Evliyken cinsiyet değiştiren erken emekli oldu ama ya evlilik ile miras ne olacak?

İki gün önce ilginç bir olaya şahit oldum. Büroma gelen bir vatandaş evliliklerinin 12. yılında cinsiyet değiştirmiş ve yeni cinsiyeti olan kadın sıfatıyla SSK’dan emekli oldu ama ikinci sorusu mirasla ilgiliydi…

İki gün önce benimde üye olduğum, İZİMDER’in (İzmir İktisat Mezunları Derneği) davet ile 9 Eylül Üniversite’sinde konferansım vardı. Konferans öncesi, havaalanında yanıma bir hanımefendi geldi ama sesi biraz kalıncaydı. Hikayesini anlatında olay çok ilginç geldi. 2002 yılında evlenmiş ve 10 yıllık evli iken YURTDIŞINDA operasyon geçirip kadın olmuş. Yeni cinsiyeti olan kadınlıkla SSK’ya önce askerlik borçlanması talep etmiş sonrasında da emeklilik dilekçesi vermiş ama SSK, hem askerlik borçlanmasını hem de emeklilik talebini kabul etmemiş. Demiş ki, işe girişinde erkek idin sonradan kadın olmuşsun bu sebeple kadınların askerlik borçlanması yapma hakkı yok, kadınların şartlarıyla emeklilik hakkın da yok.

Kendisine yardımcı oldum ve ilgili SGK İl Müdürü ile görüşüp hem askerlik borçlanmasını sağladım hem de emekli olmasını temin ettim. Zira her ikisi de yasal hakkıydı, madem askerlik yapmış askerlik borçlanabilirdi, madem cinsiyet değiştirmiş ve kadın olmuş ve emeklilik talebini de pembe nüfus cüzdanı ile başvurmuşsa kadın gibi değerlendirilmesi gerekiyordu.

Ancak, sonradan bir sorusu daha oldu işe orda anında cevaplayamadım, ben bu sorunu araştırayım gazeteden cevaplayayım dedim. Sorusu; ben vefat edersem eşim benden dul aylığı alabilir miydi?

***AYNI CİNSLER EVLENEMEZ

Türk Medeni Kanunu gereğince aynı cinsler evlenemezler. Ancak, evli iken cinsiyet değiştirince ne olur? Normal şartlarda cinsiyet değiştirme operasyonu yapabilmenin şartlarından birisi EVLİ OLMAMAKTIR. Yani, evli birisi cinsiyeti değiştirmek için mahkemeye başvursa mahkeme önce evliliği sona erdir diyecektir. Ancak, bu kişi Türkiye’de prosedürü izlemek yerine yurtdışında operasyon geçirmiş ama sanırım kendisinin UNUTTUĞU bir şey var. Zira, operasyonu nerede geçirirse geçirsin mavi olan nüfus cüzdanını pembeye çevirmek için mutlaka mahkeme kararı gerekir. Sanırım, bu kişi mahkemeye başvurduğunu unutmuş olmalı.

***ARTIK EŞ DEĞİLLER MİRAS DA OLMAZ

Evlilik birliği boşanma dışında da sona erer bunlar, ölüm, gaiplik ve cinsiyet değiştirmedir. Evlenmenin kurucu unsurlarından ayrı cinsten kişiler arasında yapılmış olmasıdır. Aynı cinsten kişiler arasındaki evlilik yok hükmündedir. Fakat eşlerin evlilik birliğinin kurulmasından sonra cinsiyetini değiştirmesi halinde evliliğe ne olacağı kanunda düzenlenmemiştir. Ancak, Medeni Kanuna göre cinsiyet değiştirme ameliyatlarına izin verilmesi için evli olmamak gerektiğinden evli bir kimsenin kurallara uygun olarak cinsiyetini değiştirmesi mümkün değil. Buna rağmen, evli olan bir kimse Mahkemeye gitmeden kendisi bu operasyonu yaptırmışsa, nüfus cüzdanını değiştirmek için dava açması gerekir. İşte bu durumda mahkeme evliliğin yokluğuna karar verir. Zaten bu tür davalar hem nüfus müdürlüğü hem de kamu düzeni olduğu için savcılıkça da bilinmesi gereken davalardır. Bu halde evlilik hükümsüz hale gelir. Evlenme hükümsüz kalacağından artık bu kişi evli değildir ve eşi miras ile dul aylığı alma hakkına da (ilerde vefat sonrası) sahip değildir.