6552 sayılı Torba Kanun ile 3201 sayılı Kanun'da yapılan değişikliklerle gurbetçiler artık mavi kartlı oldukları için yapamadıkları yurtdışı borçlanmalarını davasız ve mahkemesiz yapabiliyor. Sözleşmelerinde başlangıç kabul edilen (18) ülkeler için de artık davasız başlangıç kabul edilip, gurbetçiler daha erken ve daha yüksek emekli aylığı ile emekli olabilecek.
Mavi kartlı veya pembe kartlı denilen gurbetçilerimiz ile Türk vatandaşı iken yaşadığı ülkenin vatandaşlığını kazanmak için devletin verdiği izinle vatandaşlıktan çıkan gurbetçilerimizin borçlanma başvuruları; gerek 12.06.2009’da yürürlüğe giren 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28.maddesinde gerekse önceki 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 29.maddesindeki yasal düzenlemeye göre, doğumla Türk vatandaşı olup da İçişleri Bakanlığı’ndan vatandaşlıktan çıkma izni alanların, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı tutulmasına ve bu kapsamdaki kişilerin söz konusu hakların kullanımında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen faydalanmaya devam edecekleri belirtilmesine rağmen SGK tarafından reddediliyordu. Gurbetçi mahkemeye gittiğinde ise hakkını mahkeme yoluyla elde ediyordu. Torba Kanun ile mahkemeye gerek kalmadı.
O TARİH KABUL EDİLECEK
Torba Kanun ile Türkiye ile sözleşmeli kimi ülkelerdeki yurtdışı çalışma başlangıcının Türkiye’deki emeklilik hesaplamalarında da esas alınması öngörülüyordu. Artık Torba, TBMM'den geçti, başlangıçlar için davaya gerek kalmadı.
Bu değişiklik, 3201 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin 5’inci fıkrasına şu şekilde eklenmiştir: “Ancak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin, Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir."
KİMLER YARARLANABİLECEK
Türkiye; Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya ve Slovakya ile sosyal güvenlik sözleşmeleri imzaladı. Bu sözleşmelerde, “Akit taraflardan birinin mevzuatına göre yardım hakkının kazanılması şartlarının tespitinde, diğer taraf ülkedeki ilk işe başlama tarihi de dikkate alınır” hükmü veya bu anlamda benzer hükümler bulunuyor.
PEKİ YA DİĞER ÜLKELER?
Söz konusu 18 ülke haricindeki diğer sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmış Danimarka, İngiltere, İsveç, Libya, Norveç, Romanya ve Sırbistan ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde geçen sürelerini borçlananların ilk işe giriş tarihinin, Kanun’un 5 inci maddesinin 2’nci ve 3’üncü fıkraları hükmü gereğince Türkiye’de çalışma yoksa borcun ödendiği en son tarihten, Türkiye’deki çalışmanın başladığı tarihten önceki yurtdışı süreleri borçlanılmış ise Türkiye’de ilk defa çalışılmaya başlanılan tarihten, borçlanılan gün kadar geriye gidilerek belirlenmesine devam edilecektir.
DİKKATE ALINMAYACAK SÜRE
Ev kadınlığı süreleri akit ülke mevzuatına göre sigortalılık süresi olarak kabul edilmediğinden bu süreleri borçlananların sözleşmeli ülkelerdeki ikamet tarihleri Türkiye’deki ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmeyecektir.
Akit ülke mevzuatına göre ikamet süreleri borçlandırılacak süre niteliğinde olmadığından, ikamet süresinin başlangıcı da ülkemizde ilk işe giriş tarihinin tespitinde dikkate alınmayacaktır. O
DAVAYA GEREK KALMADI
Genelgenin ilgili bölümünde şöyle denilmektedir:
“Sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan 18 ülkedeki sigortalılık sürelerini borçlananların bu ülkelerdeki hizmet cetvellerinde mecburi sigortalılık kodu altında bildirilen işsizlik ödeneği, hastalık ödeneği, intibak parası, sigortadan muaf cüzi çalışma, çocuk yetiştirme süreleri, bakım süreleri, borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler, isteğe bağlı prim ödeme süreleri ve benzeri sürelerin başlangıç tarihleri de ilk işe girişin tespitinde dikkate alınacaktır.
Almanya’dan prim iadesi alınan süreler ile İsviçre’den prim transferi yapıldıktan sonra borçlanılan sürelerdeki çalışmaya başlanılan tarih ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir. Söz konusu 18 ülkedeki sigortalılık sürelerini borçlanarak aylık talebinde bulunanların ilk işe giriş tarihinin tespitinde, borçlanma için Kurum’a ibraz edilen belgelerdeki başlangıç tarihi esas alınacaktır.”