aylığı almakta iken 01.10.2008’den sonra da eş veya anne-babasından birinden dolayı dul veya yetim aylığı hak kazananlara her iki aylığının verilmesi sigortalılık statülerinin aynı olmamasına bağlı bulunuyor. Yani SSK’lı eşinden dolayı 01.10.2008’den önce dul aylığına hak kazanan kadına 01.10.2008’den sonra ölen babası veya annesi 4/a sigortalısı iken vefat etmişse hem dul hem yetim aylığı bağlanmazken, anne baba 4/b sigortalısı iken vefat etmişse hem dul hem yetim aylığı bağlanmaya devam etmesi gerekiyor. Yani sigortalılık hallerinin farklı olması halinde biri 01.10.2008 öncesi diğeri 01.10.2008 sonrası hak kazanılan dul ve yetim aylıklarının aynı kişiye ödenmesi mümkün bulunuyor. E.S. yetimleri ise zaten ayrı tutulmaya devam edildiği için böyle bir sorunları bulunmuyor. Annenize 4/b yetim aylığı kendisinden başka dedenizden aylık alan olmadığı için yüzde 50 oranında bağlanır. 01.10.2008’den sonra hak edilen biri SSK diğer Bağ-Kur olsa bile hem dul hem yetim aylığı bağlanması yolu kapalı bulunuyor.
Soru: 07.07.1967 doğ. 18.02.1989’da öğretmen olarak çalışmaya başladım. Ne zaman emekli olabilirim? Naz YEKEDÜZ
Cevap: 23.05.2002’deki hizmet durumunuza göre E.S.’dan emeklilik bakımından 45 yaşına tabisiniz. 20 yıllık hizmet süreniz tamam olduğuna göre 07.07.2012’de emekli aylığını hak etmiş olacaksınız.
Soru: 1984-2002 yılları arasında 1964 doğumlu ve ev hanımı olan eşim üzerinden tütün üretip sattık. Bundan dolayı eşimi emekli yapma imkânımız var mı? Kaç yaşında emekli olabilir? Hüsnü ÜÇKUYULU
Cevap: Zirai ürünlerden Bağ-Kur tevkifatı 01.04.1994 tarihinde başlamıştır. 1994-2002 yılları arasında Bağ-kazanması mümkündür. Ancak kazanılacak bu hizmetlerde Ziraat Odası kaydı çok önemlidir. Eğer sözgelimi 199 veya 1995’te tevkifat varsa ve aynı zamanda Ziraat Odası kaydı da o yıldan beri varsa 15-16 yıllık borçlanma yapılabilir ve 2020’de veya 2014-2015’e kadar Bağ-Kur primi ödeyerek bu sürenin sonunda emekli olabilir. Fakat Ziraat Odası kaydı yoksa sadece tevkifat yapılan yıllarda tevkifatın yapıldığı tarihi izleyen aybaşından o yılın sonuna kadar borçlanma yaptırılır ve bu durumda yeterli hizmet kazanamaz. Bununla birlikte başlangıç olur ve diğer emeklilik alternatiflerine kaynak oluşturur. Tevkifat var ve o dönemde aile reisi değil gerekçesiyle tevkifata dayalı olarak işlem yapmak istemezlerse dava ile sonuç alabilirsiniz.
