Türkiye Barolar Birliği’nin ev sahipliğinde 07.03.2020 tarihinde yapılan ” Bedensel Zararlarda Hesap Yöntemleri Farklılığının Giderilmesi ” isimli Çalıştay proğramının;
Oturum Başkanı Prof. Dr Levent Akın Başkanlığında yapıldı. Çoğu Yargıtay’ın ilgili daire başkanları ve üyeleri olan konuşmacılar vardı.
Anlayabildiğim kadarı ile Çalıştay’ın öne çıkan notların bir kısmı;
1- Tek taraflı trafik kazalarında ölenler, kendi kullandığı araçta ölenleri destek olduğu kişiler (eşi, çocukları, anne, babası gibi) değişen genel şartlar uyarınca 01.06.2015 tarihi ve sonrası olaylar sigortacıdan tazminat alamazlar.
Kanunun değiştiği tarihten itibaren hesaplamalara yeni genel şartlar uygulanır. (Şahabettin Sertkaya Yargıtay 17 HD Başkanı ).
2- İş Kazalarının SGK Rücuen alacak davaları yönünden bakiye ömür sürekli iş görmezlik gelirine girme yaşı olarak esas alınır. Destek payları ölüm gelirinin dağıtılma ilkelerine göre destek görenlere pay olarak verilir. Yaşlılık aylığının başlaması zarar dönemini bitirir.
Trafik kazaları nedeni ile istenen protez giderlerine 10 HD’ değil 17 Hukuk bakar. Görevli iş mahkemeleri olmaz. (Yargıtay 10 HD Başkanı Halil Özdemir)
3- Trafik kazası nedeni ile dava sigortacıya açılmamış sadece kaza yapan aracın işleteni, sürücüsüne karşı açılmış ise görevli Yargıtay dairesi 4. Hukuk Dairesi olup trafik kazası 01.06.2016 sonrası da olsa, PMF hayat tabloları esas alınarak % 10 artırım ve indirime gidilir. Kısaca eski sistem uygulanır.
Üniversite öğrencisi iken ölenlerin mezun olduktan sonraki kazançları emsal kazançları hesaba esas alınır,
Zamanla değişmesi gereken protezler, yenilenmesi gereken ameliyat giderleri de ödetilir.
Zamanaşımı süresi olaydan değiş iyileşmeden başlar.
Kadınların aktif ömür sonu da 55 yaş değildir. (Nilgün Taş Yargıtay 4 HD üyesi).
4- Aktif ömür uzamalıdır. Tazminat Türk Borçlar Kanununa göre belirlenir. Sigorta Genel Şartları her bir olayda borçlar kanunun genel işlem şartlarına tabi tutulmalıdır. Genel işlem şartların yer alan tek başına ibaresi, bir tarafın müdahalesi, değiştirme gücü olmadan hazırlanan kurallar olarak anlaşılmalıdır. (Prof.Dr. Şebnem Akipek Öcal).
5- Sözleşme öncesi olaylarda sözleşme kapsamında değerlendirilir. (Bir mağazada herhangi bir şey almadan başımıza gelen kazalar gibi).
Kayıp kaçak bedellerine ilişkin Hukuk Genel Kurulu kararında EPDK kararı iptal edilmedi, o davada uygulanamayacağına karar verildi.(İlhan Kara Yarg. 13. HD üyesi).
6- İş kazalarında destek gören çocukların destekten çıkma yaşı öğrenim durumlarına göre 25 yaşına kadar sürebilir.
(Bakiye ömre ilişkin ilk yazımda yer alan ibare Sn.Kapusuzoğlu’nun uyarı maili ile metinden çıkarılmıştır. Sürekli iş göremezlik gelir tarihine göre bir tespit yapılmadığı açıklanmıştır. Sn.Kapusuzoğlu’na uyarı için teşekkür ederim).
Bakıcı tazminatları brüt asgari ücretten hesaplanır. Evlenme şansı rapor tarihine göre belirlenir. NAFAKA ÖDEYEN ESKİ EŞ ÖLMÜŞ İSE NAFAKA ALAN BU ÖLÇÜDE DESTEK TAZMİNATI İSTEYEBİLİR.
İş kazasında ölenin anne babasına gelir bağlanmamış ise maktu bir maddi tazminata hükmedilir (Çekincesi var bozma kararlarından sonra daire daha yeni bir karar vermemiş).
Gelir alan anne ve babaya ise destek paylarına göre tazminat hesaplanır.
Ferdi kaza sigortası primleri işveren ödüyorsa zarardan indirilir.
(Mehmet Fatih Kapusuzoğlu Yargıtay 21 HD Tetkik Hakimi)
7- Okunan Yargıtay 17 HD kararında poliçe ve sigorta genel şartlarının TBK genel işlem şartlarına tabi olmayacağı belirtildi. (Refik Eğri 17 HD üyesi)
8- Aktüeryada bugünkü değer hesabı yapılır. Neden % 1,8 teknik faiz hesabını esas alınmıştır izahı yok. İngiltere’de teknik faizler ekside, TRH-2010 yaşam tablosu eskidi TÜİK tabloları oluştursun. (Dr.Funda Kul Hacettepe Aktüerya Bilimleir Bölümü Öğretim Görevlisi).
9- İş kazalarında sürekli iş göremezlik geliri bağlanan dosyalarda SİD ( sürekli iş göremezlik derecesi) değişimlerinde SGK’nın dava içinde belirlenen orana göre sürekli iş göremezlik ilk peşin değerlerini bildirmeyen SGK işlemlerinin araştırılacağı beyan edildi. (SGK Başkan Danışmanı Sosyal Güvenlik Uzmanı Okan Aydın)
Yargıtay 13 HD Başkanı Ali Serman Erkuş’un dairelerinin görev alanlarının sözleşme hukukundan kaynaklanan davalar olduğu genel söyleşisi içinde benim en çok dikkatimi celbeden hususun sağlığı daha da kötüleşenler ibaresi olduğunu beyan etmek isterim. Zira Trafik kazasında parmakları kopan birinin kötü tedavi nedeni ile birde kangren olduğunu ve daha yukarılardan parmaklarının veya elinin kesildiği, yahut kanser birinin kaza geçirmesi, yine kanser birinin kötü tedavi sonucu atalım bakiye PMF ömrü 30 yıl, kanserde sağ kalım süresi 15 yıl kötü tedavide 5. yılda ölümde bakiye ömür belirlemek bir sürü zorluk arz edecektir. Aslında bu beyan dahi bir işaret fişeği tazminat uygulamaları sorunları sadece konuşulandan, yapılandan ibaret değil.
Yine Yargıtay 11 HD üyesi Ahmet Özgan’ın kapsayıcı bakış açışı ile anlatımları da güzeldi.
Avukat üstadlarımız Çelik Ahmet Çelik ve Sema Uçakhan Güleç ise eleştiri ve çözüm önerileri sundular.
Genel notlar. Yargıtay 4 ve 21 HD uygulamasında evlenme ihtimali hesap rapor tarihine göre belirlenir. Görüşmeler sırasında HGK’nın 17 HD kararının evlenme ihtimalinin olay değil hesap tarihine göre olması gerekçesi ile bozduğu ve daire uygulamasının değiştiği açıklandı (HGK 01.10.2019 tarih ve E.2017/2038, K.2019/979 olarak bir grup paylaşımında Av. G.U. tarafından iletildi)
Zamanaşımı başlangıcına ilişkin içtihadi birleştirme talebi var, daire görüşlerinin sorulduğu aşamada imiş.
Her birinize ayrı ayrı teşekkürlerimi bir katılımcı olarak arz ederim.
Ancak unutulan göz önünde uygulanmayan onlarca farklı yönü varken konuşulanlar bana yetmedi. Ama güzeldi.
Ancak Bir sorunumu çözdüm. Bir dava takip etmek istersem sigortacı ile işleten-sürücü gibi kişilere karşı birlikte dava açmayacağım. Yeni genel şartlar ile sürücü ve işleten bağlı mı ikileminden Yargıtay 4. HD görüşü ile ayrı ayrı dava açarak kurtulmayı deneyeceğim.
AVUKAT
ABDULHALİM EKE
halimeke@yahoo.com.