Evlenen Kadın Çalışanın Tazminatlı Feshi – Sigortalılara Tavsiyeler
Soru: Kızım özel sektörde dört yıldır çalışıyor, inşallah dört ay sonra da evlenmeyi planlıyor. Evlilik tazminatı alması için nasıl bir yol izlemesi lazım? İstifa mektubu isterlerse ne yapması gerekiyor? Mehmet METİN
Cevap: Kızınız çalışmakta olduğu işyeri ile olan iş akdini evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi halinde işyerinden kıdem tazminatlı olarak ayrılma hakkına sahip bulunmaktadır. Ayrılma dilekçesinde 1475 sayılı Kanunun 14.maddesinde belirtilen hakka dayanarak ayrıldığını dile getirmesi kıdem tazminatını alması için yeterlidir. İşten ayrılma hakkını evlendiği gün kullanabileceği gibi evlilik tarihinden itibaren bir yıl için de de kullanabilir. Kadın işçi olarak kanunun tanıdığı fesih hakkını kullanması nedeniyle işverene ihbar süresi tanıması zorunluluğu da bulunmuyor. Dilekçenin işleme alınmasına ilişkin bir tereddüdünüz olursa dilekçenizi noter aracılığıyla göndermenizi öneririm.
Soru: 23.05.1963 doğumluyum. 1984 yılında bir doğum yaptım. 21.09.1992 yılında ilk kez SSK’lı oldum. 2002-2004 yıllarında toplam bin 80 gün isteğe bağlı prim günüm mevcut. 2005-2009 yılları arasında aktif sigortalı olarak yeniden çalıştım. 5 bin 230 toplam ödenmiş prim günü mevcut. 370 gün eksiğim bulunmaktadır. 370 gün isteğe bağlı prim öder isem emeklilik sürem uzar mı? Pakize ÖZOKÇU
Cevap: Sosyal güvenlik kapsamında geçmiş son yedi yıldaki hizmetlerinizde çoğunluk SSK’lılığınızda iken sırf son 370 günü isteğe bağlı olarak Bağ-Kur kapsamında ödemiş olmanızdan dolayı emeklilik statü ve haklarınız değişmez, emeklilik tarihiniz uzamaz. 24.05.1992-23.05.1993 arasında başlayan sigortalılığınızdan dolayı tabi olduğunuz koşullardan 5 bin 600 günü isteğe bağlı prim ödeyerek de tamamlayabilirsiniz. 49 yaşını 23.05.2012’de doldurduktan sonra 20 yılınızı da 21.09.2012’de tamamlayıp SSK’lılıktan emekli olabilirsiniz. Sigortalılık başlangıcınızdan önceki doğumunuzu borçlanamıyorsunuz.
Soru: 02.07.1972 doğumluyum. 01.01.1988 tarihinde sigortalı oldum. 01.06.1991’de işten ayrıldım. 01.03.1999-30.04.2000 tarihleri arasında isteğe bağlı SSK primi ödedim. 01.05.2006’da tekrar isteğe bağlı olarak ödemeye başladım. Hala ödemeye de devam ediyorum.Toplam 3 bin 600 günüm var. 1993, 1996, 2002 yıllarında üç doğum yaptım.
*Bu şartlarda doğum borçlanması yapmamın bana faydası olur mu?
*Borçlanmayı yapmayıp normal ödemelerime devam mı etsem?
*Ne zaman emekli olabilirim? Nuriye ÖZDEMİR GÜLER
Cevap: Doğum tarihiniz ve sigorta başlangıcınız nedeniyle SSK’lılıktan yaştan emekliliğiniz 58 yaşını dolduracağınız 02.07.2030’dan önce olamaz. Bu nedenle sizin için uygun olan normal emekliliktir. Zira 24.05.1987-23.05.1988 arasındaki sigorta başlangıcınıza göre 44 yaş ve 5 bin 225 günle SSK’lılıktan emekli olabilirsiniz. Yapmanız gereken isteğe bağlı sigortalılıktan çıkarak bilffil yedi ay kadar SSK’lı olarak çalışmaya başlamak bu yedi ay zarfında da özellikle 1993 ve 1996 yıllarındaki doğumlarınıza istinaden iki doğum borçlanması yapmaktır. Bu yolla 02.07.2016 tarihinde emekli olabilirsiniz, oysa borçlanma yapmayıp beklerseniz fazladan 14 yıl daha beklemeniz gerekir.
Soru: Şu an 66 yaşında olan ve yaklaşık bir yıldır 65 yaş aylığı alan yeşil kartı bulunan teyzem, ölmüş olan eşinin az bir süre de olsa SSK hizmeti çıkarsa (Şu an olup olmadığını bilmiyoruz) dul aylığı alabilir mi? Eğer böyle bir şey oluyorsa ne gibi şartları var ve nasıl bir yol izlememiz gerekir? Cengiz KARTAL
Cevap: Şayet teyzenizin eşi 01.10.2008’den önce ölmüşse ölmeden evvel en az beş yıllık sigortalılığı ve bu sürede askerlik borçlanması dahil 900 günlük hizmeti çıkması halinde bu SSK’lılıktan dolayı teyzenize dul aylığı bağlanır. Örneğin 180 günlük hizmeti çıksa 720 günlük de askerlik hizmetini teyzeniz borçlanarak dul aylığı sahibi olabilir. Buna karşın ölümü 01.10.2008’den sonra vuku bulmuşsa borçlanmayla 900 günü tamamlama hakkı bulunmuyor, bu defa borçlanma süreleri hariç 900 gün gerekiyor. Teyzeniz şayet dul aylığı bağlatabilirse almakta olduğu 65 yaş aylığınının kesilmesi gerekir.