Çalışma hayatına bakıldığında eski sisteme göre 506 sayılı SSK yada 506 Geçici Madde 20 göre çalışanlar,yeni sisteme göre 5510 SS ve GSS Kanunu ile 4/a statüsünde olanlar,beyaz,mavi yaka yanında son yıllarda,Altın,Gümüş,Bronz ve Platinle taçlansa bile,gün bitiminde statüleri işçidir.
Çalışma Hayatını düzenleyen kanunların başında gelen 1475 mülga olsun,4857 sayılı İş Kanunda bile renklerin,statü ve unvanların önemi yoktur,818 mülga ,6098 sayılı Borçlar Hukukunda ayrıma gidilmez.
Beyaz yaka (Fikirsel,düşünsel,yönetim,büro,pazarlama,reklamcılık,satış,halkla ilişkiler,hukuk servisleri ,sevk idare olmak üzere,Üretim Müdürü,Şefleri,Bankacılık,Finans,Muhasebe,Bilgi İşlem,İşletme Müdürlükleri,Genel Müdürler,CEO,CFO vs. denilebilir.)
Mavi yaka ise(Üretim bantlarını döndüren,sevkiyatını yapanlar kısaca sahada çalışanlar)
Bu ayrım haklı mıdır/haksız mıdır bilemeyiz.
Aslında ayrımın ana arteri 1980 yılından önce sendikal faaliyetleri engelleme adına hayata geçirilmiş,1980 sonrası ise sendikal hayata sekte vurma adına bu ayrım güçlendirilse bile,artık çalışan kesimler mavi/beyaz aldatmacasına kanmıyorlar.
Ülkemizde Beyaz yakalılarla omuz omuza çalışan Mavi yakalılarda aynı hakları istiyor.
a.)Özel Sağlık Sigortası,
b.)Servis kolaylığı,
c.)Öğle Yemeklerinde kalite,
ç.)Ayrımcılığa son verilmesi,
d.)Ücret ve Fazla Mesai de standart uygulamalar,
e.)İş Sağlığı ve Güvenliğine göre Ergonomi,KKD,
f.)Aile,Çocuk Yardımları,
g.)İş Riski Tazminatları ,
h.)İş Sözleşmelerinde iyileştirici düzenlemeler.
MAVİ YAKA BEYAZ YAKA KAVRAMI SGK UYGULANMAZ!
5510/4/a- Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar İşçidir.(Mavi/Beyaz ayrımı yoktur.)
Kanuna göre ;
a.)Aylık(MYÖ)
b.)Gelir(Geçici-Sürekli İş Göremezlik)
c.)GSS olmak üzere yasada belirtilen hükümlere tabidir.
Emekli aylıkları hesaplamasında bir ayrıma gidilmemiştir.
Hatta cenaze ödeneği bile aynıdır.
Statülerine göre özel hükümlere tabi değillerdir.
İşyerlerinde hiyerarşi içinde uygulanan bu hükümlerle ,çalışanlar üstünde otorite kurmak isteyenler mobbing uygulayabilir.
İş Hukukunda Beyaz/Mavi Yaka ayrımı ile hak arayışı içinde açılacak davalarda bu rengin bir önemi yoktur.
Bazı istisnalar hariç olmak üzere.
Kısaca Mavi Yaka karşısında Beyaz Yaka işveren vekili olduğunu öne sürse bile yargı kararlarında keskin çizgilerle ayrılmıştır,bu çizgiler olsa da Beyaz Yaka gün batımı,emeklilik ve çalışma hayatını ilgilendiren düzenlemelerde İŞÇİ olarak anılacaktır.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com
05415161962 whatsapp