ALİ TEZEL

Akşam Gazetesi-Engellilerin SSK ve Emekli Sandığı’ndan emekli olmaları -78 yaşındaki kadın boşanırsa aylık alacak








Engellilerin SSK ve Emekli Sandığı’ndan emekli olmaları

ali.tezel@aksam.com.tr


 




Birçok engelli-özürlü okurumuzdan gelen sorular karşısında gerek 506 sayılı SSK ve gerekse 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu’na tabi çalışan engellilerin emeklilik şartları ile sorunlarını ele alacağız. Bu arada hatırlatmakta fayda var Bağ-Kur’da engelliler için ayrı bir emeklilik şartı getirilmemiştir

SSK’da engelli emekliliği506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 60 ıncı maddesinin (C) bendine göre;


  • Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malül sayılmayı gerektirecek derecede (2/3 oranında) hastalık veya arızası bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılar yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün prim ödeyerek emekli olabilirler.


  • Engeli veya özürü nedeniyle 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu gereğince vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar ise rapor oranlarına göre aşağıdaki tablodaki sigorta başlangıçlarına göre emekli olurlar. Tablodan sigorta başlangıç tarihine ve aldığı vergi indirim belgesi derecesine göre ödemeleri gereken prim ile beklemeleri gereken sigortalılık süreleri bulunmaktadır.

    Vergi indirim belgesi için

    Vergi indiriminden yararlanmak isteyen engelli işçi, nüfus kağıdının örneği ve çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge (halen işyerinde çalıştığını gösteren bir yazı) ile birlikte illerde Defterdarlıklara, bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, diğer ilçelerde Malmüdürlüğü’ne bir dilekçe ile başvuracaktır. Vergi indiriminden yararlanmak isteyen engelli hizmet erbabının dilekçe ekinde aşağıdaki belgeleri eklemesi gerekmektedir;


  • Çalıştığı işyerinden alacağı hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,


  • Nüfus cüzdanı örneği ve üç adet fotoğraf.

    Defterdarlık Gelir Müdürlükleri, Vergi Dairesi Müdürlükleri ve Malmüdürlükleri vergi indiriminden yararlanmak için kendilerine başvuran hizmet erbabı ile ilgili bilgileri rapor formunun ilgili yerlerine yazacaklar ve bu formları

    bir yazıya ekleyerek hizmet erbabını özürlülere sağlık raporu vermeye yetkili bir hastaneye sevk edeceklerdir.

    Sevk edilen hastaneden en az yüzde 40 oranında sakat olduğuna ilişkin bir rapor verilmesi durumunda, hastane raporu ilgili müdürlük tarafından Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nde bulunan Merkez Sağlık Kurulu’na gönderilmektedir. Rapor burada değerlendirilerek başvuran kişinin çalışma gücünün ne kadarını kaybettiğine karar verilmektedir. Sakatlık oranının yüzde 40’dan fazla olduğu anlaşılan kişiler sakatlık vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmaktadırlar.

    İşlemler sonrasında vergi indirim belgesine sahip olanlar erken emekli olabildikleri gibi üstüne bir de şayet ücretle çalışıyorlarsa engelli derecesine göre ücretinden daha az vergi kesilmekte, ücretinin bir

    kısmı gelir vergisinden istisna edilmektedir.

    T.C. Emekli Sandığı’nda engelli emekliliği

    5434 Sayılı Kanun’un 39’uncu maddesinin (j) bendinin, 5335 sayılı Kanunla 2005 yılında değiştirilen hali gereğince,”Göreve girişlerinde, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az yüzde 40 olanlardan fiili hizmeti 15 yıl olanların istekleri üzerine” emekli edilmektedirler. Ancak, madde içinde geçen cümleleri çok dar yorumlayan T.C. Emekli Sandığı doğuştan engelli olunsa dahi memuriyete girmeden evvel sağlık kurulu raporu almamış olanları bu maddeye göre emekli etmemektedir.

    78 yaşındaki kadın boşanırsa aylık alacak

    Ali Bey, 1929 doğumluyum. Eşim hayatta ve 1924 doğumludur. Oğlum kalp hastası olduğu için malulen Emekli Sandığı’ndan emekli oldu. 1989 yılında vefat etti. Ben çalışmıyorum. Eşim ise SSK en düşük ücretinden emekli. Oğlumdan maaş alabilir miyim? Bu konuda değişik şeyler duydum. Sizin verdiğiniz bilgilere çok güveniyorum. Beni aydınlatır mısınız? Sabiha Özduran

    Hanımefendi, 5434 sayılı Kanun’un 72 inci maddesi gereğince oğlunuz üzerinden size aylık bağlanabilmesi için 3 şart aranır, bunlar, muhtaç olmak, dul olmak ve memur olmamaktır. Siz bu şartlardan ikisini sağlıyorsunuz yani muhtaçsınız ve memur değilsiniz ama dul şartını yerine getirmiyorsunuz. Bu durumda dul kalıncaya kadar size oğlunuz üzerinden aylık bağlanamayacaktır. Kimin önce vefat edeceği belli değil ama Allah (cc) gecinden versin, eşiniz vefat eder de dul kalırsanız bu kere eşiniz üzerinden SSK’dan dul aylığı alacağınızdan, muhtaç sayılmayacak ve yine oğlunuz üzerinden aylık alamayacaksınız. Bu nedenle oğlunuzdan aylık alabilmenin tek bir yolu kalıyor, eşinizden boşanmak. Kanun gereğince, “ölüm tarihinde; evli bulunmaları dolayısıyla aylık bağlanmamış ve sonradan dul kalmış veya boşanmış muhtaç analara… müracaatlarını takip eden aybaşından itibaren aylık bağlanır.” Oğlunuzdan aylık almak için eşinizden boşanırsanız da bu kere ilerde eşiniz vefat ettiğinden SSK’dan dul aylığı alamayacaksınız.

    KISA…KISA…


  • M.Salih Yetkiner-Sevgili dostum, 15.11.1966 doğumlu olan ve 01.06.1983 günü SSK’lı olan arkadaşınız, 26.11.1990 günü memur olmadan önce var olan (18 yaşından sonraki) 4 yıl, 2 ay, 24 günlük SSK çalışması ve askerliği ile birlikte T.C. Emekli Sandığı’ndan 49 yaşından sonra en az 9000 günle (25 tam yılla) emekli olur. Şayet bundan sonra memuriyeti bırakıp, SSK’ya geçer ve geçtikten sonra en az 1260 gün daha SSK’ya prim öderse bu kere SSK’dan 44 yaşından sonra emekli olur.


  • Selim Yavuztürk-Samsun-22.02.1984 sosyal güvenlik başlangıcınızdan önce ifa ettiğiniz 20 aylık askerlik sürenizi borçlanıp-ödediğiniz için başlangıcınız 22.06.1982 olmuş. Bu başlangıca göre de 17.01.1957 doğum tarihi ile 22.06.2007 günü en az 5150 günle emekli olursunuz.


  • Şenay Güner-Bandırma- T.C. Emekli Sandığı Kanunu gereğince ana-babaya vefat etmiş çocukları üzerinden aylık bağlanabilmesi için ana-babanın muhtaç olması gerekir. Anne SSK’dan dul aylığı aldığına göre muhtaçlık belgesi alamaz. SSK’dan ana-babaya vefat etmiş çocukları üzerinden aylık bağlanabilmesinin şartı ise ana-babanın sosyal güvenceye sahip olmamasıdır ki bu halde de anne SSK’dan dul aylığı aldığından aylık bağlanamaz.


  • Oğuz Güripek-Zile-20.04.1982 Bağ-Kur başlangıcınız, 16.08.1958 doğum tarihinizle Bağ-Kur’un sona erdiği 25.01.1999 tarihine kadar aralıklarla var olan SSK günleriniz geçerli değildir. Zira aynı sürelerde hem SSK hem Bağ-Kur olmaz. Bu durumda 25.01.1999 gününden sonra SSK’ya 1260 gün prim ödemek şartıyla dilediğiniz zaman emekli olursunuz.

  • Exit mobile version