Geçici Personel Olsam mı Diye Sorana mı? Neden Geçici Personel Olamıyorum Diyene mi Yanalım?
Soru: Özelleşen şirkette çalışmaktayım. 657/4/C’ye geçiş için bazı arkadaşlara son gün izin verdiler bize vermediler. Mahkeme açma şansımız var mıdır? R.DERELİ
Cevap: 4046 sayılı Kanun gereğince yapılan özelleştirme uygulamaları çerçevesinde kuruluşların özelleştirilmesi neticesinde sermayelerindeki kamu payının %50’nin altına düşmesi veya bu kuruluşların küçültülmesi, devredilmesi, faaliyetlerinin durdurulması, kapatılması, tasfiyesi halinde veya diğer nedenlerle, İş Kanunu hükümlerine tabi daimi veya geçici işçi statüsünde istihdam edilen ve 4046 sayılı Kanunun değişik 22 nci maddesine göre nakil hakkı bulunmayan personelden iş akdi feshedilenlerden; müracaat tarihi itibariyle herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı almaya hak kazanamayanlara, iş akitlerinin kamu tarafından feshedilmesini müteakip 60 gün içerisinde kuruluşları kanalıyla Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bildirilmeleri halinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) fıkrası kapsamında geçici personel olarak istihdam edilmektedir. Kuruluşunuzun tamamen özelleştirilmesiyle kamu payı yüzde 50’nin altına düştüğünden ve özel sektöre devredilip altı ay içinde işten çıkartılmamış olduğunuzdan, kamu payı yüzde 50’nin üzerinde iken küçülme, tasfiye gibi nedenlerle işçi çıkartan kamu kurumlarının işçilerinden farklı olarak maalesef sizler isteseniz de 657/4/C kapsamında geçici personel olamıyorsunuz. Devir tarihinden itibaren altı ay içinde işvereniniz iş akdinizi feshetmiş olsaydı geçici personel olabilirdiniz. Ama sizlere geçici olarak ihtiyaç duyan özel işvereninizin tamamen duygusal (!) nedenlerinden dolayı yine onun insafına terk edilmiş bulunmanız üzücü. Bu altı aylık süre sona erdiği için artık iş akdinizin işverence feshinden sonra 20.10.2004 tarih ve 25619 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış bulunan ve hak kaybınıza neden olan 2004/7898 sayılı BKK’ ye karşı dava açabilirsiniz. Ama kazanmanız bu kararın iptaline bağlı olduğundan hiç de kolay değildir.
Özelleştirme sistemimizin sonuçlarınının ortaya koyduğu tablonun sizlere bakan yönünde biz de gülsek mi ağlasak mı bilemiyoruz. Zira kimi geçici personel olsak mı, olursak emekli maaşımız düşer mi diye sorarken kimi de özelleştirilen kurum işçisi iken iş akdimiz feshedildi, bizim geçici personel olma hakkımız neden yok diye feveran etmekte.
Bu arada yeri gelmişken tekrar da olsa bir kere daha belirtelim. Geçici personel uygulamasında 3,5 yıl diye bir tahdit bulunmamaktadır. Öncesinde de sonrasında da 4/a (SSK) sigortalılığı yürüdüğü için değil 3,5 13,5 yıl da çalışılsa emekli olunacak sigortalılık yine 4/a (SSK) sigortalılığı olur. Burada önemli olan geçici personel olarak çalışılan her bir yıl için bağlanacak SSK aylığının 30 TL kadar düşecek olmasıdır. Ama emekli maaşı ileride 30 TL kadar düşmesin diye bir yıl için yaklaşık en az 12000 TL kaybı göze almak da pek mantıklı olmasa gerektir.
Askere Gidenin Kıdem Tazminatı
Soru: 23.09.2010 tarihinde sigortalı olarak işe başladım ve halen devam etmekteyim. Bu senenin sonunda askere gidecegim. Askere gitmeden önce çalıştıgım iş yerinden alacagım tazminata güvenerek hareket ediyordum. Yeni çıkacak olan kıdem tazminatı yasasında ben askere giderken o tazminatı alabilecek miyim? Yoksa fona mı aktarılacak? Eğer fona aktarılacaksa askere giderken fondan paramı alabilecek miyim? Faruk SÖKEN
Cevap: Ülke olarak son bir haftada konuşulan kıdem tazminatı konusunda halen yasa değil tasarı bile haline gelmemiş taslak üzerinden konuştuğumuzu bilelim. Askere giderken bu taslak yasaya dönüşmezse tazminatınızı alabilirsiniz. Meclis tatile girdiğine göre 1 Ekim 2012 gününe kadar zaten bu konuda bir değişiklik olması mümkün değil. Üstelik bu kadar önemli bir değişiklik akşamdan sabaha olacak bir değişiklik değildir. Taslağa göre bile yasa çıkmadan evvelki tazminat haklarınızın fona aktarılması sizin kabul etmeniz halinde gerçekleşbilecek bir işlemdir. Fona aktarılmayan alacaklarınızı yine mülga 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen eski şartlara göre alabilirsiniz.
Soru: 12.01.1962 doğumluyum. 01.03.1985 tarihinde SSK girişim var. 1985’ten 25 gün, 1986’dan 10 gün ödemem var. Tarım sigortasına giriş tarihim ise 01.05.2004 olup toplam gün sayım bin 490’dır. Askerliğimi 20 ay üzerinden yaptım. Askerlik borcumu ödersem ne zaman emekli olabilirim? İbrahim AVADAN
Cevap: İşe başlama tarihiniz itibariyle Tarım SSK sigortalılığından emeklilik bakımından yaşa da tabi olmaksızın 3 bin 600 günü doldurur doldurmaz emekli olabilirsiniz. Bu nedenle askerliği borçlanıp bin 485 gün yani 8 yıl 4 ay daha Tarım SSK primi ödeyerek veya 17 ay daha Tarım SSK sigortalılığına devam edip akabinde 3 yıl 5 ay isteğe bağlı sigortalı veya SSK sigortalısı olursanız 4 yıl 10 aylık bu sürenin sonunda da Tarım SSK sigortalılığından emekli olabilirsiniz.