Akşam Gazetesi–Sosyal güvenlik reformunda olumlu yeni bir şey yok–SSK ve Bağ-Kur’dan emekli belediye başkanları mağdur
29 Ocak 2008
TBMM Plan ve Bütçe Alt Komisyonu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası’nda değişiklik öngören tasarı üzerindeki çalışmalarını tamamladı. Başkanlığını Mehmet Zekai Özcan’ın yaptığı alt komisyon çalışmalarını raporlaştırıp ana komisyona verdi. Bundan sonra konu, ana komisyonda görüşülecek daha sonra da Genel Kurul’da ele alınacak. Sigortalı kadına ve eşi çalışmayan sigortalı erkeğe süt parası olarak ilk reformda asgari ücretin üçte biri tutarında altı ay süresince (1200 YTL) ödenmesi gerekiyordu yeni durumda, çocuğun yaşaması kaydıyla doğum tarihinde geçerli olan asgari ücretin üçte biri tutarında (200 YTL) bir defaya mahsus ödenecek. Cenaze yardımında ilk reformdaki 3 asgari ücret (1824 YTL) tutarı ise brüt asgari ücret (608 YTL) tutarı kadarına indirilmiş oldu. SSK’lılar evlenmek için acele edin, Bağ-Kur’lular evlenmeyi biraz erteleyin. SSK’dan dul ve yetim aylığı alan dul (erkek-kadın) ile yetim kızlar evlendikleri takdirde 24 aylık tutarında çeyiz parası alıyorlardı bu rakam 24’ten 12’ye düşürüldü. T.C. Emekli Sandığı’ndan dul aylığı alan erkek-kadınlarla, yetim aylığı alan kız çocuklarına 12 aylık tutarda çeyiz parası verilmesinde bir değişiklik olmadı. Bağ-Kur’dan dul ve yetim aylığı alanlar ise kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa çeyiz parası ile karşılaşacaklar. Yani Bağ-Kur’lular reformdan sonra evlenirlerse çeyiz parası alabilecekler, reformdan önce evlenirlerse çeyiz parası yok. Bugünkü sisteme göre, gösterge tablosundan emekli olan bir SSK’lının aylık bağlama oranı yüzde 60 ama tabandan aylık alırsa yüzde70’tir. Bağ-Kur’lunun aylık bağlama oranı ise yüzde 65’dir. T.C. Emekli Sandığı’ndan 25 yıl ile emekli olan bir memurun aylık bağlama oranı ise yüzde 75’dir. İlk reform 2015 yılına kadar emekli olanlar için aylık bağlama oranı her yıl için yüzde 2,5 (yani 25 yıl için yüzde 62,5) ve 2016 yılından itibaren ise bu oran (her yıla yüzde 2) yüzde 50 olacaktı. Ancak, komisyonda yürürlük tarihiyle birlikte hemen yüzde 2 demiş durumdadır. Emekli aylıklarının gerek hesaplanmasında ve gerekse arttırılmasında en önemli kriter olan “Güncelleme Katsayısı”nda da bir değişiklik yapılmadı ve emekli aylıklarının hesaplanmasında ve arttırılmasında kullanılan güncelleme katsayısı, her yılın aralık ayında açıklanan TÜFE ile o yılın GSYİH gelişme hızının yüzde 25’inin toplamına bir tam sayının ilave edilmesiyle hesaplanacak. Yani vatandaşlar gelişme hızından paylarına düşenin 3/4’ünü alamayacaklar. SSK’lılar ölecekseniz reformdan önce ölün, memurlar ölmek için acele etmeyin. Halen SSK’lıların 900 günlük prim ödeme süresi ve beş yıllık sigortalılık süresiyle vefatları halinde geride kalan ve eş ve çocuklarına verilen dul-yetim (ölüm) aylığı şartı da 900 günden 1800 güne çıkarılmaktadır. Ancak, kanun yürürlüğe girmeden evvel vefat eden SSK’lılara 900 gün, yürürlüğe girdikten sonra vefat edenlere ise 1800 gün olarak uygulanacak. Bağ-Kur ve T.C. Emekli Sandığı iştirakçilerine ise yürürlük tarihinden itibaren 1800 gün şartı getirilecek. Gazetecilerin yıpranması yok Bu arada kısa bir hatırlatma, Alt Komisyon elinde tüfek, belinde tabanca olmayanlara ilave sigortalılık süresi veya diğer adıyla fiili hizmet zammı uygulamasında, tasarıda bir değişiklik getirmedi. Yani gazeteciler, sanatçılar, postacılar, gardiyanlar, ziraatçiler, veterinerler, makinistler, gemiciler, havacılar yıpranmadan mahrum kalacaklar. SSK ve Bağ-Kur’dan emekli belediye başkanları mağdur Ali Bey, SSK Başkanlığı’ndan 3413483 sicil numarası ile yaşlılık aylığı almakta iken, 5434 sayılı kanunu 5393 sayılı kanun ile değişmiş ve belediye başkanlığı görevi yapmış olanların da Emekli Sandığı Kurumu ile ilişkilendirilmesi olanağı tanınmıştır. Bu kanun kapsamında 1977-1980 yılları arasında Rize ili belediye başkanı olarak görev yaptığım için ilgi Emekli Sandığı Kurumu ile ilişkilendirilme talebinde bulundum. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Hizmet Borçlanması ve İşlemler Dairesi Başkanlığı talebimi kabul etmedi. Gönderdikleri yazı, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun 12. maddesinin “n” bendine uygun değildir. Yapılan temel reform sonrası emekli olduğum ve halen yaşlılık aylığı almakta bulunduğum SSK başkanlığı ile ilişkilendirilmek istediğim TC Emekli Sandığı Kurumu Sosyal Güvenlik Kurumu bünyesinde birleşip aynı kurum haline gelmiştir. Bu nedenle, cevap yazıda engel olarak belirtilen aynı anda farklı kurumlara prim ödemenin mümkün olmadığı gerekçesi de ortadan kalkmıştır. Yukarıdaki açıklamalarım doğrultusunda; yaşlılık aylığı ve sosyal güvenlik haklarımın 5434 sayılı yasa uyarınca yeniden belirlenmesi ve tesisi için yasadan doğan yapabileceklerim ve haklarım konusunda aydınlatılmamı saygılarımla arz ederim. Ömer Bayar Sayın başkan, 2005 yılı temmuz ayında 5393 sayılı Belediyeler Kanunu ile 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun ek 68’inci maddesine 4 üncü fıkra olarak, “Sandıkça emekli aylığı bağlanan büyükşehir belediye başkanlarına 7000, il belediye başkanlarına 6000, ilçe ve ilk kademe belediye başkanlarına 3000, diğer belediye başkanlarına 1500 gösterge rakamı üzerinden, bu maddede belirtilen usul ve esaslar dahilinde makam tazminatı, buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı ödenir. Bu tazminatlar ilgililere ödendikçe iki ay içinde faturası karşılığında Hazine’den tahsil olunur. Birinci fıkrada öngörülen iki yıllık sürenin hesabında iştirakçi olup olmadıklarına bakılmaksızın belediye başkanı olarak geçen sürelerin tamamı dikkate alınır.” şeklinde ibare eklenmiştir. Bu ibareden sonra T.C. Emekli Sandığı’ndan emekli olan eski ve yeni emekli tüm belediye başkanlarına temsil-görev tazminatı ödenmeye başlanmıştır. Ancak, sizin gibi SSK’dan emekli olanlar ile Bağ-Kur’dan emekli olan belediye başkanlarına bu tür bir hak vermediler. Sizin dediğiniz 12’nci maddenin (n) bendi bundan sonra Belediye Başkanı seçilip de prim ödemek isteyenlerle alakalıdır, eski belediye başkanları ile değil. Sosyal güvenlik kurumlarının birleştirilmesi de sizin mağduriyetinize çözüm değildir. Bu işin iki çözümü var, ilki TBMM, SSK ve Bağ-Kur’dan emekli olan eski-yeni belediye başkanlarına da aynı hakkı verecek ikincisi de TBMM bu hakkı size vermez ise eski-yeni belediye başkanları arasında eşitsizlik yaratmış olacağından öncelikle mahkeme yoluyla Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası açılması gerekir. Yani önce yerel bir adli-idari yargıda bu durumu dava edeceksiniz, hakim durumun Anayasa’ya aykırı olduğuna karar verip konuyu Anayasa Mahkemesine taşıyacak ama bu yol uzun sürer. Ancak şu an gündemde Sosyal Güvenlik Reformu var bir ek maddeyle haksızlık giderilebilir. Çünkü, belediye başkanlarını SSK’dan, Bağ-Kur’dan, Emekli Sandığı’ndan emekli diye ayıramayız, bu eşitsizlik ve haksızlıktır.  GÜNÜN FOTOĞRAFI 9000 GÜN ESPRİSİ Yeni emeklilik şartllarından sonra işyerlerinin genel görüntüsü böyle olacak çünkü Komisyon emeklilikte 65 yaş, prim ödeme süresindeki 9000 günde bir değişiklik yapmadı. |
