Çalıştıkça-Prim ödedikçe emekli aylığındaki düşüş 2013 yılında aylık 3 liraya çıktı

2008 yılında Sosyal Güvenlik Reformu yapılmasaydı şu an en düşük SSK emekli aylığı 1240 lira en düşük Bağ-Kur emekli aylığı da 1080 lira olacaktı. Fakat, sosyal güvenlikte açıkları azaltacağım denilerek sistem değiştirildi ve 2008 gününden sonra prim ödenen veya çalışılan ay için ilerde alacağınız emekli aylığı 2012 yılında 2 lira düşerken şimdi 2013 yılında 3 lira düşmeye başladı

Ne duyduğunu anlamayan insan olur mu? Siyasinin birisi halkın karşısında geçiyor ve “2008 yılında yaptığımız reform ile sosyal güvenlik açıklarını azalttık” diyor karşısındaki kalabalık alkışlıyor. Aslında siyasi diyor ki, bundan sonra emekli aylıklarınız az olacak, sağlığı cebinizden ödeyeceksiniz, emekliliği de 65 yaşında mezarda görürsünüz. Şöyle bir düşünün, basitçe SGK işverenden prim alır ve emeklilere aylık öder, SGK’nın açığı varsa ya işverenden daha fazla prim alırsınız ya da emekliye daha az para verirsiniz. Üstelik 2008 yılı reformuyla işverenden alınan primleri yüzde 25 azaltıp, açığı daha da artırdılar. Buna karşın emekli aylıklarının hesaplanma formülü değiştirdiler.

***HER PRİM ÖDENEN AY İLERDE ALACAĞINIZ EMEKLİ AYLIĞI DÜŞÜYOR

Ülkemizde çalışanların yüzde 90’ı asgari ücret veya ona yakın ücretlerden prim ödemekte veya işverenleri ödemektedir. Bu sebeple de 2008 yılında yapılan reform ile her asgari ücret veya ona yakın ücretle adına prim ödenen (veya isteğe bağlı ödeyen) kişinin ilerde alacağı emekli aylığı düşüyor. Bu düşüş 2012 yılı için her prim ödenen ayda 2 lira idi, 2013 yılının büyüme oranın çok düşük gelmesi sebebiyle 2013 yılında aylık düşüş 3 liraya çıktı.

***REFORM OLMASAYDI EN DÜŞÜK SSK EMEKLİ AYLIĞI 1240 LİRA OLACAKTI

1.10.2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun olmasaydı, bugün en düşük SSK emekli aylığı 1240 lira en düşük Bağ-Kur emekli aylığı da 1080 lira olacaktı. Bu ay itibariyle en düşük SSK emekli aylığı 640 liradır. Yani, emeklilik dilekçesini 2013 mayıs ayında veren bir işçi, 2000 ile 2013 arasında adına asgari ücretten prim ödenmişse alacağı emekli aylığı 640 liradır. Aynı kişi bir ay daha çalışsaydı alacağı emekli aylığı da 3 lira daha düşecekti.

***EMEKLİ AYLIĞI ALT SINIRI DA HER AY DÜŞÜYOR

SSK ve Bağ-Kur’luların alt sınır aylıkları her ay daha doğrusu, çalışan ve prim ödeyenler için her ay düşmektedir. SSK ve Bağ-Kur’lu olup da çalışmayanların ise düşmemektedir.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe girdi. Bu Kanun yürürlüğe girmeden evvel SSK ve Bağ-Kur’dan emekli olanların emekli aylıklarında alt sınır rakamları farklı, 1 Ekim 2008 gününden sonra emekli olanların alt sınır aylığı farklıdır. Bize “Sosyal Güvenlik Reformu” diye yutturulan bu Kanun ile alt sınır aylıkları devamlı surette düşmektedir ve 10 yıl sonra bugünkü rakamlarla 308 liraya (asgari ücretin yüzde 35’ine) kadar inecektir.

Şu anda çalışmaya veya isteğe bağlı prim ödemeye devam edenlerin de en düşük emekli aylıkları devamlı düşmektedir. Çünkü, 1 Ekim 2008 gününden sonra asgari ücret veya asgari ücrete yakın prim ödeyenlerin taban aylıkları her ay düşmektedir.

***Çalıştıkça emekli aylıkları düşer ama engellemeye yolu da var

Sizler prim ödedikçe, çalıştıkça emekli aylıkları düşmektedir. Düşüşü engellemenin yolu da var. Bu da günlük kazanç rakamının tavan rakam olan 200 liraya çıkarılmasıdır. Mesela işvereniniz sizi SGK’ya ayda 1600 lira kazanıyor ve ayda 30 gün çalışıyor diye bildiriyorsa bu durumda ilerde alacağınız aylık her ay 1,5 veya 2 lira gibi düşüyor. Buna karşın yine aylık 1600 lira kazanç ile ayda 8 gün çalışıyor diye bildirirse bu kere de her ay 5 lira gibi artar. İşverenin ödeyeceği prim değişmez. Son bir püf noktası daha vereyim, 30 günden eksik çalışmayı muhasebeci veya personel memuru kod 7 (puantajlı çalışma) ile bildirirseniz, ayrıca cebinizden genel sağlık sigortası primi de çıkmaz.

***Bağ-Kur’da da emekli aylıkları prim ödedikçe düşer

Tıpkı SSK’lılar da olduğu gibi Bağ-Kur’lularda da 1.10.2008 gününden sonra prim ödedikçe ilerde alacakları emekli aylıkları düşüyor. Emekli aylığı hesaplaması yasal olsa da ahlaki değil ve hukukçular iyi bilirler, (doğal) hukuki de değiller. Yani yasallar ama hukuki değiller. Bütün Bağ-Kur emeklileri almaları gereken rakamdan çok düşük emekli aylığı alıyorlar ama 1.10.2008 gününden sonra da prim ödemiş veya ödüyor olanlar eşitlerine göre eski emeklilerden daha az emekli aylığı alıyorlar.

***KONUYU BAKAN’IN CEVABI DAHA GÜZEL AÇIKLIYOR

Esasen tüm emeklilere intibak gerektiği halde sadece SSK emeklilerinden sadece 1999 yılı ve öncesinde emekli olmuş olanlarına intibak düzenlemesinin basın toplantısında, Bakan Faruk ÇELİK’e “01.10.2008 gününden sonra çalışan veya isteğe bağlı prim ödeyen tüm SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin emekli aylıkları konusunda da bir düzenleme yapacak mısınız” diye sorulduğunda, cevap olarak “biz zaten reformu, sosyal güvenlik açıklarını azaltmak için emekli maaşlarını düşürerek yaptık, neden düzeltelim” demişti.