Akşam Gazetesi–Kıdem tazminatınızı alıp emekliliği evinizde bekleyebilirsiniz–Askerlik süresi kadar borçlanılabilir–Reformun bu vekillere ihtiyacı var–SGK’dan bir aday daha var
17 Mayıs 2007
Kıdem tazminatınızı alıp emekliliği evinizde bekleyebilirsiniz
Ali Bey, 26.10.1961 doğumluyum, 01.02.1981 ilk işe giriş tarihim ve 6000’in üstünde prim ödemem var. Kamu kurumunda 657 sayılı Kanun’un 4/B maddesi uyarınca sözleşmeli olarak çalışıyorum. Sorum şu, 5075 gerekirken 6000 prim gün sayım var. İşe girişten bu yana 26 yıl geçti kuruma yaş dolmadan emeklilik için başvurabilir miyim. SSK emekli aylığımı yaş dolunca bağlasın. Onur Filiz Albayrak
Sayın okurum, 1475 sayılı İş Kanunu’nun “Kıdem Tazminatı” başlıklı 14 üncü maddesine 08.09.1999 günlü resmi gazetede yayınlanan 4447 sayılı Kanunla eklenen aşağıdaki bent gereğince, “506 Sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle, … işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır” denmektedir. Madde içinde geçenleri kısaca açıklamak gerekirse, 506’nın 60/A maddesi,
“A) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylığından yararlanabilmesi için;
a) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ve en az 7000 gün veya
b) Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olması ile 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün, prim ödemiş olması” şartlarını düzenlemektedir ki görüleceği üzere normal emeklik de artık sigortalılık süresi diye bir uygulama yoktur, sadece prim ödeme gün sayısı ile belli bir yaşın tamamlanması vardır. Bent içindeki geçen 506/Geçici 81. maddenin (4759 sayılı Kanunla değişik) (B) bendinde 23.05.2002 itibariyle kadın ise 20 ve erkek ise 25 yıllık sigortalılık süresi ile belirli gün sayısı şartları, (C) bendinde ise 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 gün sayısını tamamlayanların emekli olacakları yaşlar verilmektedir. Bütün bunlara göre,
1-Kadın ise 20 ve erkek ise 25 tam yıl sigortalılık süresi ile aynı maddede belirtilen gün sayılarına (5000 ile 7000 arasında değişir.) ulaşmış olanlar,
2-İster kadın olsun ister erkek en az 15 yıldan beri sigortalı olması ve en az 3600 gün sayısını tamamlayanlar,
diledikleri zaman SSK’ya başvurup Kıdem Tazminatı yazısı isteyebilir ve alacakları yazı ile işyerlerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirler.
Sonuç olarak, siz 25 yıllık sigortalılık sürenizi ve emekliliğiniz için gereken 5075 günü de tamamlamışsınız. Emeklilik için tek eksiğiniz 46 yaşınızı tamamlamak şartı kalmış. O halde isterseniz SSK’ya dilekçeyle başvurup-kıdem tazminatı alabilir yazısı alıp işverene vererek, işyerinizden dilediğiniz zaman ayrılmak hakkına sahipsiniz. İşyerinden ayrılma kararınızla birlikte işveren size kıdem tazminatlarınızı da nakden ve defaten ödemek zorundadır. Emekli aylığı için de 26.10.2007 günü de SSK’ya müracaat edip emekli olursunuz.
Askerlik süresi kadar borçlanılabilir
10 yıl önce, 1942 doğumlu olan babamın askerlik borçlanmasını yapmak için müracaat ettik, ve akabinde ödemesini gerçekleştirdik. Şimdi ise emeklilik müracaatında bulunduk ama 8 ay eksik gününüz var diyerek cevap geldi. Yaptığımız araştırmada sizden 3 yıllık ödeme almışız, ama aslında 2 yıllık ödeme almamız gerekiyordu, 1 yılınızı saymıyoruz dediler. SSK’nın kendi yaptığı yazışmalarla 10 yıl önce belirlediği ve aldığı parayı 10 yıl sonra aynen iade ederiz gün olarak sayamayız diye açıklama yapıyor. Bizim ödediğimiz bu parayı günlerimize ilave ettirme durumumuz olamaz mı? Dava mı açmamız gerekir. Şimdi biz ne yapabiliriz, öneriniz nedir? Muammer Sarıkaya
Beyefendi, iletinizde babanızın ne kadar askerlik yaptığını yazmamışsınız. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 60 ıncı maddesinin (F) bendi gereğince, “Bu Kanuna göre sigortalı olarak tescil edilmiş bulunanların, er olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen sürelerinin tamamını veya bir kısmını, kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları halinde ve bu Kanunun 78 inci maddesi ile belirlenen prime esas kazancın alt sınırının talep tarihindeki tutarı üzerinden hesaplanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini tebliğ tarihinden itibaren altı ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılır, altı ay içinde primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz”. Maddeden de görüldüğü üzere babanız 2 yıl askerlik yapmış ama değişik nedenli hatalar nedeniyle 3 yıllık borçlanma yaptırılmış ama daha sonra hata fark edilince 2 yıla düşürülmüşse SSK doğru yapmış. Babanız şayet 3 yıl askerlik yapmışsa daha önceki 3 yıllık askerlik borçlanması geçerlidir bunu kabul etmeyen kuruma karşı iş mahkemesinde dava açabilirsiniz.
Reformun bu vekillere ihtiyacı var
Ülkemizin sosyal güvenlik reformuna ihtiyacı olduğu tartışılmaz bir gerçek ve halen TBMM üyesi olan Mehmet Zekai Özcan, Ali Osman Sali, Kemal Kılıçdaroğlu, Agah Kafkas, Mahfuz Güler, Hüseyin Tanrıverdi ve Abdullah Erdem Cantimur sosyal güvenlik reformunu hazırlamak için büyük çaba sarfetmişlerdi. Maalesef reform yürürlüğe giremedi ama Anayasa Mahkemesi kararı çerçevesinde yapılacak değişikliklerle yeniden çıkarılacağı daha doğrusu çıkarılması gerektiği de bir gerçek. Dolayısıyla, yeni dönem TBMM’nin önünde bürokratlara bırakılamayacak kadar çok önemli bir reform var olduğundan, bu alanda uzman, tecrübeli vekillere ihtiyaç var.
SGK’dan bir aday daha var
SSK, Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı’nın tek çatı altında birleştirildiği Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) başkan yardımcısı Şenol Aydın’da vekil aday adaylarımızdandır. 1983 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Çalışma Ekonomisi bölümünden mezun olan ardından Polis Akademisini de tamamlayan Aydın, 2004 yılına kadar uzun yıllar polis mesleğinde bulunmuştur. 2004 yılında en son Ankara Asayiş Şube Müdürü iken Tarım Bakanlığı’na geçmiş ve ardından DPT’de görev almıştır. Geçen yıl SGK’ya başkan yardımcısı olarak görevlendirilmiş olup evli, iki çocuk babasıdır.
Kısa Kısa Kısa
Hacile Uzun-Hanımefendi, 1954 doğum tarihiniz ve 04.10.2000 tarihli Bağ-Kur başlangıcınızla 15 tam yıl prim ödemek şartıyla kısmi aylıkla emekli olursunuz.
Fethi Erdogan-1972 doğumlu olup, 2003 yılından beri Türkiye’de çalışan kızınız bu durumda SSK’dan 58 yaşında en az 7000 gün sayısıyla veya 60 yaşında en az 4500 gün sayısıyla emekli olabilir. Şayet, 2003 yılından önceki sürelerde 7 yıl süren ABD çalışmalarını SSK’ya günlüğü 3,5 dolardan borçlanıp öderseniz bu kere 2003 olan başlangıcı 7 yıl geriye giderek 1996 olur ve bu durumda da 56 yaşında 5825 günle veya 58 yaşında 3600 günle emeklilik hakkını elde eder.
Seda Asparuk- Şu an SSK’ya isteğe bağlı sigorta primi öderken, eşiniz üzerinden memuriyet (eşiniz emekliyse T.C. Emekli Sandığı) sağlık karnesini kullanabilirsiniz. Ancak, ne zaman olursa olsun SSK’dan emekli olduğunuz anda artık SSK’nın sağlık karnesini kullanmak zorundasınız. Bunun alternatifi yok. Ancak, sosyal güvenlik reformu yürürlüğe girerse GSS yani Genel Sağlık Sigortası olacağından karne farkı olmayacak. Arada boş geçen süreleri şimdi ödeme imkanınız yok. Ekonomik durumunuz iyi ise tavana yakın prim ödemenizi tavsiye ederim. Bu arada 141 ile 250 arasındaki ödemelerde emekli aylığı pek değişmez.
İsmet Batur-01.11.1976 günü SSK’lı olup, 1979 yılında yaşınızı 4 yaş büyütmeniz emeklilik mevzuatı açısında geçerli değildir. Kanun gereğince ilk işe girişinizde nüfusta kayıtlı olan 11.02.1964 tarihi geçerlidir. Bu doğum tarihine göre de 11.02.2008 günü 44 yaşını tamamlayınca emekli olabilirsiniz.
Coşkun Ervan-İşveren ile aranızda var olan iş sözleşmesi-hizmet akdi aksi bir düzenleme yoksa, İş Kanunumuz gereğince işverenin belli zamanlarda zam yapma zorunluluğu maalesef yok. Sadece asgari ücretten daha yüksek ücret vermek zorundadır. Bu sebeple istifa ederseniz bu işyerindeki 8 yıllık kıdeminizi de yakarsınız. Ancak, emeklilik için gereken şartlardan yaş hariç diğer şartları tamamlamışsanız işyerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.
Nalan Yürükon-SSK emeklisi olan teyzeniz, kendisi emekli olduğundan müteveffa babası üzerinde Bağ-Kur’dan yetim aylığı alamazdı. Ancak, Bağ-Kur’a yaptığı yetim aylığı müracaatında SSK’dan emekli olduğunu belirttiği halde yetim aylığı bağlanmışsa Bağ-Kur ödediklerini geri isteyemez. SSK’dan emekli olduğunu gizlemişse Bağ-Kur ödediklerini geri ister. Duyumlarınız yönünde bir hazırlık veya çalışma yok ve olacağını da zannetmiyorum.
Nezaket Doğan- 03.01.1959 doğum tarihiniz ve 15.01.1988 işe başlamanız ile var olan toplam 3791 günle normal şartlarda 56 yaşında yani 03.01.2015 günü emekli olursunuz. Var olan hastalığınız nedeniyle üçte iki oranında çalışamaz raporu alabilirseniz anında malülen emekli olabilirsiniz.
Savaş Uzun-İşveren sizi ve arkadaşlarınızı oyuna getirmek istemiş ama siz oyuna gelmemişsiniz tavsiyem, öncelikle Çalışma Bakanlığı İş Teftiş Kurulu’na durumu anlatan bir şikayet dilekçesi verin ve aynı zamanda iş mahkemesinde dava açın. Tazminatlarınız ile alacaklarınızı talep edin.
E. Tahran- 26.05.1956 doğumlu olup da 25.04.1982 tarihinde limited şirket kurucu ortağı olarak Bağ-Kur’da 25 tam yılı tamamlamışsınız, o halde dilediğiniz zaman emeklilik talebinde bulunabilirsiniz. Şirket ortaklığından ayrılmanız da gerekmez ama ortaklığınız devam ettiği sürece emekli aylığınız yüzde 10 eksik ödenir.
Tolga Can-Siz istirahatli (raporlu) iken normal şartlarda işten çıkaramazlar ama 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25 inci maddesi gereğince rapor süreniz ihbar süreniz olan 8 hafta ve buna 6 hafta ilavesiyle yani 14 haftayı aşmışsa işten çıkarma yetkileri var. Ancak, bu halde size kıdem tazminatı ödemeleri de gerekir.
Mustafa Kılıçaslan-1911 doğumlu olup da 2005 yılında vefat eden babanızın 3 yıllık askerlik sürelerini de borçlanarak prim ödeme gün sayınızı 900 güne tamamlarsanız annenize SSK dul aylığı bağlar.
