Şirketimizde, Güneydoğu’da askerliğini yaparken vazife malulü olan bir çalışanımız var. 26.05.2006 tarihinde Beşiktaş Sigorta Müdürlüğü’ne müracaat ederek hakkında uzun vadeli sigorta kolları uygulanmasını istemiştir. Sigorta müdürlüğünün cevaben yazısında, ilgili personelimizden sosyal güvenlik destek primi ile birlikte malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi (yüzde 20) uygulanmasını istemiştir. Bu nedenle yüzde 16.5 ve işveren payı olarak da yüzde 36,5 prim ödenmektedir. Yeni kanuna göre kişinin yeniden SGK’ya müracaat etmesi gerekir mi? Müracaat edip etmemesi durumunda prim oranları ne olacaktır? Çiğdem Turgut Sayın okurum, vazife (görev) malulleri hem emekli aylıklarını alıp hem de SSK’lı olarak çalışabilirler ve ileride iki emekli aylığı da alabilirler. Ancak bu durum yeni 5510 sayılı Kanun ile değiştirilmektedir. A-Şimdiki durum Halen geçerli olan 506 sayılı Kanun’un 3’üncü ve 63’üncü maddeleri gereğince işlem yapılır. 506 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesine göre; “C) Kanunla kurulu sosyal güvenlik kurumlarından malullük veya emekli aylığı almakta iken bu Kanuna tabi sigortalı bir işte çalışanların 78’inci maddeye göre tespit edilen prime esas kazançları üzerinden 63’üncü madde hükmüne göre Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir… Bunlardan kendi kanunlarına göre görev malullüğü aylığı bağlanmış olanlar Kurumdan yazılı talepte bulunurlarsa, bunlar hakkında talep tarihini takip eden aybaşından itibaren, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları da uygulanır.” 5434 sayılı Kanun gereğince vazife malulü olanlar hizmet akdiyle SSK’lı olarak işe girdiklerinde (emekli aylıklarına dokunulmadan) öncelikle kendilerinden 63’üncü madde gereğince işyerinden aldığı ücret üzerinden yüzde 30 oranında SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ödenir. Yüzde 30’un yüzde 7.5’i işçi ücretinden kesilip yüzde 22.5’i de işveren katkı payıdır. Öte yandan aynı vazife malulü SSK’dan (SGK’dan) yazılı olarak talepte bulunmak şartıyla ayrıca emeklilik primi de ödeyebilmektedir ki sizin çalışanınız da bunu yapmış. Bu durumda da yüzde 30 oranındaki SGDP’nin yanında bir de yüzde 20 oranında uzun vadeli (yaşlılık-malullük-ölüm) sigortaları (yüzde 9 işçi-yüzde 11 işveren) primi de ödenecektir. Yani toplamda ödenecek prim yüzde 50 olacaktır ve bu yüzde elli oranının dağılımı şu şekildedir; yüzde 16,5 işçi, yüzde 33,5 işveren. Siz yazınızda yüzde 36,5 işveren demişsiniz sanırım maddi hata ile yazmış olmalısınız. Çalışanınız bu şekilde prim ödeyerek ileride 506 sayılı Kanun’a göre de emeklilik hakkını elde edebilir yani SSK’dan da emekli olabilir. Bu halde hem 5434 sayılı Kanun gereğince vazife malullüğü aylığını tam olarak hem de SSK’dan alacağı emeklilik aylığını tam olarak alacaktır. B- 1 Ekim’den sonraki durum Bİr değişiklik yapılmazsa 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 1 Ekim 2008 günü tamamen yürürlüğe girecek. İşte vazife malulü çalışanınızın gerek prim ödeme gerekse de emeklilik yönünden bazı şart ve haklarında değişiklik olacaktır. Ancak burada durum ikiye ayrılmıştır. 1 Mayıs 2008 gününden önce sigortalı olanlar ile 1 Mayıs 2008 gününden sonra sigortalı olanlar için farklı uygulama olacaktır. 1- İlk defa reformdan önce sigortalı olanlarda 5510 sayılı Yasa’nın yürürlüğe girmesinden sonra SGDP uygulaması 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malullüğü, malûllük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihte Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından 5510 sayılı Kanun’la yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilecek. Ancak 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (SSK’lı) çalışanlar için sosyal güvenlik destek primi prime esas kazançlar üzerinden kısa vadeli sigorta kolları prim oranına (yüzde 1 ile yüzde 6,5) yüzde 30 oranının eklenmesi suretiyle bulunan toplamdır. Yüzde 30 oranının dörtte biri sigortalı, dörtte üçü işveren hissesidir. Bu kapsamda sayılan kişilerden sosyal güvenlik destek primine tabi olanların prim ödeme yükümlüsü bunların işverenleridir. Bunlar hakkında sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleri uygulanacaktır. Yani, kamuoyunda bilindiğinin aksine, 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlar, emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabileceklerdir. Bu sigortalıların ne zaman emekli olduklarının/olacaklarının bir önemi yoktur. Ancak, ilk defa 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra sigortalı olanların sosyal güvenlik destek primine tabi çalışması mümkün olmayacaktır. 2 -İlk defa reformdan sonra sigortalı olanlarda 5510 sayılı Yasa’nın yürürlüğe girmesinden sonra SGDP uygulaması 5510 .sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra; Tarımsal faaliyette bulunanlar hariç olmak üzere 5510 sayılı Kanun’a göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilecektir. Diğer bir deyişle emeklilik sonrası çalışma yasağı sadece 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihten (1 Mayıs 2008 gününden) sonra ilk defa sigortalı olan kişiler için geçerlidir. 3- Aylıkların birleşmesi 5510 sayılı Kanun’un “Aylık ve gelirlerin birleşmesi” başlıklı 54’üncü maddesine göre ise; “Bu Kanun’a göre vazife malullüğü aylığı almakta iken, tekrar sigortalı olanlardan hem vazife malullüğüne hem de malullük aylığına hak kazananlara bu aylıklardan yüksek olanı, aylıkları eşitse yalnızca vazife malullüğü aylığı, bunlardan hem vazife malullüğü hem de yaşlılık aylığına hak kazananlara, bu aylıkların her ikisi” verilir denildiğinden çalışanınız ileride yani 1 Ekim gününden sonra da emekli olsa hem vazife malullüğü aylığını hem de normal emeklilik (yaşlılık) aylığını alacaktır. C- Sonuç Halen vazife malulü olarak çalışanınız için 1 Ekim 2008 gününden sonra ödeyeceğiniz prim oranı, yüzde 50 oranı işyerinizin tehlike sınıf ve derecesine göre belirlenen iş kazası-meslek hastalığı prim oranı (yüzde 1 ile yüzde 6,5) kadar ilave edilerek yüzde 51 ile 56,5 arasında değişecektir. İlave edilen prim ise işverence karşılanacaktır. 1 Ekim’den sonra yeni bir yazılı talebe de gerek yoktur. Primlerini ödemeye devam edeceksiniz. Seminere davet İşverenleri, çalışanları, mali müşavir ve danışmanlar ile sendikaları ilgilendiren seminer düzenlenecektir. 13 Haziran 2008 Cuma günü Topkapı Eresin Otel’de düzenlenecek etkinlikte yeni istihdam paketi, SSK- Bağ-Kur prim affı ve sosyal güvenlik reformu tüm yönleri ile açıklanacaktır. Seminere katılım için SGD Eğitim Danışmanlık Hizmetleri’nin (www.sgdanismanlik.com, www.sskdanismanlik.com info@sskdanismanlik.com ) 0 216 651 82 57-58 numaralı telefonlarını arayabilirsiniz. Başlıca konular ise aşağıdaki gibidir |