Askerlik borçlanması erkek sigortalılar için önemli haklardan. Sigortalılık başlangıcından önce olursa SSK’lılar, 2002 ‘den önce olursa Emekli Sandığı ve Bağ-Kurlular için emekliliği öne çekici fonksiyona sahip olan bu borçlanma aylık tutarına da direkt etkili oluyor. Elbette bu etki sigortalının diğer hizmetlerine ve ödeme tutarına bağlı olarak farklı farklı oluşuyor.
Bugünkü yazımızın konusu da SGK’nın son 2020/21 sayılı Genelgesi bağlamında askerlik süresinin devam eden sigortalılıklara etkisi ile askerlik borçlanmasında değişenler olacak.
2925 sayılı Kanun kapsamında prim ödemeye devam edenlerden; askerlik, tutukluluk ve hükümlülük nedeniyle sigortalılığı sonlandırılanların, yeniden sigortalı olmak için talepte bulunmaları halinde talep tarihini takip eden aybaşından itibaren “İstek ve Tescil Belgesi” alınmaksızın 2925 sayılı Kanun tabi sigortalılıkları yeniden başlatılacak.
Daha önce askerden dönenlerin sigortalılığı talebe bağlı olmaksızın kendiliğinden başlıyor, mahkûmiyeti bitenler için yeni başvuru aranıyordu.
Askerlik hizmetini yaptığı veya yurt dışında bulunduğu dönemde 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olma talebinde bulunup sigortalılığı başlatılan ve prim ödemeye devam edenlerin, askerlik ve yurt dışında bulunduğu dönemler iptal edilerek, terhis edilenlerin terhis tarihini, yurda dönüş yapanların yurda dönüş tarihini takip eden aybaşından sigortalılıkları başlatılacak.
***
Fiili askerlik hizmeti silah altına alınmakla başlayıp terhis tarihinde sona erip, kamu hizmeti olan askerlik görevini fiili olarak yapmakta olanlar bu görevleri nedeniyle gerek 506 sayılı Kanunun mülga 3 üncü maddesi, gerek Kanunun 6 ncı maddesi kapsamında sigortalı sayılmıyorlar.
Ancak; askerlik hizmetinden sayılan izin, hava değişimi, istirahat süreleri, birliğe sevk tarihi ile birliğe katılış tarihi arasında geçen süre veya erken terhis mahiyetinde izinli sayılan süreler ile askerlik hizmetinden sayılmayan sürelerde hizmet akdine tabi çalışılması durumunda, bu sürelere ilişkin belge sunulması ve bildirilen hizmetlerin fiili çalışmaya dayanmadığına dair aksine bir tespitin bulunmaması halinde, bu süreler de hizmet bakımından geçerli sayılacak.
SSK sigortalılığının başladığı tarihte fiili olarak askerlik hizmetini yapmakta olanların, askerlik hizmetini yaptığı dönemde sigortalılığının bildirildiği işyerindeki (4/a) kapsamındaki çalışmalarının terhis tarihinden sonra da devam ettiğinin anlaşılması halinde, fiili olarak askerlik yaptığı dönemdeki hizmetleri iptal edilecek, terhis tarihinden sonra geçen hizmetler ise geçerli sayılacak.
Buna karşın 1479 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin aradığı sigortalılık niteliklerine sahip bağımsız çalışanlar ile Kanunun saydığı şirket ortaklarının, askerlik görevlerini er olarak yaptıkları ya da yedek subay okulu öğrencisi bulundukları süre içerisinde, meslek kuruluşlarından, kayıtlarını sildirmemiş olmak, iş yerlerini üçüncü kişi eliyle sürdürmek veya şirket ortaklığını devam ettirmek şartıyla Bağ-Kur sigortalılıklarının devam edeceği kabul edilmiştir. Bu nedenle, askerliklerini yaptıkları veya yedek subay okulunda öğrenci oldukları sırada Bağ-Kur ile olan ilgileri devam edenlerin de bu süreleri geçerli sayılması gerektiğinden borçlandırılmıyor.
***
Askerlik hizmetini yaptığı veya yurt dışında bulunduğu dönemde Kanunun ek 5 inci madde kapsamında sigortalı olma talebinde bulunup sigortalılığı başlatılan ve prim ödemeye devam edenlerin, askerlik ve yurt dışında bulunduğu dönemler iptal edilerek, terhis edilenlerin terhis tarihini, yurda dönüş yapanların yurda dönüş tarihini takip eden gün itibariyle sigortalılıkları başlatılacak.
***
Keza Ek-6 sigortalıları dediğimiz taksi dolmuş şoförleri ile sanatçıların bu sigortalılıklarında askerlik hizmetini yaptığı veya yurt dışında bulunduğu dönemde Kanunun ek 6 ncı madde kapsamında sigortalı olma talebinde bulunup sigortalılığı başlatılan ve prim ödemeye devam edenlerin, askerlik ve yurt dışında bulunduğu dönemler iptal edilerek, terhis edilenlerin terhis tarihini, yurda dönüş yapanların yurda dönüş tarihini takip eden gün itibariyle sigortalılıkları başlatılacak.
***
Yapılacak askerlik borçlanmalarında, askerlik süresinden sayılan aşağıda gösterilen hava değişim sürelerini aşan kısım ile hastalık, ceza vb. nedenlerle uzayan askerlik süreleri borçlandırılmayacak.
| Askerlikten Sayılan Hava Değişim Süreleri | ||
| Hava Değişimi (1111 sayılı Kanuna göre) | 17/7/1927 tarihine kadar | 1 yıla kadarki kısmı |
| 17/7/1927–21/2/2014 | 3 aya kadarki kısmı | |
| 22/2/2014–25/6/2019 | 30 güne kadarki kısmı | |
| Hava Değişimi (Kısa Dönem)(1076 sayılı Kanuna göre) | 14/11/1980–21/2/2014 | 30 güne kadarki kısmı |
| 22/2/2014–25/6/2019 | 15 güne kadarki kısmı | |
| Hava Değişimi(7179 sayılı Kanun) | 26/6/2019 tarihinden itibaren | Tabi olunan askerlik süresinin her ayı için 1 güne kadarki kısmı |
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009 & 212-2750019
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282 & 546-2750018