Engelliler Haftasında engellilerin muhtaçlık kriteri değişmeli

13 Mayıs 2014

Engelliler Haftasında engellilerin muhtaçlık kriteri değişmeli

 

19 Aralık 2013 günü bu köşeden dile getirdiğimiz gibi engelli ve yaşlılara bağlanan 2022 aylığında muhtaçlık kriterinin kişiye endeksli olmaktan çıkarılıp aileye endeksli hale getirilmesi bir çok engelli ve yaşlının aylığının yok olmasıyla sonuçlandı…

 

 

Muhtaçlık kriteri 2013 yılı Ağustos ayında değiştirildi ve binlerce engelli ve 65 yaşından büyük aylıklarından oldular. Ancak ne hikmetse, yandaş medya ve yandaş sosyal güvenlik yazarları bu haberi verirken 65 yaş ve özürlü aylığı alanların sayısı 400 binden bir milyona çıkacak diye vermişti. Sonuçta gördük ki muhtaçlık araştırmasında kişi değil aile baz alınınca muhtaç olanlara muhtaç değilsin denildi.

 

 

***MUHTAÇLIK KİŞİYE ENDEKSLENMELİ 

2022 sayılı “65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun”daki muhtaçlık kriteri 2013 yılı Ağustos ayında değiştirildi. O güne kadar muhtaç sayılma kriteri aylık 124 liradan 243 liraya çıkması önce iyi bir şeymiş gibi gösterildi ama aslında vatandaş için güzel değildi.

İlgili maddeye göre; “Sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar veya nafaka bağlanmış veya nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç olmak kaydıyla, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından muhtaç olduğuna karar verilen 65 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarına, muhtaçlık hali devam ettiği müddetçe (1.620) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanır.

 

Birinci fıkra kapsamına girenlerden, her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden fazla olanlar ile aynı tutardan fazla gelir sağlaması mümkün olan kimseler muhtaç kabul edilemez ve kendilerine aylık bağlanamaz…”

 

***KİŞİ DEĞİL AİLE BAZ ALINMAYA BAŞLANDI

2013 Ağustos ayına kadar sadece kişinin gelirine bakılırken, bu tarihten itibaren özürlü veya 65 yaşından büyük kişinin birlikte ikamet ettiği AİLE’nin gelir ortalaması alınmaya başlandı. Yani, artık sadece engelli veya 65 yaşından büyüğün geliri olup olmaması önemli değil, bu kişilerin beraber oturduğu AİLE’nin geliri dikkate alındığı için binlerce engelli ve yaşlı aylığından oldu.

 

***DEVLETİN DEĞİL AİLENİN YANINDA MUHTAÇ OLDULAR

Yapılan yasa değişikliğinden sonra devletçe muhtaç sayılıp aylık alan engelli bu değişiklikten sonra ailenin içinde muhtaç hale geldi. Önceleri engellinin parası veya aylığı olduğu için gördüğü itibar gitti, aile bireylerine karşı muhtaç durumda kalan engelli aile içinde daha da yalnızlaştı.

Yani, devletin muhtaç değilsin diyerek aylığını kestiği veya talebini reddettiği güçsüz, kimsesiz ve engelliler, mevcut kanun sonucunda gelir kaybına uğramışlar, adları yasal olarak muhtaç olmasa da  aylıkları kesildiğinden bu defa ailelerin yanına muhtaç bırakıldılar.

Aileler de yanlarındaki engellinin aylığı kesildiği için, engellinin yanlarında barınmaya başladıkları evlerin harcamaları artmış, bu evlerin diğer harcamalarına ayıracakları bütçe ya daralmıştır.

 

*** ÇÖZÜM ESKİYE DÖNÜŞLE OLUR

Şimdi TBMM yeniden durumu ele alıp, “hane başına düşen gelir”  uygulamasından vazgeçip, kişisel gelir uygulamasına geçmelidir.