Kadın sigortalının iki yaşını doldurmamış herhangi bir çocuğu (en fazla üç çocuk) eşiyle birlikte veya münferit olarak evlât edinmesi halinde evlât edinilen çocuklar için de doğum borçlanması yapılabilecek.
Uygulamanın ayrıntıları SGK’nın 2014/32 sayılı Genelgesiyle ortaya konuluyor. Buna göre 0-2 yaş arası çocukları yöntemince evlat edindikleri çocuklardan dolayı doğum borçlanması yapmak isteyen kadın sigortalıların aşağıdaki adımları atmaları gerekiyor;
İŞLEMLER HEMEN YAPILIYOR
“Borçlanma Talep Dilekçesi”nde “Çocuk evlât edinildi ise:” alanındaki “Evet” kutucuğunu işaretleyen ya da çocuğun evlât edinilmesi nedeniyle doğum borçlanması yapmak istediğini beyan edenlerden evlât edinmeye ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ilgili birimleri tarafından düzenlenen “Evlât Edinme Öncesi Geçici Bakım Sözleşmesi”nin bir örneği ibraz edilecek. Çocuğun evlât edinildiği tarih olarak sözleşme onay tarihi esas alınarak borçlanma işlemleri sonuçlandırılabilecek. Bu sigortalılar için doğum borçlanmasının başlangıç tarihi, sözleşme onay tarihinden itibaren başlayacak olup, doğum borçlanmasının başlangıcı sözleşme tarihinden önce olamayacak.
Evlât edinilen çocuk için yapılacak borçlanmalarda çocuğun doğum tarihi esas alınarak iki yıllık süreyi aşmamak koşuluyla evlât edinilen tarihten sonraki süreler borçlandırılacak.
Örneğin 08.08.1998 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlayan kadın sigortalı 22.07.2004 tarihinde doğum yapmış olup, 12.04.2005 tarihinde çocuğu başka bir kadın sigortalıya evlâtlık olarak verilmiştir. Doğum borçlanması için SGK'ya müracaat eden kadın sigortalılardan doğum yapan kadın 22.07.2004-11.04.2005 süresi için, evlâtlık alan kadın da 11.04.2005-21.07.2006 tarihleri arası müddet için doğum borçlanması yaptırılabilecektir.
Borçlanma işlemleri; sigortalıdan, işverenden veya kamu kurumundan yukarıda bahsedilen belgeler hariç herhangi bir belge istenmeksizin, SGK'nın kullandığı tescil ve hizmet kayıtları ile MERNİS (Merkezi Nüfus İdare Sistemi) programı sayesinde sonuçlandırılabiliyor.
TARIM SSK SİGORTALILARI DA ARTIK DOĞUM BORÇLANMASI YAPABİLİYOR
6552 sayılı Torba Kanunla 4/1-a (SSK) sigortalılarına ek olarak 4/1-b (Bağ-Kur) ve 4/1- c sigortalıları için de doğum borçlanması hakkı verilmişti.
Her ne kadar 6552 sayılı Yasadan önce 2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalıları da 4/1-a sigortalısı sayılsa da 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam edenler ile hak sahipleri er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri borçlanabilirken daha önce 506 sayılı Yasa kapsamında tescili olmadığı gerekçesiyle doğum borçlanması hakkını kullanamıyorlardı.
Bu sigortalılardan daha önce 506 sayılı Kanuna tabi olmuş olanlar doğum borçlanması yapabiliyorlardı. Hatta bunlardan 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmalarına ilişkin primlerini daha önce evlenme veya yaşlılık toptan ödemesi olarak alanların da doğum borçlanması mümkün bulunmakta ve ihya yapmalarına da gerek bulunmamaktaydı.
ÖNCE TESCİL SONRA BORÇLANMA
6552 sayılı Yasa ile doğum borçlanması hakkı SSK’lılar yanında Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sigortalılarına da tanınınca SGK yeni Genelgesiyle 2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalılarının bu kapsamda geçen hizmet sürelerinin 5510 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi gereğince 4/1-a sigortalılığı kapsamında kabul edilmesine de vurgu yaparak 2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalılarının da bahse konu haktan faydalanabileceğini düzenledi.
Buna göre sigortalılığa tescil edildikten sonra doğum yapan ve doğumlarında itibaren geçen ikişer yıllık sürelerde prim boşluğu bulunan Tarım SSK sigortalıları da doğum borçlanması yapabilecek. Yani Tarım SSK sigortalısı SSK, Bağ- Kur veya Emekli Sandığı bakımından tescili bulunmasa ve sadece Tarım SSK sigortalılığı bulunsa dahi doğum borçlanması yapabilecek.
BAŞVURUSU REDDEDİLENLER
2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalısının 4/1-a, 4/1-b veya 4/1-c sigortalılıkları kapsamında sigortalılığı bulunmaması nedeniyle doğum borçlanması talebi evvelce reddedilenler hakkında da reddedilen bu talepleri doğrultusunda doğum borçlanması işlemlerinin SGK’ca sonuçlandırılması gerekiyor.
Örneğin 2925 sayılı Kanuna tabi 1989 yılında çalışmaya başlayan ve 1991 yılında sigortalılığını kapatan, sonra da 1993, 1996 ve 1999 yıllarında üç çocuğunu olan Tarım SSK sigortalısı 2005 yılında yeniden 2925 sayılı Kanun kapsamında sigortalılığa başlayıp aralıksız bugüne kadar devam ettirmiş ise 5510 sayılı Kanundan faydalanarak bu doğumlarını 5510 sayılı Kanunun 4/1-a, 4/1-b veya 4/1-c sigortalılıkları kapsamında tescili olmadığı gerekçesiyle yapamıyordu. 2014/32 sayılı Genelgenin getirdiği değişiklik ile artık yapabilecek.
SON SİGORTALILIK ÖNEMLİ
2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılarından daha önce 5510 sayılı Kanunun 4/1-a, 4/1-b veya 4/1-c sigortalılıkları kapsamında tescili bulunmayanların borçlanılacak süreleri 4/1-a sigortalılığı kapsamında, 5510 sayılı Kanunun 4/1-a (SSK), 4/1-b (Bağ-Kur) veya 4/1-c (T.C.Emekli Sandığı) sigortalılıkları kapsamında tescili bulunanların ise en son sigortalılık statüsüne göre değerlendirilmesi gerekiyor.