ALİ TEZEL

Akşam Gazetesi-Engelli emekliler özürlü kadrosunda işe girebilir–Annenize dul aylığı için acele edin–Sosyal güvenlik açıkları hesabında hata var mı?







Engelli emekliler özürlü kadrosunda işe girebilir

ali.tezel@aksam.com.tr


 




Ben 25.10.1989 günü Ticaret Bankası’nda çalışmaya başladım ve 2001 yılında’da 2’nci müdür olarak görev yapmaktayken bankadan ayrıldım. 2003 yılında ise özel bir kolejde satın alma bölümünde işe başladım 2004 yılında vergi indirim belgesi ile emekli oldum. Size sorum şu: Halen boşta olduğumdan dolayı İş-Kur’a kaydım var. Şu anda da özel bir banka ile görüşmelerim var. Böyle bir durumda özürlü kadrosunda çalışabilir miyim? Kanunda da bununla ilgili bir hüküm yok. Beni aydınlatırsanız sevinirim. l Koral Engellilerin vergi indirim belgesi ile emekliliği 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun konusudur. 50 veya daha işçi çalıştıran işyerlerinin belli oranda özürlü işçiyi istihdam etmeleri ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun konusudur. İş Kanunu da işçileri yani çalışanları emekli veya değil diye de ayırmamıştır. Bu nedenle SSK’dan emekli olarak yeni bir işyerinde özürlü kadrosunda işe girebilirsiniz. İşe girdiğiniz yerden de SSK’dan emekli olduğunuzdan 506 sayılı Kanun’un 63’üncü maddesi gereğince isterseniz emekli aylığınızı kestirmeden SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödeyerek çalışabileceğiniz gibi isterseniz de emekli aylığınızı kestirip normal işçiler gibi SSK’ya prim ödeyip daha sonra yeniden emeklilik dilekçesi de verebilirsiniz.







Annenize dul aylığı için acele edin

Babam 1919 doğumlu, 1996’da vefat etti. Adına iki SSK numarası çıkıyor. Birinde işe başlangıç 1954, diğerinde 1966. 54 başlangıcı olanda 5 gün, diğerinde 76 gün sigortası var. Babam askere 1940’ta gitmiş, 5-6 defa hava değişimi almış, 1947 veya 1948’de askerden gelmiş. Bunu askerlik şubesinden öğrendim. Önceki Kanun’da ölümünden 5 yıl geçmeden talepte bulunulması durumunda, askerlik borçlanması vb. sebeple ve 1800 işgününü doldurmak kaydıyla anneme dul ve yetim aylığı bağlanıyormuş. Ben bunu 2003’ten sonra öğrendim. Ancak son çıkan 5561 sayılı kanuna göre geriye dönük olarak talepte bulunabiliyormuşuz ve iş günü sayısı 900’e düşmüş. Bu arada Sinop’luyum ancak Nevşehir’de öğretmen olarak görev yapıyorum. Annem yanımda kalıyor ve 2022’ye göre yaşlılık aylığı alıyor. Sorularım,

1- Dul ve yetim aylığı başvurusu ve askerlik borçlanması talebi son çalıştığı kuruma mı yapılıyor? Bu kurumu nasıl bulurum? En son 1978’de çalışmış.

2- SSK Nevşehir İl Müdürlüğüne mi Sinop’a mı başvuru yapmalıyız?

3- Meclis’teki yasa çıkmadan dul ve yetim aylığı talebinde bulunabilir miyiz? Çıktıktan sonra aylık kesilir mi?

4- Şu an talepte bulunsak 900’e mi, 1800’e mi tamamlamalıyız?

5- İki durumda da askerlik borçlanması ne kadar tutar?

6- Babamın askerdeki hava değişimi izinleri askerliğine sayılır mı? Gidiş ve geliş tarihi mi önemlidir?

7- Babamın adına başka sigorta primi çıkma ihtimali var mıdır? Bütün bilgiler elektronik ortama aktarıldı mı? (2005’te elektronik ortamda bilgilerine baktığımda 1966 başlangıçlı sigortası 72 gün çıkıyordu Şu an 76 gün çıkıyor.)

8- Yeni çıkacak yasa annemin durumunu etkiler mi?

9- Aylık bağlanırsa yaklaşık ne kadar alır?

M.Ali Sünger-Nevşehir

Sayın Hocam, bulunduğunuz yer benim de ilk memuriyete başladım yerdir. Sorularınıza ise sırayla cevap vereceğim. Anneniz dul aylığı için babanızın vefat etmeden önce en son çalıştığı yerden adına prim ödendiği SSK Sigorta Müdürlüğü’ne yapması yararınadır. Nevşehir’e de yapabilirsiniz ama onlar da Sinop’a gönderirler. Başvurunuzu ne kadar erken yaparsanız o kadar erken aylık bağlanır. Babanızın yapacağınız askerlik borçlanmasıyla prim ödeme gün sayısını 900 güne tamamladığınız ayı takip eden aybaşından itibaren annenize dul aylığı bağlanacak. Dul aylığı bağlanınca da 2022’den aldığı 65 yaş aylığı da kesilecek. Askerlik borçlanmasının her ay asgari ücretin (608 YTL) yüzde 20’si (121,60 YTL) kadardır. Askerlik süresinin ne kadar olduğunu da size askerlik şubesi bildirecek olup hava değişimlerinin hepsi değil ama bir kısmı askerliğe sayılmaktadır. (1111 sayılı Askerlik Kanunu). Çalışanların prim ödeme günleri bilgisayarlara aktarıldı ama bazen aktarılmayan kısım çıkma ihtimali de vardır. Bu nedenle dilekçe ile gün toplatın. Yeni çıkacak kanunlar ise annenizin dul aylığı almasına engel olmaz. Alacağı dul aylığı da 410 YTL kadar olacak.







Sosyal güvenlik açıkları hesabında hata var mı?

Sayın Başbakanımız, perşembe günü Ekonomik ve Sosyal Konsey’in açılış konuşmasında, “Sosyal güvenlik yatırımlarına bütçeden yapılan transfer 2006 yılında 23 milyar YTL oldu. Sosyal güvenlik açığı 1994’ten bu yana 851 milyar YTL.. Sistemin giderek büyüyen açıkları önlem alınmadığı sürece ülkenin gelecek yıllarını ipotek almaktadır…” dedi ama bana göre rakamalr hatalı. İlk olarak sosyal güvenlik sisteminde açık 1992 yılında gerçekleşti ve her yıl büyüyerek açık devam ediyor. Bu doğru olduğuna göre 1994-2006 arasındaki açığın yaklaşık 100 milyar YTL. olması gerekir. İsterseniz basit bir hesapla sınayalım. 1994-2006 arasındaki süre 13 yıl, açık en son geçen yıl 23 milyar YTL.’ye ulaştı ama 13 yıl bu kadar açık olsaydı bile (14×23=322) 322 milyar YTL. ederdi. Bana göre Başbakan bu rakamları verenler ya hesap bilmiyorlar ya da…







Kısa…kısa..


  • Abdullah Eryılmaz- Halen Alman vatandaşı olduğunuzdan Türkiye’ye kesin dönüş yapsanız bile Almanya’da geçen sürelerinizi Türk Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) günlüğüne 3,5 dolar ödeyerek borçlanma-satın alma hakkınız olmaz. Ancak, borçlanma yapmadan Alman vatandaşı olarak Türkiye’ye gelip işe girip çalışarak 1993-2005 Almanya çalışmalarınızla birlikte 5675 günü tamamlayarak 54 yaşında SGK’dan kısmi aylıkla emekli olma şansınız var ama alacağınız aylık 200-300 YTL. gibi düşük olur. Alman-Türk sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince Almanya’daki primlerinizin Türkiye’ye aktarılması veya tersi bir uygulama yok. Şayet, yeniden Türk vatandaşı olursanız bu kere 1993-2005 arasında TC vatandaşı olarak geçirdiğiniz süreleri borçlanıp-ödeyip emekli aylığınızı kısmiden tama çevirtebilirsiniz.


  • Zeynep Yıldırım-Şişli-1942 doğumlu olup da 22.03.1994 gününden beridir vergi mükellefi olarak şayet 04.10.2000 gününden önce Bağ-Kur kaydınız var idiyse tüm borçlarınızı ödeyip Bağ-Kur’dan hemen emekli olursunuz. Ancak, 04.10.2000 gününden önce Bağ-Kur kaydınız yoksa Bağ-Kur başlangıcınız 04.10.2000 günü sayılır.


  • Mehmet Yeşilaydın-14.06.1962 doğum tarihiniz, 20.04.1982 Bağ-Kur başlangıcınız ve 01.07.1991 SSK başlangıcınızla SSK’dan 14.06.2008 günü 46 yaşını tamamlayınca emekli olacaksınız. SSK isteğe bağlısı olduğunuz için isteğe bağlı prim öderken sağlıktan yararlanamıyorsunuz ama emekli olunca otomatikman yararlanacaksınız. Yoksa bir işe girip çalışıp sonra emekli olmaya gerek yok. Muhasebeci arkadaşınız sağlık primsiz Bağ-Kur isteğe bağlısı ile SSK isteğe bağlısını birbirine karıştırmış. Bu arada 9211 gün primi bence boşuna ödemişsiniz. Bana sorarsanız Bağ-Kur ile SSK toplamında 5075 gün yeterdi.
  • Exit mobile version