Ali Tezel
ali.tezel@aksam.com.tr
ali.tezel@superonline.com
Emekli Sandığı dul ve yetimleri
Ali Bey, çok çeşitli bilgiler duyduğum ve net, sağlıklı bilgiye ulaşamadığım bir konuda otorite kabul ettiğim bilginizi rica ediyorum. 1977 yılında babamın vefatı nedeniyle T.C. Emekli Sandığı’ndan yetim maaşı almaya başladım. 1978 yılında SSK’ya bağlı bir işyerinde çalışmaya başladım, bu sürede de yetim maaşımı aldım ve 1996 yılında SSK’dan emekli oldum. Halen bu iki aylığı da almaya devam ediyorum. Son kanunlarla benim durumum nedir? Zehra Şeker
Hanımefendi, halen geçerli olan kanunlara göre T.C. Emekli Sandığı’ndan bayanların yetim aylığı alabilmelerinin tekşartı evli olmamaktır. Siz evli olmadığınıza göre ister SSK’lı olarak çalışmış olun, ister SSK’dan emekli olun T.C. Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı almış ve alıyor olmanızda kanundışılık yok.
Ancak; bu köşeden daha önce birkaç kez ‘Üç Yerden de Emekli Aylığı Alabilirsiniz’ dediğimiz kişilere kötü bir haberim var. Halen TBMM’de görüşülmekte olan ve komisyonda kabul edilip, genel kurula havale edilen bir tasarıya göre, T.C. Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı almanın şartları değiştiriliyor. Değişikliğe göre, herhangi bir yerden dul aylığı alan ve emekli aylığı alanlara Emekli Sandığı yetim aylığı vermeyecektir. Misallendirilmesi gerekirse, eşinin vefatı nedeniyle dul aylığı alan ve kendisi de SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olan bir kadın, dul (veya boşanmış) olması nedeniyle babası veya annesi üzerinden T.C. Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alabiliyor yani üç aylık sahibi oluyordu. Şimdi değişiklik TBMM’de kabul edilir ve Resmi Gazete’e yayınlanırsa, yetim aylığı alınamayacaktır.
Ablamızın emekliliği
Ali Bey, yazılarınızla bizleri bilgilendirdiğiniz için çok teşekkür ederim. Benim bir sorum olacak. Bir ablamız var ve onun emeklilik hakkı var mı onu soracaktım. Bilgi verirseniz memnun olacağız. 01.05.1969 doğumlu ve 01.09.1981 günü SSK’lı olmuş ve şu an 5720 günü var. Bu arada daha önceleri pazar günleri SKYTURK’te Çalışma Hayatı programınızla bizleri bilgilendiriyordunuz. Bu programı tekrar devam ettirmeyi düşünüyor musunuz?
Orhan Ergün
Orhan bey, yazınızda bahsi geçen ablanız gönderdiğiniz bilgilere göre 38 yaşında yani 01.05.2007 günü emekli olur. Zira, SSK’ya 01.04.1981 tarihinden yani ’18 Yaş Kanunu’ndan sonra 12 yaşında işe girmiş ve sigorta başlangıç tarihi 18 yaşın tamamlandığı tarih olan 01.05.1987 günü başlamış, 20 yıllık sigortalılık süresini de 01.05.2007 günü tamamlayıp emekli olacak. Program konusunda ise henüz bir gelişme yok.
——————————————————————————–
Askerlik süresine tazminat
Ali Bey, çocukluk arkadaşım ile birlikte büyüdük ve birlikte işe girdik, devlette işçi olarak işe başladık. Geçen ay her ikimiz de emekli olduk ama o benden daha kıdem tazminatı aldı. Aslında ücretlerimiz ve çalışma sürelerimiz aynı ama o benden daha fazla kıdem tazminatı alınca sordum O’nun askerlik borçlanması var dediler. Bu ne demek? Hikmet Hasırcı-Adıyaman
Hikmet Bey, ücretleri ve çalışma süreleri aynı olan işçilere aynı tutarda kıdem tazminatı ödenmesi gerekir ama1475 Sayılı eski İş Kanunu’nun halen geçerliliğini sürdüren 14/4. maddesi uyarınca, sadece kamu işçileri, Sosyal Sigortalar Kurumu’ndan emekli olurken borçlanılan muvazzaf askerlik hizmetinin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınabilmesi imkanı getirilmiştir. Buna göre arkadaşınız askerlik süresini borçlanıp SSK’ya ödemiştir. Bu nedenle de askerde geçen süresi de çalışma süresinden sayılarak kıdem tazminatı ödenmiştir.
——————————————————————————–
Nereden emekli OLACAĞIM?
Ben özel sektörde Mayıs 1985’te sigortalı olarak işe başladım. Bu aralıklı olarak 26.07.1989 tarihinde Sümer Holding A.Ş. ye sözleşmeli özel güvenlik görevlisi olarak işe başlamama kadar devam etti. Sümerbank’ta ise memur olmamıza rağmen işçi gibi 15 yıl boyunca SSK’ya primim ödendi. Özelleştirmeden dolayı başka bir kuruma (15.03.2004) memur olarak geçtim.Şu an 657’ye tabi olarak koruma ve güvenlik görevlisiyim. Benim sizden öğrenmek istediğim; 31.10.1967 doğumluyum. emekli olursam SSK’dan mı yoksa T.C. Emekli Sandığı üzerinden mi emekli tazminatı ödenecek. Ayrıca ne zaman emekli olabilirim.
Hacı Acar-Şırnak
Hacı By, memuriyete devam ederseniz SSK ve T.C. Emekli Sandığı toplamında (öderseniz askerlik süresi dahil edilir) 9000 gün (25 tam yıl) prim/kesenek ödeme süresiyle T.C. Emekli Sandığı’ndan 49 yaşından sonra emekli olabilirsiniz. Emekli olurken, özel sektörde değil ama kamu sektöründe geçen sürelerinizin de karşılığına gelen emekli ikramiyesini 2829 Sayılı Kanun gereğince T.C. Emekli Sandığı size ödeyecektir.
——————————————————————————–
Tekrar evlensem Olur mu?
Ali Bey, müteveffa annemden dolayı yetim aylığı alıyorken, 2001 yılında evlendim ve SSK’dan çeyiz parası aldım. Şimdi ayrıldım, şu anda yeniden dul ve yetim aylığı alıyorum. Yeniden evlenirsem ikinci kez çeyiz parası alabilir miyim? Seda Ş.
Seda Hanım, 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nda bir kısıt olmamasına karşın, SSK yetim aylığı almakta olan kız çocuklarına, evlenmeleri halinde bir defaya mahsus olmak üzere evlendiği tarihte almakta olduğu aylığının iki yıllık tutarı evlenme yardımı (çeyiz parası) olarak öder. Evlenme yardımından yararlanan kız çocuğun, evlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde boşanması veya dul kalması halinde, bu süre için tekrar aylık ödenmez. Bunların aylıkları, evlendiği tarihten sonraki iki yılı izleyen dönem başından itibaren başlatılır. Evlenme yardımından yararlanılabilmesi için, bir dilekçe ile birlikte evlendiği tarihi gösterir nüfus kayıt örneği veya evlenme cüzdanının bir örneğinin SSK Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilmesi yeterlidir.
——————————————————————————–
Okurlara Cevaplar
Recep Ali Özcan-Karasu-01.07.1978 tarihinde SSK’lı olup, 02.05.1962 olan doğum tarihinizi bugünkü emeklilik yaşını amaçlamadan 23.12.1978 günü mahkeme ile 02.05.1960 olarak düzelttirmeniz nedeniyle bana kalsa 01.04.2004 günü emekli olmanız gerekirdi ama siz de yazmışsınız kanun değişti, sizin yapacak bir şeyiniz yok.
Mitat Bayrak-46 yaşında (15.08.2008) emekli olursunuz.
Mümtaz Çalcalıoğlu-44 yaşında
(14.12.2006) emekli olursunuz.
Haluk Büyükispir-Emekli olmak için toptan ödeme yok ama yurtdışı çalışmalarınızı günlüğü 2 dolardan borçlanabilirsiniz. Nüfus cüzdanınız ile başvurduğunuzda hem SSK hem de Bağ-Kur numaralarınız ortaya çıkar.
Namık Büyükispir-Gönderdiğiniz belgeye göre, 03.06.1986 sosyal güvenlik başlangıcı ile Bağ-Kur’dan 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemek şartıyla 50 yaşından sonra emekli olabileceğiniz gibi bundan sonra SSK’ya geçerseniz toplamda 5375 gün sayısı ile yine 50 yaşında SSK’dan emekli olabilirsiniz. Varsa askerlik sürenizi mutlaka borçlanın emeklilik tarihiniz öne gelir.
Ayşe Uslu-Konya- 25.11.2001 günü vefat eden ve Bağ-Kur’ca tescil edilmeyen 1 yıl, 8 aylık süre ile SSK’ya ödenmiş 748 gün toplamda 3 yıl 9 ay yapıyor. Askerlik süresi ile birlikte 5 yıl tamamlanmıyor gerçi ölüm tarihinde Bağ-Kur’da ölüm aylığı için 3 yıl yetiyordu ama konuyu çok iyi bilen bir avukat ile Bağ-Kur’u dava etmeniz halinde dul aylığını kazanma şansınız var.
Nezih İşgüden-Bursa-Siz vefat edince, kızınız sizin aylığınızın %25 kadarını alabilir. Bağ-Kur’dan eşiniz üzerinden aldığınız aylık ise kızınıza geçmez.
Cengiz İstekli-Ümraniye-Halen devam ettiğiniz SSK’dan 01.11.1983 başlangıcı ile (Bağ-Kur’a ödedikleriniz dahil) 5150 gün sayısı ile 01.11.2008 günü emekli olursunuz. Şayet 1983 yılından önce askerlik yaptıysanız mutlaka borçlanın bu durumda askerlik süresi kadar önce emekli olursunuz.
M.Emin Aslan-Halen emekli aylığı olarak aldığınız rakamlar, Allah gecinden versin siz vefat ederseniz hak sahiplerine aylık bağlanır. Yani, makam, görev tazminatları da sizden sonrakilere kalır.
Harun Derekaya-Ank.-Var olan 5414 gününüzün tamamı SSK ise yani hiç Bağ-Kur’unuz yoksa bundan sonra adınıza SSK’ya prim ödenmese dahi 02.01.2006 günü SSK’dan emekli olursunuz. Eğer 1981 yılından önce ifa ettiğiniz askerlik süreniz var ise borçlanıp öderseniz, emekli olacağınız tarih askerlik süresi kadar öne çekilir. Mesela, 1981 den önce 20 ay askerlik süreniz var ve borçlanırsanız hemen emekli olabilirsiniz.
Mutluluk için yarını bekleme
Yarınlar hep güzel olacak derler, oysa bugünler dünlerin yarını değil mi?
Nereden ve nasıl bakıyorsun
Kuzey kutbundan baktığın ve gördüğün her yer güneydir…
Tırtıl’ın dünyanın sonu dediğine usta ‘kelebek’der!..
Teşekkürler Resul Kurt