Bu bölümde işe giriş anında alınan beyanlardan doğumdan önceki süreç incelenecektir.
İşçiler Bakımından;
Çalışırken hamile kalındığının işverene bildirilmesi gerekir. Hamilelik kurallarının uygulanması için bir zorunluluktur.
( Av.Merve Ateş Türk Hukukunda Hastalık ve Analığın Hizmet Akdine Etkileri Beta 2011 sh.148 ve atıf yapılan bilimsel görüşler).
Gebe ve Emziren Kadınların Çalışma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik Resmi Gazete 16 Ağustos 2013
(*Yönetmelik ile ekinde yer alan genel ve özel önlemler, riskler ve formlar için http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130816.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130816.htm ).
“Bilgilendirme ve değerlendirme
MADDE 6 – (1) Çalışan, gebelik ve emzirmeye başlama halinde işverenini bilgilendirir.
(2) İşveren, gebe veya emziren çalışanın sağlık ve güvenliği için tehlikeli sayılan kimyasal, fiziksel, biyolojik etkenlerin ve çalışma süreçlerinin çalışanlar üzerindeki etkilerini değerlendirir. Bu değerlendirme sonucuna göre EK-I’de belirtilen genel ve özel önlemleri alır.
(3) İşveren, işyerindeki maruziyetin şeklini, düzeyini ve süresini EK-II ve EK-III’teki etkenler, süreçler, çalışma koşulları veya özel bir riske maruz kalma olasılığı bulunan işleri de;
a) sağlık ve güvenlik risklerinin, gebe veya emziren çalışanlar üzerindeki etkilerini belirlemek
b) alınacak önlemleri kararlaştırmak
üzere değerlendirir. Bu değerlendirmede kişisel olarak çalışanı etkileyen psikososyal ve tıbbi faktörleri de dikkate alır.
(4) Gebe veya emziren çalışan, işyerinde yapılan değerlendirmenin sonuçları ile sağlık ve güvenlik amacıyla alınması gereken önlemler hakkında bilgilendirilir.
Değerlendirme sonuçlarını izleyen eylem
MADDE 7 – (1) Değerlendirme sonuçları, gebe veya emziren çalışan için sağlık ve güvenlik riskini veya çalışanın gebeliği veya emzirmesi üzerindeki bir etkiyi ortaya çıkardığında işveren, ilgili çalışanın çalışma koşullarını ve/veya çalışma saatlerini, çalışanın bu risklere maruz kalmasını önleyecek bir biçimde geçici olarak değiştirir.
(2) Çalışma koşullarının ve/veya çalışma saatlerinin uyarlanması mümkün değilse, işveren ilgili çalışanı başka bir işe aktarmak için gerekli önlemleri alır.
(3) Sağlık raporu ile gerekli görüldüğü takdirde gebe çalışan, sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde çalışanın ücretinde bir kesinti yapılmaz. Başka bir işe aktarılması mümkün değilse, çalışanın sağlık ve güvenliğinin korunması için gerekli süre içinde, isteği halinde çalışanın tabi olduğu mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla ücretsiz izinli sayılması sağlanır. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çalışma Koşulları ve İzinler
Gece çalışması
MADDE 8 – (1) Kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar.
(2) Yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca gece çalıştırılmaz.
Çalışma saatleri
MADDE 9 – (1) Gebe veya emziren çalışan günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz.
Düzenlemeleri uyarınca; özetle;
İşçi gebeliği işverene bildirecek,
-İşverence Gerekli rsik değerlendirmesi işverence yapılarak,
-Gebelik boyunca;
– gece çalışması yapılamacak,
-Fazla çalıştırılamayacak,
-Risk doğurmayan işlerde çalıştırılacak,
-Daha hafif işte sağlık raporu ile çalıştırılma halinde ücrette azaltma yapılamayacak,
Ancak gece çalışmalarına ilişkin olmak üzere 24 Temmuz 2013 tarihli RG de yayımlanan KADIN ÇALIŞANLARIN GECE POSTALARINDA ÇALIŞTIRILMA KOŞULLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
Gebelik ve analık durumunda çalıştırılma yasağı
MADDE 9 – (1) Kadın çalışanlar, gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın çalışanlar ise doğum tarihinden başlamak üzere kendi mevzuatlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla bir yıl süre ile gece postalarında çalıştırılamazlar.
Düzenlemesini getirdiğinden gebelikten itibaren gece çalışması yapılamayacaktır.
İş Kanunu md.74 fıkra 5” Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.” Düzenlemesi ile hafif işte çalıştırılma halinde ücret güvencesi düzenlenmiştir.
Fazla çalışma süresi hesabından olmak üzere ücreti asgari ücretten yüksel olanlar için yılda 270 saate kadar çalışmanın asıl ücretin içinde kabul edildiği sözleşmelerde yer verilen 270 saatlik süre nazara alınamayacak bir süre olarak düşnülmelidir. Hesaplamalar günde 7,5 saat çalışma esasına göre yapılmalıdır. Bu hususta en azından ilgili yönetmeliğe 7,5 saat çalışmaya ilişkin kurallara atıf yapılmak sureti ile çözüm aranabilir.
Gebeliğin son 8 haftasından önce alınacak raporla son üç haftaya kadar çalışma imkanı bulunmaktadır. ( İş Kanunu md.74 fıkra 1)
Kanun koyucunun gebelik süresince ara dinlenme sürelerinde hamile kadınlara bir ayrıcalık tanımadığı görülmektedir. Daha uzun yemek, çay veya özel ihtiyaç için ara dinlenmeleri diğer işcilerle aynıdır. Ancak gebelik kontrolleri için İş Kanunu md.74 fıkra 4 “Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.”
Düzenlemesi ile hem izin hem de ücret hakları güvence altına alınmıştır.
İŞE GİRİŞTE GEBE KALMAMA TAAHHÜTLERİ
İşe alımlarda kadınlardan gebe kalmama taahhütleri istenilen işyerleri olabilmektedir. Bu husus sadece işcilere özgü değildir. Özellikle Tıp İhtisası yapan doktorlardan da memur olmalarına rağmen ihtisas boyunca gebe kalmayacaklarına dair dilekçeler alındığı görülmektedir.
Gebe kalmama taahhütlerinin geçerlilikleri bir sorundur. Bir diğer hususta iş başvuru bilgileri için sorulan hamile olup olmadığı bilgisinin hatta raporunun istenilmesidir.
Öncelikle işe alımlarda hamile olup olmama seçimde etkili olamayacaktır. Yarım gün çalışma, kısmi istihdam gibi gelişen seçenekler karşısında hamilelik fiilen işin yürütümünü engelleyen bir süreç olmaktan çıkmıştır. Ayırım yapılmasının sırf bu nedenle işe alınmamış olmak eşitliğe aykırı tazminat nedenidir.
Hamile kalmakta işten çıkarılmak için haklı bir neden olamayacaktır. İşverenin hamilelik nedeni ile feshi ayrıca eşitliğe aykırılık tazminat nedeni sayılabileceği gibi işe iade davasının koşulları var ise işe iade davası hakkı doğacaktır.
Ancak alınacak iş hamilelerin çalışamayacağı işlerse işverenin bilgilendirilmesi doğru kabul edilmelidir.
Hamile kalmama taahhütleri kural olarak kişilik haklarına aykırılık nedeni ile geçersizdir. Ancak çok özel durumlar ve süre sonrasında hamile kalma ve sağlıklı bebek yetiştirme imkanını kaldırmadıkça sözleşmelere kayıt olarak konulabileceği kanaatindeyim. Kısa süre için verilebilecek taahhütler kişilik haklarını mutlak sınırlayan işlemler değildir. Örneğin bir savaş uçağı kadın pilotunun taahhüt ettiği süre sonunda hamile kalma imkanı olduğu sürece 2-3 yıl, yurtdışı geçici görevle 12 ay gönderilen bir işcinin görevin örneğin 8.ayından önce hamile kalmama taahhüdü gibi çalışanın belirli bir işte uzman ve deneyimi olması ve hamilelikte o işte çalışma imkanı olmadığı hallerde yerine yeterli bir uzmanın yetiştirilebileceği veya işe başlatılabileceği bir süre kadar ( uzmanın yetişeceği 6 ay, işe başlayacak olanın 3 ayda bulunması ve kadının yeni işe başlayandan sonra gebelik hakkını kullanacağı gibi) özel durumlara has olmak üzere gebe kalmama taahhütlerine geçerlilik tanınabileceği düşüncesindeyim.
Devlet Memurları Bakımından;
– Hamileliğin 24.haftasından sonra gece çalıştırılmaz yasağı (md.101 fıkra 2),
– Doğumdan önce 8 hafta mazeret izni alabilir,Doktor raporu varsa doğum önceci 8 haftanın son üç hafta dışında çalışma imkanı tanınmıştır (md.104/ fıkra 1).
-BAĞ-KUR'lular Bakımından;
Yalnızca doğumdan önceki 8 haftalık süre analık halinden kabul edilmiştir. (5510 md.15 Fıkra 1). Bunun dışında doğum öncesi dönemde bu grup sigortalı için başkaca kural yoktur. Ancak sigortalılar işçi işveren ilişkisi yerine, şirket veya adi ortaklık sureti ile kendi işyerlerinde faaliyetlerini sürdürebilirler. Örneğin 1 işveren 99 işçi yerine 100 ortaklı bir şirketlede aynı fabrikanın işleri sürdürülebilir. Bu şekilde kişiler kendi işyerlerinden 4a sigortalısı olamayacaklarından zorunlu 4b sigortalısı olurlar. İşte bu tip bir çalışmanın varlığı halinde kural yokluğu nedeni ile ortaklar arası ilişkilerde 4a- işci sigortalılarına dair kurallar kıyasen uygulama alanı bulabilir.
SONUÇ 2 : -4a sigortalıları bakımından;
-Gebe olup olmama işe alımda ayırıcı bir kriter olamaz, Başvurulan iş gebelerin çalışmaması gereken bir iş veya işverenin ilave önlemler alınmasını gerektiriyorsa gebeliğin başvuru sırasında bildirilmesi gerekir. İşe başvuru ve çalışma süresince gebe kalmama taahhütleri kişilik haklarına aykırı olduğu için geçersizdir. Ancak çok özel durumlarda süreli taahhütler, süre sonunda gebe kalma imkanı bulundukça geçerli kabul edilebilecektir.
-Gebeliğin işveren bildirilmesi, işverenin gerekirse hafif işlerde ancak aynı ücretle çalıştırması, fazla çalıştırmaması, yılda 270 saat fazla çalışmanın asıl ücretin içinde olduğuna dair sözleşme kayıtlarına değil günde 7,5 saat çalışmanın esas alınması gerekir.
-Doğumdan önceki 8 haftada çalışma yapılamaz. Ancak doktor raporu ile 8 haftanın son üç haftası haricinde çalışma yapılabilir.
(8 haftalık analık sürelerinin ödeme işlemleri bu yazıyı takip eden yazıların konusudur.)
Yönetmelik Eki: Ayrıca indirilmesi gerektiğinden aşağıda tam olarak verilmiştir.
EK-I
GEBE, YENİ DOĞUM YAPMIŞ VEYA EMZİREN ÇALIŞANIN SAĞLIK VE GÜVENLİĞİ İÇİN TEHLİKELİ SAYILAN FAKTÖRLERE YÖNELİK ALINACAK ÖNLEMLER
Genel önlemler
a) Fiziksel ve zihinsel yorgunluk ile ilgili olarak; gebe veya emziren çalışanın çalışma saatleri ve ara dinlenmeleri geçici olarak yeniden düzenlenir, söz konusu çalışanların çalışma saatlerinin gece süresine ve gebe çalışanların çalışmalarının günün erken saatlerine rastlamaması için gereken önlemler alınır.
b) Duruş problemleri ile ilgili olarak; çalışma mahalli ve çalışma düzeni, gebe veya emziren çalışanların duruş problemlerini ve kaza riskini azaltacak şekilde yeniden düzenlenir, mümkün olduğu durumlarda oturarak çalışmaları sağlanır. Gebeliğin durumuna göre yorgunluğun ve diğer duruş problemlerinin azaltılması veya ortadan kaldırılması için dinlenme araları ihtiyaca göre daha sık ve uzun olarak düzenlenir.
c) Yüksekte çalışmalarda, gebe çalışanın çalışma yerlerinin platform, merdiven gibi yüksek ve düşme tehlikesi olan yerlerde olmaması için gerekli düzenlemeler yapılır.
ç) Çalışma saatleri ve çalışma hızı ile ilgili olarak; çalışma hızının, saatlerinin ve işteki yoğunluğun çalışanın önerileri dikkate alınarak mümkün olduğunca uygun hale getirilmesi için gerekli şartlar sağlanır.
d) Gebe veya yeni doğum yapmış çalışanın yalnız çalıştırılmaması esastır. Ancak zorunluluk halinde gebe veya yeni doğum yapmış çalışanın yalnız çalıştırılması gerektiğinde işyerinde bulunan diğer çalışanlarla kolayca iletişim sağlayabilmeleri için gerekli önlemler alınır. Ayrıca çalışanın uygun tıbbi ve diğer destekleri alabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılır, acil yardım prosedürlerinde bu durum göz önüne alınır.
e) İş stresi ile ilgili olarak; gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanı, çalışma koşulları, çalışma saatleri, müşterilerle ve üçüncü kişilerle ilişkiler, iş yükü, işini kaybetme korkusu gibi stres faktörlerine yönelik koruyucu önlemler alınır. Düşük veya ölü doğum yapmış veya doğumdan sonra bebeğini kaybetmiş çalışanı stresten korumak için itina gösterilir.
f) Gebe çalışanın, ayakta çalışması gereken işlerde, mümkün olan durumlarda oturması sağlanır, sürekli oturarak veya sürekli ayakta çalışması engellenir, çalışmanın böyle düzenlenmesinin mümkün olmadığı durumlarda dinlenme araları artırılır, hamileliğin gelişimine göre gerekli önlemler alınır.
g) Dinlenme ve diğer iyileştirici olanakların sağlanması ile ilgili olarak; gebe çalışanın sigarasız ve dumansız bir ortamda gerekli aralıklarla oturarak veya rahatça uzanacak şekilde fiziksel ve zihinsel olarak dinlenmesini sağlayacak şartlar temin edilir. Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanın sık tuvalete gitme ihtiyacı göz önüne alınarak uzun süreli çalışmalar ve ekip çalışmaları bu gereksinime uygun olarak düzenlenir, ayrıca enfeksiyon ve diğer hastalıklara karşı gerekli hijyen şartları sağlanır. Gebe veya emziren çalışanın, kişisel ihtiyaçları göz önüne alınarak, beslenme molasının, temiz içme suyu temininin ve diğer ihtiyaçlarının kendileriyle de istişare edilerek karşılanması sağlanır.
Alınacak önlemler, çalışanların yaptıkları işle bağlantılı hareketleri, duruşları, zihinsel ve bedensel yorgunluğu da kapsar.
Özel önlemler
a) Fiziksel etkenler:
1) Şok ve titreşim: Gebe çalışanın, ani darbelere, sarsıntıya, uzun süreli titreşime maruz kalacağı işlerde ve iş makinelerinde çalıştırılmaları yasaktır. Vücudun alt kısmını, özellikle karın bölgesini etkileyen düşük frekanslı uzun süreli titreşime ve sürekli sarsıntıya maruziyeti önleyecek tedbirler alınır.
2) Gürültü: Gebe çalışanın çalıştığı yerdeki gürültü seviyesinin, en düşük maruziyet etkin değeri olan 80 dB(A) yı geçmemesi sağlanır. Eğer gürültü seviyesi düşürülemiyorsa çalışanın yeri değiştirilir. Limitleri aşan gürültülü ortamda gebe çalışanların kişisel koruyucu donanım kullanarak dahi çalıştırılmaları yasaktır.
3) İyonize radyasyon: Gebe veya emziren çalışanlar iyonize radyasyon kaynaklarının bulunduğu ve radyasyonla kirlenmiş olan yerlerde ve işlerde çalıştırılmaz. Bu gibi yerlere girmemesi uyarı levhaları ile belirtilir.
4) İyonize olmayan radyasyon: Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanların iyonize olmayan radyasyon kaynaklarından etkilenmesini önleyecek tedbirler alınır.
5) Soğuk, sıcak ve yüksek basınç: Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanların yaptığı işin niteliği göz önünde bulundurularak çalıştığı yerlerin sıcaklığının ve basıncının sağlık ve güvenlik riski yaratmayacak düzeyde olması sağlanır.
b) Biyolojik etkenler: Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanın, 15/6/2013 tarihli ve 28678 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik’te tanımlanan grup 2, grup 3 ve grup 4 biyolojik etkenlerin risk teşkil ettiği yerlerde ve işlerde çalıştırılmaları yasaktır. Ancak çalışanın bağışıklığı varsa durum değerlendirilmesi yapılarak çalışmasına izin verilebilir.
c) Kimyasal etkenler: Kanserojen, mutajen, çok toksik, toksik, zararlı, alerjik, üreme için toksik ve emzirilen çocuğa zararlı olabilen kimyasalların üretildiği, işlendiği, kullanıldığı işlerde gebe, yeni doğum yapmış ve emziren çalışanın çalıştırılması esas olarak yasaktır. Ancak, çalışanın çalıştırılmasında zorunluluk varsa ve teknik olarak bu maddeler daha az zararlı olanlarla değiştirilemiyorsa, gebe çalışan, mutajen ve üreme için toksik maddelerle, emziren ve yeni doğum yapmış çalışan, emzirilen çocuğa zararlı olabilen kimyasalların dışındaki maddelerle, ancak her türlü önlem alınarak ve sağlık durumları ile maruziyet düzeyleri sürekli kontrol altında tutularak çalıştırılabilir.
ç) Çalışma koşulları:
1) Gebe veya emziren çalışanların kendilerinin ve bebeklerinin sağlığını olumsuz etkileyecek şekilde elle taşıma, yükleme ve araçsız taşıma işlerinde çalıştırılmaları yasaktır. Bu tür işlerde risk değerlendirmesi yapılır, gerektiğinde iş değişikliği sağlanır.
2) Kişisel koruyucu donanımlar gebe veya emziren çalışanı tam koruyacak şekilde vücuduna uygun olmalı, bu kişilerin hareketlerine engel olmamalı ve vücut ölçüleri değiştikçe yenileri temin edilir. Uygun koruyucu sağlanamadığı durumlarda çalışan bu işlerde çalıştırılamaz.
Not: Yukarıda geçen kimyasal, tehlikeli kimyasal maddeler, kanserojen maddeler, mutajen maddeler, çok toksik maddeler, toksik maddeler, zararlı maddeler, alerjik maddeler, üreme için toksik maddeler kavramların tanımı 12/8/2013 tarihli ve 28733 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelikte belirtildiği şekildedir.
EK-II
GEBE, YENİ DOĞUM YAPMIŞ VEYA EMZİREN ÇALIŞANLARIN ÖZELLİKLE ÇALIŞTIRILAMAYACAĞI İŞLER VE İŞYERLERİ İLE BURADA BULUNABİLECEK ÖNEMLİ RİSK FAKTÖRLERİNİ BELİRTEN TABLO
|
İşler ve işyerleri |
Biyolojik Etkenler |
|
A) a) İnsanın diş ve sağlık tedavisinin yapıldığı hizmet birimlerinin yanı sıra acil ve kurtarma hizmetleri, |
Hepatit B-virus (HBV) Hepatit C-virus (HCV) |
|
b) Çocuklara özel hastane ve koğuşlar
|
Bordetella Pertussis Cornebacterium Dipthriae Hepatitis-A virus (HAV) Measles virus Mumps virus Rubivirus Varicella Zoster virus (VZV) |
|
c) Enfeksiyon koğuşları ve feçes laboratuarları |
Hepatit A virus (HAV) |
|
d) Tüberküloz hastaneleri ve diğer göğüs hastalıkları hastaneleri veya koğuşları |
Mycobacterium tüberculosis Mycobacterium Bovis |
|
e) Patoloji departmanları (otopsi, ölüm sonrası muayene yerleri) |
Hepatit-D virus (HDV) Mycobacterium tüberculosis Mycobacterium Bovis |
|
B) a) Kan ürünlerini içeren ilaç ve tıbbi üretim işleri |
Hepatit B-virus (HBV) Hepatit C-virus (HCV) |
|
b) Sütun 2 de belirtilen biyolojik etkenlerden birini içeren aktivitelerin olması durumu
|
Hepatit B-virus (HBV) Hepatit C-virus (HCV) Bordetella Pertussis Cornebacterium Dipthriae Tick-born Encephalitis (CEE) virus Hepatit A virus (HAV) Hepatit-D virus (HDV) Measles virus Mumps virus Mycobacterium tüberculosis Mycobacterium Bovis Rubivirus Rabies virus Varicella Zoster virus (VZV) |
|
C) Kuduzla enfekte olma şüphesi olan hayvanlarla yapılan veterinerlik aktiviteleri |
Rabies virus |
|
D) Tarım, orman ve kereste endüstrisi, bahçıvanlık, hayvan ticareti, avlanma gibi endemik hastalık alanlarında ve diğer bilim alanlarının yanı sıra eğitim ve test (araştırma) enstitüleri dahil gıda amaçlı olmayan hayvan ve bitki hammadde materyallerini içeren alanlardaki aktivite durumları |
Tick-born Encephalitis (CEE) virus |
EK-III
GEBE ÇALIŞANLARIN SAĞLIĞINI İZLEME FORMU
|
Gebelikte karşılaşılan sağlık problemleri |
İşyerinde çalışanı etkileyen hal ve durumlar |
|
Sabah kusmaları |
Erken Çalışma Saatleri Güçlü havalandırma veya mide bulantılarına neden olabilecek kokulara veya kötü havalandırmaya maruziyet |
|
Sırt ağrısı |
Ayakta durma, yük taşıma ve duruş vaziyeti |
|
Varis veya diğer dolaşım problemleri, hemoroit |
Uzun süreli ayakta durma veya oturma |
|
Sık ve ani tuvalet ihtiyacı |
Düzenli beslenme, yeme, içme imkanları Tuvaletin yakınlığı, uygunluğu, yıkanma imkanları Hijyen İş ve iş mahallini bırakmada zorluk |
|
Beden ölçülerinin büyümesi
Beden ölçülerinin büyümesinden dolayı beceriklilik, koordinasyon, hareket etme hızı ve uzanmada zorluk
|
Koruyucu elbise ve ekipmanın kullanılması Daralan çalışma alanı, yüksekte çalışma
Uzanma ve eğilme gerektiren postürler
Elle taşıma Dar alanlarda çalışmanın getirdiği problemler |
|
Yorgunluk/stres |
Fazla çalışma Akşam veya gece çalışması Dinlenme aralarının yetersizliği Uzun süreli çalışma İş yoğunluğu |
|
Dengenin korunması (Emziren kadınlar için de geçerli) |
Islak ve kaygan zeminlerde yapılan çalışmalar |
EK- IV
ODA VE YURTLARDA BULUNACAK NİTELİKLER
- Bodrum katında ve doğrudan açık havaya açılmayan yerlerde olamaz.
- Pencereleri doğrudan güneş ışığı alacak şekilde olur.
- Kadın ve velayet hakkına sahip erkek çalışan sayısının en az % 10’u oranında yatak, yeterli sayıda gözlem odası ve bir emzirme yeri bulunur. İhtiyaca göre yeterli sayıda yatak, bölme ve diğer araç ve gereçler ilave edilir.
- Çocukların bulundurulacağı odaların taban alanlarının her çocuğa en az 3 metrekare, hacimlerinin ise her çocuğa en az 8 metreküp hava düşecek şekilde ve bol ışıklı olması gerekir.
- Taban, çocukların sağlığına zarar vermeyecek ve kolayca temizlenebilecek bir malzeme ile döşenmesi gerekir.
- Duvarlar ve bölmeler yeterli bir yüksekliğe kadar kolayca temizlenebilir bir maddeyle boyanması veya kaplanması gerekir.
- Odalar ve eşyalar toz tutmayacak şekilde düz ve basit olması gerekir.
- Çocuk karyolaları ve komodinleri temiz, boyalı, kullanıma ve sağlığa uygun nitelikte olması gerekir. Karyolaların ayarlanabilir yüksek korkulukları bulunur.
- Yurtlarda yeterli büyüklükte bir bahçe bulunması gerekir.
- Çocukların dinlenmeleri ve oynamaları için yeterli araç ve gereçler bulunması gerekir.
- Oda ve yurtlarda, anneler ve görevliler için yeteri kadar tuvalet ve lavabo, her 10 yatağa bir çocuk banyosu, çocuk yatak odalarının bitişiğinde çocukların kullanabileceği lavabolar bulunması gerekir. Yurtlarda, ayrıca, çocuklar için yeteri kadar tuvalet bulunması gerekir.
- Oda ve yurtlarda, mamaların ve yiyeceklerin hazırlanması, muhafazası, dağıtılması, yedirilmesi ve kullanılan araç ve gereçlerin temizlenmesi için gerekli yerler bulunması gerekir.
- Oda ve yurtlarda, yatak odalarından ayrı bez değiştirme odaları olması gerekir. Bu odalarda, masa, yatak, şezlong gibi eşyalar, temiz ve kirli bez ve çamaşırların ayrı ayrı konulması için gerekli dolap ve kaplar bulundurulur.
- Yatak eşyası ve annelere emzirme esnasında giydirilen gömleklerin temiz olması ve düzenli olarak korunması gerekir.
- Çocuklar, emzirme yerlerine çocuk bakıcısı ya da sağlık personeli tarafından getirilir, emzirmenin bitiminde yine aynı kimseler tarafından alınarak, temizlik ve bakımları yapıldıktan sonra yataklarına bırakılır.
EK-V
KAYIT VE KABUL DEFTERİ
………………………..İşyeri
Emzirme Odası
Çocuk Bakım Yurdu
|
Kayıt Numarası |
Adı, Soyadı |
Annesinin Adı-Soyadı |
Babasının Adı-Soyadı |
Anne veya Babasının Personel Numarası |
Yaşı ve Doğum Yeri |
Oturduğu Yer |
Girdiği Gün ve Saat |
Çıktığı Gün ve Saat |
Çıkış Nedeni |
Kiminle Çıktığı |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
EK-VI
EMZİRME ODASI VE ÇOCUK BAKIM YURTLARINDA BULUNDURULACAK İLAÇ VE TIBBİ GEREÇ ÇİZELGESİ
|
İlaç ve Gereç |
Miktarı |
Açıklama |
|
Açık ve kapalı yaralar için antiseptik çözelti |
250 şer gr. |
Cam kapaklı şişede |
|
Amonyak |
50 gr. |
Cam kapaklı şişede |
|
Saf alkol |
100 gr. |
Cam kapaklı şişede |
|
Oksijenli su |
1 şişe |
Orijinal ambalajda |
|
Yanık pomadı |
2 tüp |
Orijinal ambalajda |
|
Enjektör |
1 adet |
2 cc. |
|
Enjektör |
1 adet |
5 cc. |
|
Enjektör iğnesi |
6 şar adet cilt, adale ve damar için. |
|
|
Damlalık |
6 adet |
|
|
Beden derecesi (termometre) |
6 adet |
|
|
Çengelli iğne |
12 adet |
|
|
Flaster |
2 kutu |
|
|
Talk tozu |
Yeteri kadar |
|
|
Küvet |
2 adet |
|
|
Pens |
2 adet |
|
|
Kulak pensi |
1 adet |
|
|
Makas |
2 adet |
|
|
Bisturi |
1 adet |
|
|
Pamuk |
5 paket |
25’er gramlık |
|
Steril gaz idrofil |
5 paket |
|
|
Steril sargı bezi |
5 adet |
Muhtelif büyüklükte |
|
Üçgen sargı |
1 adet |
Parmak, baş ve etrafı için |
|
Çocuk terazisi |
1 adet |
Emzirme odalarında |
|
Boy ölçerli terazi |
1 adet |
Kreşlerde |
EK-VII
GÖZLEM KÂĞIDI
……………….İşyeri
Emzirme Odası
Çocuk Bakım Yurdu
|
Adı, Soyadı: |
|
|
Kayıt numarası: |
|
|
Yatak numarası: |
|
|
Yaşı ve doğum yeri: |
|
|
Kan grubu: |
|
|
Girdiği tarih: |
|
|
Girişte boyu ve kilosu: |
|
|
Tamamen çıkarıldığı tarih: |
|
|
Çıkışta boyu ve kilosu: |
|
|
Çıkarıldığı tarihteki genel sağlık durumu: |
|
|
Çıkış nedeni: |
|
|
Kiminle çıktığı: |
|
|
ANASININ |
|
|
Adı, Soyadı: |
|
|
Yaşı ve doğum yeri: |
|
|
Ev adresi: |
|
|
İşyeri numarası: |
|
|
BABASININ |
|
|
Adı, Soyadı: |
|
|
Yaşı ve doğum yeri: |
|
|
Ev adresi: |
|
|
İşyeri numarası: |
|
EK-VIII
SAĞLIK MUAYENE KÂĞIDI
……………….İşyeri
Emzirme Odası
Çocuk Bakım Yurdu
|
Tarih |
Ağırlık |
Boy |
Dişler |
Göz |
Kulak Burun Boğaz |
Solunum Sistemi |
Dolaşım Sistemi |
Sindirim ve Üriner Sistemi |
Sinir ve Hareket Sistemi |
Laboratuvar |
Röntgen |
Teşhis |
Yapılan Tedavi ve Öneriler |
Hekim Adı, Soyadı İmza |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|