Dünyada doğum-analık izinleri

 

Halen Türkiye’de çalışan annelere verilen doğum izni süresi (8+8) 16 haftadır. Avrupa Birliği tarafından alınan karar gereğince bu sürelerin arttırılması tavsiye edilmiştir. Dünyada da en fazla ÜCRETLİ analık izni olan ülke eski Çekoslovakya yeni Çek Cumhuriyeti ve Slovakya’da olup 3 yıldır…..

 

Ülkemizde halen doğumdan önce 8 ve sonrasında 8 hafta olan analık-doğum izinleri konusunda dünyada da bir çok ülkede uygulanan analık-doğum izin süreleri vardır. Dünyada ANALIK İZİN SÜRESİ ortalama 10 haftadır. 163 ülkede analık-doğum izni vardır. Dört ülkede ise hiç yoktur. ( Liberya , Papua Yeni Gine , Swaziland ve Amerika Birleşik Devletleri (NOT: ABD’de ulusal çapta analık-doğum izni düzenleyen yasa olmamakla birlikte bazı eyaletlerde yerel yasalarla var, bazı işyerleri de kendi iç düzenlemeleri ile bu hakkı tanımaktadır. 2000 yılında yapılan ankete göre şirketlerin yüzde 12’si analık-doğum izni hakkını yasada olmamasına rağmen kadınlara kullandırmıştır.)

 

***AVRUPA’DA DURUM

Avrupa Parlementosu 2010 yılında aldığı bir kararla mevcut doğum-analık izin sürelerinin artırılması tavsiye kararı almıştır. Avrupa’da da ülkelere göre analık-doğum izin süreleri farklıdır. Orta Avrupa Ülkelerinde dünyanın en uzun analık-doğum izni süreleri vardır. Eski Çekoslavakya yeni Çek Cumhuriyeti ve Slovakya’da (aynı zamanda Avusturya’da)  analık izni ÜCRETLİ olarak 3 yıldır ve kadının çocuğunu yetiştirmesi için 3 yıl evinde oturması-çalışmaması esastır. Hatta anneler yerine babalar da bu izni kullanıp çocuklarına bakabilirler, ücretleri de çalışmaya-ödenmeye devam olunur. Kadın dilerse bu üç yılı daha düşük ödemeye razı olarak 4 yıla da çıkarabilir. Çocuk engelli doğmuşsa 3 yıllık süre 6 yıl olarak uygulanır. A

İsveç ve Estonya’da da süre bize göre uzundur. İsveç’de son ücretinin yüzde 80’ini ödenerek çocuk başına 16 ay izin vardır. Estonya’da da 70 gün öncesi olmak kaydıyla 18 ay analık izin süresi vardır ve ücretlerini de alırlar. Estonya’da ayrıca babalar için de doğumdan sonraki 3. ayda başlamak üzere ücretli izin hakkı vardır.

İngiltere’de 52 hafta olan analık izninde, iznin ilk hafta ücretin yüzde 90’ı anneye ödenir, sonraki haftalarda da haftalık 130 İngiliz sterlini ödeme yapılır. Kadın (eşcinsel ilişkiler dahil) bir eşi veya partneri iki hafta ücretli babalık izni talebinde bulunabilirler. Yapılan son yasal değişiklik ile 2015 yılından itibaren bu izni ister kadın ister erkek kullanabilecek.

 

***AMERİKA-ASYA-AFRİKA

ABD’de yasal olarak hiç olmayan analık-doğum iznine karşın Amerika Kıtasında da ortalama 10-12 hafta, Afrika’da ortalama 10 hafta, Asya ülkelerinden de ortalama 8-10 hafta arasında değişmektedir.