Yıpranmalı Emeklilikteki 3600 Gün Koşuluna Yeni Formül Geldi
16 Mayıs 2019
2019/9 sayılı Genelgenin getirdiği önemli değişiklikleri ele almaya bugün de devam ediyoruz. Bugünkü konumuz sağlık çalışanlarına 2018 Ağustos ayında getirilen fiili hizmet zammı hakkının emeklilik yaşından indirimi için gerekli olan 3600 gün şartının uygulamasıyla ilgili değişiklik olacak.
7146 sayılı Torba Kanun ile sağlık çalışanlarına Ağustos 2018 ayından itibaren fiili hizmet süresi zammı hakkı getirilmişti. Bahse konu fiili hizmet süresi zammı sağlık çalışanlarına ilave gün sayısı ve ilave yaştan indirim hakkı öngörüyordu. Böylece 5510 sayılı Kanunun fiilî hizmet zammı hakkını düzenleyen 40 ıncı maddesine “İnsan Sağlığına İlişkin işler” başlığı altında yeni bir fiili hizmet zammı hakkı getirilmiş oluyordu.
Kimleri Kapsıyor?
Bahse konu haktan 1219 sayılı Kanun Tababet Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanuna tabi tabipler, 6283 sayılı Hemşirelik Kanununa tabi hemşireler ve 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında sağlık meslek mensubu sayılan eczacı sağlık çalışanları yararlanabilecek.
Bir yılda 60 gün fiili hizmet zammı kazanılmış olacak ve bu elde edilen fiili hizmet süresi zammının yarısı kadar yaştan indirim yapılacağını yazılarımızda belirtmiştik.
Madalyonun Arkası 10 Yıl Hizmet Şartı
Buraya kadarı bugünün basınında anlatılan kısmıydı. Gerisi en az bunu kadar önemli ve ona değinilmiyordu. Madalyonun arka yüzü de vardı ve bu arka yüzünde fiili hizmet süresi zammının yaşı etkilemesi için bu kapsamda geçmiş en az 3600 gün şartı söz konusuydu.
Yani bu yaştan indirimin yapılması için 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin;
“Yukarıdaki fıkrada belirtilen yaş haddi indiriminden yararlanabilmek için ölüm ve malûliyet halleri ile (18) numaralı sırada bulunanlar hariç tablonun (10) numaralı sırasında yer alan sigortalıların en az 1800 gün, diğer sıralarda yer alan sigortalıların ise en az 3600 gün belirtilen işyeri ve işlerde çalışmış olmaları şarttır”
Hükmünü haiz dördüncü fıkrası gereği yaş haddi indiriminin söz konusu olması için bu işlerde en az 3600 gün yani 10 yıl çalışılmış olması gerekiyordu.
Madde metninden görüldüğü üzere bu 10 yıllık asgari hizmet şartı (18) numaralı sırada bulunan milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar için aranmazken (10) numaralı sırada bulunan yeraltı maden işçileri için ise 1800 gün (5 yıl) olarak aranıyor.
Fiili hizmet süresi zammına (FHZ’ye) tabi diğer tüm çalışanların ise asgari 10 yıl hizmet şartı bulunuyor.
İşte bu 10 yıl hizmet koşulu nedeniyle örneğin 2008’den sonra 10 yıllık hizmeti tamamlamadan ayrılan askerler de FHZ’den dolayı yaştan indirim hakkı kazanamıyor.
Yaştan İndirim Kaç Gün?
Yılda 60 gün fiili hizmet zammını da doğru anlamak gerekiyor. Bir yılda 360 gün izin yapmayıp bilfiil çalışan tabip yılda 60 gün kazanamıyor. Zira fiili çalışma gerekiyor. Fiili çalışılan günler sayılıyor ve hafta tatilleri, genel tatillerle izinli raporlu günler düşülüyor.
Şimdi genel olarak sağlık çalışanları için getirilen bu bir yıl için 60 günlük uygulamada da fiili çalışma esas alınacağından gerçek fiili hizmet zammı yılda yaklaşık 40-45 gün olabilecek. Bu da yaştan indirim bakımından yılda 20-23 gün demek olacak.
İşte 2019/9 sayılı son SGK Genelgesi bu 3600 gün koşuluna açıklık getiriyor. Genelgeye göre
“Fiili hizmet süresi zammına tabi işyeri ve işlerde geçen sürelerin gerek 3600 gün gerekse 1800 gün olup olmadığının tespitinde, fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işyeri ve işlerde geçen tüm çalışma süreleri dikkate alınacaktır. Sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlandırılması gereken sürelerinin tespiti ise işverenlerce Kuruma verilen fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki belge türleri esas alınarak yapılacaktır.”
Denilerek;
FHZ’ye tabi günler değil kapsam içinde geçen 3600 gün aranacak. Yani örneğin Ağustos 2018-Ağustos 2028 arasında sağlık çalışanı olarak FHZ’ye tabi bir sigortalı bu 10 yıllık sürede 2520 gün FHZ’ye tabi çalışmış olup 420 gün FHZ kazanacak ancak 10 yılı doldurmuş sayılıp 210 gün yaştan düşme hakkını elde etmiş olacak. İlla ayda 24-26 günler toplayarak 3600 gün FHZ kazanmak için 14-15 yıl çalışmak zorunda kalmayacak.
Örneğin hastane işyerinde her ay (01) nolu belge türü ile 4 gün normal çalışma süresi, (32) nolu belge türü ile de 26 gün üzerinden fiili hizmet süresi zammı kapsamında bir çalışma süresi bildirilen sigortalının yaş haddi indirimden yararlanabilmesi için aranan 3600 günün tespitinde, bu işyerinde ay içerisinde geçen tüm çalışma süreleri (26+4=30 gün) dikkate alınacak, ancak fiili hizmet süresi zammı kapsamında toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek gün sayısı (32) nolu belge türü ile bildirilen gün sayıları toplanarak bulunacak.
Yani 2018 yılında ilk defa yıpranma hakkına (FHZ) kavuşan sağlık çalışanları bu hak ile elde edecekleri yaştan indirim sonucu görece erken emekliliğe hak kazanmak için 2028’e kadar bu kapsamda çalışmaları yeterli olacak.
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282
