BORÇLAR YÜZDE 61 DÜŞTÜ
2000 yılının ocak ayında 100- YTL borcu olanın bugün borcu 658,75 YTL. iken yeni kanun ile ödenecek borç 261,34 YTL. ye iniyor ve indirim oranı %61…
Asıl Borç Toplamı 100.000-YTL’nin altında olanların borçlarının yeniden hesaplanması;
Kanuna göre; “Borç aslı tutarlarının 100.000 Yeni Türk Lirası (YTL) ve altında olması halinde, bu borç asıllarına, ödeme süresinin bitiminden itibaren 31/12/1998 tarihine kadar uygulanan oranlara göre gecikme zammı hesaplanmak; 1/1/1999 tarihinden 31/12/2004 tarihine kadar Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) aylık değişim oranı; 1/1/2005 tarihinden yeniden yapılandırma başvurusunun yapıldığı tarihten önceki ayın sonuna kadar ise Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) aylık değişim oranı uygulanmak suretiyle, yapılandırmaya esas borç hesaplanır.”
Öyleyse;
a) Borç aslı tutarlarının 100.000 Yeni Türk Lirası (YTL) ve altında olması halinde,
-Borçlarına uygulanan gecikme zamlarından bir kısmı silinecek ve silinen gecikme zammı yerine eski ismiyle TEFE yeni ismiyle ÜFE oranları uygulanacaktır.
HESAPLAMA NASIL YAPILACAK?
Borç, 31.12.1998 tarihi ve öncesinde ödenmesi gereken borçlardan ise herhangi bir şekilde gecikme zammı indirimi yoktur. Zira, bu tarihten önceki dönemde gecikme zammı oranları o tarihlerdeki enflasyon oranlarından daha düşük olduğu için borçlunun lehinde olmayacaktır.
Borç, 01.01.1999 tarihinden sonraki döneme ait ise bu kere GECİKME ZAMLARI silinecek ve silinen gecikme zammı yerine her bir aylık borç için, DİE tarafından açıklanan toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) veya üretici fiyat endeksi (ÜFE) aylık değişim oranı uygulanmak suretiyle, ana para yeniden hesaplanacaktır.
Hesaplamalarda sık sık kullanmanız gereken 1999 yılı ve sonrasına ait Toptan Eşya Fiyat (Üretici Fiyat) Endeksi Tablosu yukarıdaki gibidir.
BORÇ HESAPLAMA ÖRNEKLERİ
Örnek 1:
2000 yılı ocak ayı primi olarak 100- YTL borcu olanın, bugünkü uygulamaya göre hesaplanan gecikme zamları oranlarıyla 2006 yılı şubat ayında borcu 658.75 YTL yükselmiştir. Bu borç bu tasarıya göre yeniden yapılandırıldığında, 2000 yılı başından itibaren primin aslına TEFE (ÜFE) uygulanacak olup, 2000 yılı şubat ayından 2006 yılı ocak ayı (bu aylar dahil) arasındaki toplam TEFE (ÜFE) oranı %161,34 olduğundan borç bu oran kadar artırılarak, 261,34 YTL. olarak hesaplanacaktır. Görüldüğü gibi borç derhal ödendiği takdirde indirimi epey yüksek olmakta ve 658.75 YTL. olan borç, 261.34 YTL. ye indirilmiş olup indirim borcun %61 kadarı silinmiş ve sadece %39 ödenecektir.
Örnek 2:
2003 yılı ocak ayı primi olan 500 YTL’yi ödemeyen topluluk sigortalısının bu ay (2006 şubat) için toplam borcu 682,57 YTL’lik gecikme zammı ile birlikte 1182.57 YTL’ye çıkmıştır. Şimdi bu kanun gereğince borç yeniden hesaplandığında gecikme zamlarının tamamı silinecek bunun yerine (2003 yılı şubat ile 2006 yılı ocak ayı arasında toplam) TEFE (ÜFE) oranları olan %39,54 kadar artırılacak ve 500 YTL ana para ile %39,54 TEFE (ÜFE) oranı ile toplam borç 697,7 YTL olarak belirlenecektir. Görüldüğü gibi eski sistemde 1182,57 YTL. olan borç yeni kanun ile 627.6 YTL’ye indirilmiş olup indirim oranı, %41,3 olup %58.7’södenecektir.
Örnek 3:
2005 yılı şubat ayına ait 1000 YTL’yi ödemeyene gecikme zamlarıyla birlikte toplam 1252,20 YTL’ye ulaşmıştır. Yapılandırma uygulandığında 252.20 YTL’lik gecikme zammı silinecek ve gecikme zammı yerine 2005 yılı mart ile 2006 yılı ocak ayı arasında (bu aylar dahil) gerçekleşen TEFE (ÜFE) oranı olan %7,13 kadar artırılacak ve yeniden hesaplanan borç 1071,13 YTL olacaktır. Taksitlendirmeden peşin ödendiğinde indirilmiş rakam ile şimdiki rakam arasındaki fark gerçekten yüksek olup yaklaşık 180 YTL kadar indirim sağlanmış olacaktır.
Asıl Borç Toplamı 100.000-YTL’nin üzerinde olanların borçlarının yeniden hesaplanması
100 bin YTL’den fazla ana para borcu olanların borçlarından yüzde 30 kadarı siliniyor
Kanuna göre, “Borç aslı tutarlarının 100.000 YTL’nin üstünde olması halinde ise, ödeme süresinin bitiminden yeniden yapılandırma başvurusunun yapıldığı tarihten önceki ayın sonuna kadar, yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre gecikme zammı hesaplanmak suretiyle borç tutarı tespit edilir ve bu tutardan;
1- Bilanço esasına göre defter tutan işverenlerin bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar vermiş oldukları en son gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi eki bilançosu esas alınarak, “(Dönen Varlıklar-Stoklar) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar” işlemi sonucunda bulunacak oran 0.50 ve altında olduğu takdirde bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hali kabul edilerek; söz konusu oran 0.50-0.40 arasında ise % 10’u; 0.39-0.30 arasında ise % 20’si; 0.29 ve altında ise % 30’u,
2- (1) numaralı alt bentte belirtilenler dışında kalan işverenler tarafından 31/12/2004 tarihi itibariyle beyan edilecek mali durum bildirimi esas alınarak, “(Kasa+Banka+Kısa Vadeli Alacaklar) / Kısa Vadeli Borçlar” işlemi sonucunda bulunacak oran 0.30 ve altında olduğu takdirde bu durum borçlu açısından “çok zor durum” hali kabul edilerek, söz konusu oran 0.30-0.20 arasında ise %10’u; 0.19- 0.10 arasında ise % 20’si; 0.09 ve altında ise % 30’u,
3- (1) ve (2) numaralı alt bentlerde sayılan işverenlerden, 1/1/2005 tarihinden önce vergi mükellefiyeti sona eren veya haklarında iflas kararı verilenler için % 30’u, terkin edilerek, yapılandırmaya esas olan borç hesaplanır. Ancak, bu şekilde hesaplanan borç her halükârda bu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendine göre hesaplanacak borç miktarından aşağı olamaz…”
Bu durumda borç indiriminden yararlanabilmek için mutlaka işveren olmak gerekmektedir. İsteğe bağlı sigortalılar, topluluk sigortasına tabi olanlar ile diğer SSK borçluları borçların bir kısmında terkin uygulamasından yararlanamayacaklardır. Bu uygulamadan yararlanacak işveren sayısı kamu-özel toplamında 3000’den azdır.
Terkin işlemi için öncelikle halen toplam borç tutarı olan ana para ile gecikme zammı toplamından yapılacaktır. Yani daha önce borç asılları 100.000-YTL’den daha az olan borçlularda olduğu gibi ana paraya uygulanan gecikme zamları silinip yerine TEFE (ÜFE) uygulanması işlemi burada yoktur.