Çalışırken evlenen kadının ayrı hakları var, yetim aylığı alırken evlenen kadının ayrı… İşçi olarak çalışan kadın, evlenirse öncelikle 4857/46 gereğince üç gün evlilik izin hakkını kullanabilir. Evlilik izni yasal olarak ücreti ödenmesi gereken izinlerden değildir. Ama işveren dilerse bu üç günün ücretini ödeyebilir. Kadının çalıştığı iş yerinde sendika ve toplu sözleşme varsa TİS'de evlilik ikramiyesi ödenmesi öngörülmüşse bu ikramiyeyi de alabilir.
Ayrıca 1475 sayılı (eski) İş Kanunu'nun 14. maddesi gereğince dilerse evlilik (nikah) tarihinden itibaren bir yıl içinde işini evlenme sebebiyle sona erdirip, iş yerinde birikmiş kıdem tazminatlarını alabilir.
YETİM AYLIĞI KESİLİR Mİ?
SGK'dan (SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı) yetim aylığı alan kadın evlenirse, aldığı yetim aylığının SSK ve Bağ-Kur'dan yetim aylığı alanlar için 24 katını, Emekli Sandığı'ndan yetim aylığı alanlar için 12 katını çeyiz parası (evlenme ödeneği) olarak alabilir. Evlilik çeyiz parası aldığı süreler daha dolmadan son bulursa çeyiz parası aldığı süreden sonra kendisine yeniden (başvurusu halinde) yetim aylığı bağlanır.
SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı'na bağlıyken vefat eden anne ve baba üzerinden aylık alanlar evlenirse SSK ve Bağ- Kur'dan aylık alanlar değil ama Emekli Sandığı'ndan 12 aylık tutarında çeyiz parası alır. SSK'dan, Bağ-Kur'dan veya Emekli Sandığı'ndan dul aylığı alan kadın evlenirse aldığı dul aylığı kesilir.
SSK ve Bağ- Kur'dan dul aylığı alanlara çeyiz parası verilmez. Ama Emekli Sandığı'ndan dul aylığı alan kadınlara 12 aylık tutarında evlenme ikramiyesi, çeyiz parası ödenir.
NİKAH NEYİ DEĞİŞTİRİR?
Evlilik yüzde 50 ortaklı limited şirkettir. Nikah memuru önüne oturup “evet” dediğinizde;
1-Ben ölürsem eşim mirasçımdır,
2-Ben ölürsem emekli aylığımın sahibi eşimdir,
3-Boşanırsak evlilik süresince elde ettiğimiz malların yarısı eşimindir,
4-Babamdan ve annemden yetim aylığı alma hakkım artık yok, demiş olursunuz.
Gördüğünüz gibi, evlenerek anne ve babanızdan gelecek yetim aylığı hakkından vazgeçeriz ama eşimiz ölünce ondan gelecek dul aylığı hakkımız olur.
BOŞANMAK KOLAY MI?
Evlenmeye biz karar veririz ama boşanmaya sadece “devlet” karar verebilir. Nasıl biz “evet” kelimesi ile evlendiysek şimdi de “hayır” diyelim ile boşanamazsınız. Mutlaka bir Aile Mahkemesi’ne başvurup bizi boşayın demeniz gerekir. Mahkemeye sunacağınız delil durumuna göre de hakim evliliğin bittiğine de karar verebilir, “Hayır daha evlilik bitmemiş, boşanma talebinizi reddettim” de diyebilir. Şayet, mahkeme boşanmanıza karar vermişse bu durumda yine bazı haklar alır bazı haklar kaybederiz. Buna göre;
1- Eski eşim artık mirasçım değildir,
2- Eski eşim ben ölürsem emekli aylığımın sahibi değildir,
3- Artık evli değilim anne ve babamdan yetim aylığı alabilirim.
SORU: Ali Bey, 08.05.1971 doğumluyum. Ebe hemşire olarak mezun olduktan sonra mecburi hizmete (Bingöl'e) hiç gitmeyip istifa ettim ve tazminatımı ödedim. Ağustos 1989'dan itibaren 13 ay özel bir hastanede SSK'lı olarak çalıştım. Sonra evlilik nedeniyle işten ayrıldım. İşe ara verdiğim bu dönemde iki kızım oldu. 04.08.1997’de açıktan atamayla Sağlık Bakanlığı bünyesinde tekrar ebe hemşire olarak çalışmaya başladım. Hala çalışıyorum. Daha önce çalıştığım SSK'daki süremi hizmet birleştirmesiyle 1 yıl olarak saydırdım. İki kızımı borçlanmayla saydırsam, emekli süremi etkiler mi? Ne zaman ve kaç yaşında emekli olurum? Devlet memurluğundan istifa ederek SSK'ya geçmem emeklilik süremi etkiler mi? (Ayşe Seçkin)
CEVAP: Sayın okurum, verdiğiniz bilgilere göre; Ağustos 1989 işe girişinizle SSK'ya devam etseydiniz veya bundan sonra memuriyetten istifa eder de 3.5 yıl daha SSK'lı olursanız 3.5 yılı tamamladığınız gün SSK'dan emekli olursunuz.
Memuriyete devam ederseniz, 53 yaşında (08.05.2024) emekli olacaksınız ancak var olan 2 kızınız için 4 yıllık doğum borçlanması yaparsanız memuriyetten 4 yıl daha erken yani 49 yaşında (08.05.2020) emekli olursunuz.