Görev Başında Ölen Emekli İşçinin Hakları
Soru: 1995 yılından beri büyük bir şirkette uluslararası TIR şoförü olarak çalışmakta olan 1958 doğumlu babamı 14.06.2012’de kaybettim. Babam 2006 yılında emekli olmasına rağmen yine 14.06.2012 yolda yani iş başında iken direksiyonda kalp krizi geçirerek hayatını kaybedinceye kadar çalışmaya devam etmişti. Ben 25 yaşındayım ama annem ve 14 yaşında bir erkek kardeşim var. Bu durumda benim sosyal güvenlik bakımından bir takım haklarım olduğunu söylüyorlar. Fakat bunlar nedir bilemiyorum. Bu konuda bana bilgi verir yol gösterir misiniz? Oğuzhan M.
Cevap: İşinin başında çalışırken meydana gelen kalp krizi sonucu ölüm olayının iş kazası sayılması gerekmektedir. Zira şoförün işyeri iş başında iken kullandığı araçtır, kullandığı aracın içinde işverenin verdiği işle iştigal halindeki şoförün kalp krizi sonucu ölümü bir iş kazası sayılmalıdır.
Nitekim ilgili yargı içtihatlarında da “Sigortalının, işyerinde çalışmakta iken kalp krizi geçirerek ölümü, 5510 sayılı Kanunu’nun 13. maddesinin (A) fıkrasının (a) bendinde gösterilen “Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada meydana gelme” haline uygun bir olay olduğu, aynı maddenin (b) bendinde yer alan “İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla meydana gelme” haline de uygun olup; iş kazası sayılması gerektiği, maddede, başkaca bir şart ya da kısıtlamaya yer verilmemiş olduğuna” işaret edilmektedir. Eğer babanızın ölümü iş kazası olarak bildirilmemişse öncelikle sizin bu konuya itiraz etmeniz gerekiyor.
Emekli olarak çalışmakta olan işçi ile normal işçi arasında iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası bakımından bir fark bulunmamaktadır. Yasa iş kazası sonucu ölüm halinde kaç günü olursa olsun ölüm geliri bağlanması gerekmektedir. Ölüm geliri aynen aylık gibi sürekli bir ödemeyi ifade etmektedir. Yalnız babanızdan dolayı kardeşiniz ve annenize aylık da bağlandığından aylık veya gelirden çok olanın tamamının az olanın yarısının, bu ikisinin eşitliği halinde ise gelirin tümünün aylığın yarısının bağlanması gerekiyor. Bağlanacak her iki haktan kendisine düşen miktarları anneniz evlenmediği takdirde ölünceye kadar kullanabilir. Kardeşiniz de öğrenime devam etmezse 18 yaşına, ortaöğrenime devam ediyor olması koşuluyla 20 yaşına, yükseköğrenime devam etmesi halinde de 25 yaşına kadar bu haklardan yararlanabilir. Bu haklar annenize yüzde 50 kardeşinize yüzde 25’er nispetle bağlanır.
Soru: 24 yaşında bir bayanım. Çalışmıyorum ve sağlık yardımı bakımından SSK emeklisi babamdan yararlanıyorum. Kaç yaşına kadar babamdan yararlanabiliyorum. 25 yaşını doldurunca bu hakkım bitiyor mu? Saniye F.
Cevap: SSK emeklisinin kız çocuğu olarak bundan sonra evli veya çalışıyor konumda olmadığınız sürece kaç yaşında olursanız olun babanızdan dolayı genel sağlık sigortasından faydalanma hakkınız var. Bunun dışında evlendiğinizde eşinizden, çalışıyor olduğunuzda kendiniz üzerinizden sağlık yardımı alabilirsiniz.
Soru: SSK girişim 1982 olup devamlı SSK’lı olarak çalıştım. 2001’de şirket ortağı oldum. 10.10.2008’e kadar ara ara işe girip çıktım. Bağ-Kur kaydım yok. Şirketin vergi kaydı 2005’te resen kapanmış, oda kaydını da 07.08.2012’de kapattık. Şimdi emekli kâğıtlarımı verdim karşıma sorun çıkar mı? Necmi B.
Cevap: Daha önce Bağ-Kur kaydınız olmadığı ve 01.10.2008’den sonra da vergi mükellefiyeti olmadığı için sorun çıkmaması lazım. Zira 2000-2008 arasında vergi mükellefiyetini gerektirir işlerde Bağ-Kur’lu olma zorunluluğunu doğuran olgu vergi mükellefiyetiydi. Mamafih SGK buna rağmen bir zorluk çıkartırsa da yargı yoluyla çözersiniz.