Emekliliğe esas gün sayısı emeklilik için temel unsurlardan. Hatta emeklilik yaşını doldurmuş olanlarda hizmet süresi eksik ise bu hak kaybın ayol açan etmenlerden oluyor. Öyle ki herkes yaş beklerken bu durumdakiler günü tamamlamayı beklemiş oluyor. Tipik emeklilik planlamasızlığının sonuçlarından biri denebilir elbette bu duruma.
Günü ya da hizmet süresi koşullarını tamamlama bakımından borçlanma önemli bir imkân oluyor. Bir andan önemli sayıda gün sayısını parasını ödeyerek toplu halde tamamlama fırsatı oluşturuveriyor.
Elbette doktora ve tıpta uzmanlık süreleri, tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri, grev ve lokavt süreleri, hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri gibi seçenekler de olsa bile borçlanma imkânlarının başlıcalarını doğum ve askerlik borçlanmalarıyla yurtdışı borçlanması oluşturuyor.
Yurtdışı Borçlanmasında Büyük Değişiklik Oldu
2019 yılında statü bakımından da şartları olumsuz yönde değiştirilen yurtdışı borçlanmasında borçlanma rakamları da değiştirilmişti. Öyle ki SSK (4/a) , Bağ-Kur (4/b) ve ilk defa 15.10.2008’den itibaren memur (kamu görevlisi) olanların (4/c) yurtdışı borçlanmasında günlük en az ödeme rakamı 7186 sayılı Kanun ile 01.08.2019 tarihi itibariyle 27,29 TL’den 38,38 TL’ye çıkartılmıştı.
İşte yurt içi olsun yurt dışı olsan bahse konu borçlanma rakamları asgari ücrete bağlı olarak 01.01.2020’den itibaren artırılacak. Asgari ücrete ne oranda zam gelirse bu borçlanma rakamları da aynı oranda artırılmış olacak.
Memurların Borçlanması Farklı
Emekli Sandığı iştirakçilerinin yani kamu görevine ilk defa 15.10.2008’den önce başlamış olan memurların hizmet borçlanmaları ise T.C. Emekli Sandığı’na yazılı olarak başvurdukları tarihteki öğrenim durumu itibariyle tabi oldukları personel kanunlarında yer alan hükümlere göre belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, o tarihte yürürlükte olan katsayılarla çarpımı sonucu bulunacak tutarlar esas alınarak, yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranlarına göre hesap edilmesi gerekiyor.
Aylıksız İzinlerin Borçlanma Hesabı Farklı
Başvuru tarihindeki katsayılar ile birlikte emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait diğer unsurlar da dikkate alındığından daha yüksek bir borçlanma bedeli ile karşılaşıyorlar.
Emekli Sandığı kapsamında yurtdışı borçlanması da SSK kapsamındaki yurtdışı borçlanması gibi 7186 sayılı Kanun ile 01.08.2019 tarihi itibariyle kaldırılmış olduğundan artık en son sigortalılığı Emekli Sandığı kapsamında olanlar da yurtdışı hizmet sürelerini Bağ-Kur kapsamında borçlanabiliyorlar.
İster yurt içi borçlanması olsun ister yurtdışı borçlanması olsun, ister Emekli Sandığı statüsündeki borçlanmalar olsun 01.01.2020’den itibaren zamlanacağı kesin bulunuyor.
Bu nedenle borçlanmaya ihtiyaç duyanların zamsız fiyatlardan borçlanmaları için son bir haftaya girmiş bulunuyoruz.
Borçlanmada Zamdan Daha Önemli Olan Ne?
Bahse konu zam rutin yıllık zam olması hasebiyle dönemsel bir önem arz ediyor. Oysa genel olarak ıskalanan daha önemli bir nokta var ki borçlanmanı statüsü, ödenecek rakamın artışına göre aylıkta ne kadar artış sağlanacağı hususu oluyor.
SSK (4/a) , Bağ-Kur (4/b) ve ilk defa 15.10.2008’den itibaren memur (kamu görevlisi) olanların (4/c) yurt içi borçlanmasında günlük en az ödeme rakamı 27,29 TL’den 204,67 TL’ye kadar seçilebiliyor, yurt içi borçlanmasında ise 38,38 TL’den 287,82 TL’ye kadar seçilebiliyor. Peki borçlanma rakamlarını artırmak aylıkta ne oranda artış sağlıyor?
İşte bunun cevabı kişinin ödeyeceği statüye, döneme ve çalışma geçmişine göre değişiyor. Örneğin kimi için bir yıllık yurt içi süresi borçlanmasında 15 TL’lik bir günlük ödeme artışı aylıkta 300 TL artış sağlayabilirken, kiminde on yıllık bir borçlanmada 638 bin TL fazla ödeme aylıkta bir kuruşluk bir artışı bile sağlayamayabiliyor. Ya da örneğin bir memur için iki yıllık borçlanmaya 41 bin TL ödeyip karşılığında 50 TL aylık artışından başka ele bir şey geçmeyebiliyor.
O nedenle yıl sonu yaklaştığında yeni yılda yürürlüğe girecek borçlanma artışlarına işaret ederken heybedeki turpun büyüğünü de kaçırmamak gerekiyor.
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282