ENGELLİ ÇOCUĞA BİR DE ANNE-BABADAN ENGEL
2 Mart 2015
Çocuk sahibi anne babalar evlat acısı yaşamak istemez iken malül çocuğu olan anne baba çocuğundan önce ölmek istemez. Kendileri öldükten sonra malül çocuklarına kimin bakacağı onlar için hep endişe verici olmuştur. Bu nedenle engelli çocuğa sahip anne babalar bizler öldükten sonra kimseye muhtaç olması, sağlıkla ilgili haklardan faydalansın en azından emekli olduğunda emekli maaşı alsın diye çocuklarını sigortalı yapmak isterler.Ve her ay ceplerinden bu çocukları adına isteğe bağlı prim ödemesi yaparlar. Fakat bu anne babalar bilmeden en büyük kötülüğü çocuklarını sigortaladıkları zaman yapmış olurlar.
Malul çocuklar ana-babaları sağ ise onlar üzerinden ölünceye kadar sağlık yardımı alabilecekleri gibi ana-babaları vefat ederse yine onlar üzerinden ölünceye kadar yetim aylığı da alabilirler.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 3'üncü maddesi gereğince, ana-babaların, çocuklarına Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağlık yardımı aldırabilmesi için şu şartların olması gerekir:
1- Kız veya erkek fark etmez genel olarak çocukların 18 yaşını tamamlamamış olmaları.
2- Çocuklar lise ve dengi öğrenim veya 5.6.1986 tarihli ve 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmaması gerekir.
3- Kaç yaşında olursa olsun malul olduğu (% 60 'tan fazla rapora sahip olduğu) tespit edilen evli olmayan çocuklara ise ömrü boyunca sağlık yardımı verilir. Görüldüğü üzere malul olmayan çocuklara en fazla okuması şartıyla 25 yaşında kadar sağlık yardımı verilirken, çocuğun % 60'tan fazla oranlı sağlık kurulu raporuyla malul sayılması halinde bu süre ömür boyu devam etmekle birlikte yeni 5510 Sayılı Kanun, evlenen malul çocuklara ana-baba üzerinden sağlık yardımı verilmesi uygulamasına son vermiştir.
Eskiden 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 106'ncı maddesine göre,
"b) 18 yaşını veya ortaöğrenim yapıyorsa 20 yaşını, yükseköğrenim yapıyorsa 25 yaşını doldurmamış veya 18 yaşını doldurmuş olup da çalışamayacak durumda malul erkek çocukları ile yaşları ne olursa olsun evli bulunmayan ve sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan veya bunlardan aylık yahut gelir almayan kız çocuklarına sağlık yardımı SSK tarafından veriliyordu. Madde metninden görüleceği üzere malul erkek çocuklara evli dahi olsalar bir ömür boyunca ana-baba üzerinden SSK sağlık yardımı verilirken, yeni kanun bu uygulamaya son vermiş ve özürlülere hak kaybı yaşatmıştır.
VEFAT ETMİŞ ANA-BABA ÜZERİNDEN ÖMÜR BOYU YETİM AYLIĞI ALMA HAKLARI
Çalışan anne baba vefat ettiğinde engelli çocuğuna hem anneden hem babadan yetim aylığı bağlanır.
5510 Sayılı Kanun'un 32 ile 36'ncı maddeleri, ölüm sigortasından aylık bağlama hususlarını içermektedir. Bu maddeye göre çocukların, vefat eden ana veya babaları üzerinden yetim aylığı alabilmesinin şartları vardır. "Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan;
1- 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların veya,
2- Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malul olduğu anlaşılanların veya,
3- Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının, her birine % 25'i oranında yetim aylığı verilmektedir."
Görüldüğü üzere, sağlıklı erkek çocuklara en fazla 25 yaşına kadar yetim aylığı verilirken malul erkek çocuklara ömür boyunca yetim aylığı verilmektedir. Öte yandan, malul olup da ömür boyunca yetim aylığı alacak olan çocuklar evlenseler bile yetim aylığı almaya devam ederler.
5510 sayılı kanun metninden de anlaşılacağı gibi kendi sigortalılığından dolayı gelir veya aylık bağlanmamış malül çocuklar ömür boyu yetim aylığı alma hakkına sahiptirler. Çalışan anne baba malül çocuklarını düşünerek onun adına isteğe bağlı sigorta primi için ceplerinden her ay para ödeyecekler ve çocuklarını kendileri vefat ettiğinde alabilecekleri yetim maaşından mahrum edip, yapmış oldukları sigorta nedeniyle sadece malül maaşına mahkum edeceklerdir.
