1 Ekimde herkesin emekli aylığı hesaplanacak
Sayın Ali Tezel, 7 Haziran 2008 tarihli AKŞAM Gazetesi’nde çıkan yazınız hakkında daha fazla detay bekliyoruz. Zira, bahsi geçen yazınızın en son paragrafında geçen açıklamalarınızı teyid edebilir misiniz? Yani ‘’Yeni Sosyal Güvenlik Kanunu a göre 1 Ekim 2008 den sonra emekli olacakların maaşı hesaplanırken geçmiş kazançları da yeni güncelleme katsayısına göre güncellenecek’’ yazmışsınız. Halbuki daha önceki açıklamalarınızda yeni kanunun yalnızca yürürlük tarihinden sonraki döneme uygulanacak demiştiniz. Ben böyle anladım. Benim gibi emekliliği gelmiş olup emekli olmamış çalışmaya devam edenler için konu çok önemli hale geldi. Yardımlarınız için şimdiden çok teşekkürler. Sizi izlemeye hep devam edeceğim, sağlık ve esenlikler dilerim. İsmail Demirbaş
Sayın okurum, bahsi geçen yazım ve paragrafı aynen şu şekildedir.
“Herkesin 1 Ekim 2008’de aylığı hesaplanacak
REFORM’la birlikte, 1 Ekim 2008 günü için emekli olmamış herkes için 1 Ekim 2008 günü öncesi çalışma yılları-süreleri için emekli aylığı hesaplanacaktır. Bu hesaplanan emekli aylığı da, kişi emekli oluncaya kadar geçen her yıl için yeni getirilen “Güncelleme Katsayısı” ile arttırılacaktır. Yeni “Güncelleme Katsayısı”nda ise TÜFE vardır ama GH’nin sadece yüzde 30’u vardır, yüzde 70’i tırpanlanmıştır. İşte bu nedenle de her geçen yıl için 2008 ve önceki dönem emekli aylıklarımız gelişme hızının yüzde 70’i kadar reel olarak azalacaktır.”
Yukarıdaki yazıyı tekrar okursanız geçmiş yıllar kazançlarınız yeni güncelleme katsayısı ile arttırılacaktır diye bir ibarenin olmadığını görebilirsiniz. İsterseniz konuyu yeniden değerlendirelim ve kafanızdaki soruları azaltalım.
1-Emekli aylığının iki belirleyicisi vardır
Emekli aylığı hesaplama sistemi gereğince normal şartlarda emekli aylığını iki kriter vardır bunlardan birincisi ortalama kazanç ve diğeri de (ABO) aylık bağlama oranıdır. Yani ortalama kazancımızın ne kadarını bize emekli aylığı olarak vereceklerini ABO belli eder. Mesela, ayda 2000 YTL ortalama kazancımız varsa bu kazancın ne kadarını emekli aylığı olarak verileceği sorusuna ABO cevap verir.
2-ABO düşürülüyor
Şu an için emekli aylıkları iki sisteme göre belli edilmektedir 31.12.1999 öncesi için ayrı sistem, 01.01.2000 günü ve sonrası için ayrı bir sistem vardır.
a-2000 yılı öncesi dönem için ABO
Gösterge tablosundan emekli olan bir SSK’lının ilk 5000 günü için aylık bağlama oranı yüzde 60 ve 5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 artar. Bu durumda 9000 gün için yüzde 76’dır.
b-2000-2007 dönemi için ABO
Toplam gün sayılarınızın,
**İlk 3600 gün için yüzde 35,
**3600 günden sonraki 5400 günün her 360 günü için yüzde 2
**9000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5 olmak üzere,
9000 günü olan birisi için toplamda yüzde 65’dir.
c-Yeni getirilen ABO
5510 ile ABO hesaplaması her yıl yani prim ödeme gün sayınızın her 360 günü için yüzde 2 olmak üzere 9000 gün için yüzde 50 olacaktır.
3-1 Ekim günü eski sistemden aylıklarınız hesaplanacak
SS ve GSS Kanunu’nun yürürlüğe girdiği/gireceği gün herkes için eski sisteme göre emekli aylığı hesaplanacaktır ve bir kenara yazılacaktır. Fakat ne yazık ki yazılan bu aylık her yıl yeni getirilen güncelleme katsayısı ile arttırılacaktır. Bu nedenle eski kazanılmış haklarımız olduğu ifade edilen dönem için hesaplanan emekli aylığı eski güncelleme katsayısı ile değil içinde gelişme hızının tam olmadığı yeni güncelleme katsayısı arttırılacağı için artış şimdiye göre az olacaktır.
4-Sistem değişmeseydi ne olurdu?
Konuyu bir örnekle açıklamak daha uygun olacak, mesela 1 Ekim 2008 günü emekli olsa ayda 1200 YTL emekli aylığı alacak olan birisi ŞİMDİKİ sistem gereğince emekli olmayıp bir yıl daha çalışırsa 2009 ekim ayında (2008 Tüfe’si yüzde 10 ve 2008 GH’si yüzde 10 olsa) emekli aylığı yaklaşık 252 YTL daha fazla olur yani 1452 YTL’ye ulaşır, bir yıl daha çalışırsa 2010 ekim ayında (2009 Tüfe’si yüzde 10 ve 2009 GH’si yüzde 10 olsa) 305 YTL artarak 1757 YTL olur.
Ancak, sistem 1 Ekim 2008 günü değişecek ve güncelleme katsayısı içinde gelişme hızının (GH’nin) yüzde 70’i olmayacaktır. Bu durumda 1 Ekim 2008 günü 1200 YTL emekli aylığı olan birisi bir yıl daha çalışırsa emekli aylığı 160 YTL artarak, 1360 YTL’ye bir yıl daha çalışırsa 180 YTL artarak, 1540 YTL’ye ulaşır. Yani sistem değişmemiş olsaydı emekli aylığınız 2010 yılında 1757 YTL olacağı yerde sistem değiştiği için 1540 YTL’de kalacaktır.
Beklenen TÜFE ve GH’ler
Yıllar | TÜFE (Yüzde) | GH (Yüzde) |
2008 | 10 | 10 |
2009 | 10 | 10 |
2010 | 10 | 10 |
2011 | 10 | 10 |
2012 | 10 | 10 |
2013 | 10 | 10 |
2014 | 10 | 10 |
Alacağınız | Şimdiki Sistem | Yeni Sistem | FARK |
2008 Ekim | 1200 | 1200 | 0 |
2009 Ekim | 1.452 | 1.360 | 92 |
2010 Ekim | 1.757 | 1.540 | 216 |
2011 Ekim | 2.126 | 1.745 | 381 |
2012 Ekim | 2.572 | 1.977 | 595 |
2013 Ekim | 3.112 | 2.240 | 872 |
2014 Ekim | 3.766 | 2.538 | 1.228 |
5-Emekli olursanız sadece TÜFE kadar artacak
O halde 2008 ekimde emekli olalım mı diyenlere de emekli olunca emekli aylıklarınız sadece TÜFE kadar artacak daha fazla artmayacak bilgisini verebilirim. Yani emekli olduktan sonra emeklilerimize her altı ayda bir TÜFE hem de beklenen TÜFE oranı kadar zam yapılmaktadır. Bu durumda ekim 2008 de emekli olursanız, emekli aylığınız her yıl yüzde 10 artacaktır. Kısaca yeni getirilen sistem gerek emekli olacaklara gerekse emeklilere epey zarar verecektir.
Yıllar | TÜFE kadar |
2008 Ekim | 1200 |
2009 Ocak | 1.320 |
2010 Ocak | 1.452 |
2011 Ocak | 1.597 |
2012 Ocak | 1.757 |
2013 Ocak | 1.933 |
2014 Ocak | 2.126 |