HABERTÜRK-15 liradan az Bağ-Kur borcu olup da aylığı geç bağlananlar SGK’ya müracaat etsin–Tavanı aşan ücretler de SGK bilgisayarı tam çalışmıyor

22 Şubat 2010

15 liradan az Bağ-Kur borcu olup da aylığı geç bağlananlar SGK’ya müracaat etsin

 

“Sosyal Güvenlik Reformu” denilen ucube ile 14 aydan beridir Bağ-Kur’a borcu olanlara SSK’dan emeklilik hakkını ortadan kaldıran, SGK şimdi bu rakamı 15 lira olarak belirledi…

Buna göre 1 Ekim 2008 gününden sonra Bağ-Kur’a 15 liradan az borcu olduğu için geç emekli edilenler, emekli aylıkları eksik ödenenler SGK’ya başvururlarsa, alamadıkları aylıkları kendilerine ödenecek…

 

Ali bey, Bağ-Kur’da 13 yılım vardı ve SSK’da 6 yılım ve bana Bağ-Kur borcun hiç yok dediler buna uygun ekstre de verdiler. Bu hizmetler ile SSK’ya 2008 yılı Kasım ayında emeklilik dilekçesi verdim. Aradan 8 ay geçtikten sonra bana Bağ-Kur’a 13 lira borcun var git öde gel dediler. Bu ufacık borcu ödedikten sonra sürprizle karşılaştım, sanki yeni dilekçe vermişim gibi 2009 yılı Ağustos ayından itibaren emekli aylığı bağladılar. Arada 8 aylık emekli aylığımı iç ettiler. Bu konuda dava açsam olur mu? Kadir Şinisli

 

 

***1 Ekim 2008’den önce Bağ-Kur borcunun önemi yoktu

“Sosyal Güvenlik Reformu” diye halka yutturulan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SS ve GSS) Kanunu 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe girdi ve aynı gün 1479 ve 2926 sayılı Bağ-Kur Kanunları ile 506 ve 2925 sayılı Sosyal Sigorta Kanunları yürürlükten kalktı. 1 Ekim 2008 gününden önce Bağ-Kur ve SSK hizmetleri olup da en son SSK’dan emekli olacaklar olanlar için Bağ-Kur’a borcu olup olmadığının önemi yoktu. Bağ-Kur’a borcu olduğu halde sigortalılar, SSK’ya emeklilik için dilekçe veriyorlar ve dilekçelerini takip eden aybaşından itibaren de emekli aylıkları ödenmeye başlıyordu.

Daha doğrusu, SSK’ya dilekçe veriyorlar sonra bir ay veya bir yıl sonra bile olsa Bağ-Kur borçlarını ödediklerinde Bağ-Kur, SSK’ya hizmetleri gönderiyor, SSK’da birikmiş tüm aylıklarını ödüyordu, böylece yüklü miktarda birikmiş emekli aylıkları oluyordu.

 

***1 Ekim ile Bağ-Kur borcu olanları SGK emekli etmedi

1 Ekim 2008 günü 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu yürürlüğe girince, işler değişti. SGK, SSK’dan emeklilik dilekçesi verenlere aylar sonra Bağ-Kur’a borcunuz varmış, borcunuzu ödeyin öyle gelin diyerek, emeklilik dilekçelerini reddetmeye başladı. Bir süre sonra da bu işi de değiştirdi, yeni emeklilik dilekçesi istemeksizin Bağ-Kur’un borcunun ödendiği ayı takip eden aybaşından itibaren emekli aylığı bağlamaya başladı. Tıpkı sizde olduğu gibi emeklilik dilekçesi verilen ay ile az da olsa Bağ-Kur borcunun ödendiği aya kadar geçen sürenin emeklilik aylığını vermemeye başladılar.

***Şimdi rakamı 15 lira olarak belirlediler

Esasen, Bağ-Kur yıllardan beridir 15 liralık rakamı uyguluyordu. 1479 ve 2926 sayılı Bağ-Kur Kanunları gereğince, Bağ-Kur’dan emekli olabilmek için kişinin hiç borcunun olmaması veya borcu varsa da 15 liradan az olması gerekiyordu. İşte bu uygulamayı baz alan SGK yönetimi, geçen ay  paralel bir uygulama geçti. Artık, SSK’dan emekli olacaklar için, Bağ-Kur’a 15 liradan az borcu olanlara borcu ödetiyorlar ama yeni tarihe göre değil eski tarihe göre emekli aylığı bağlıyorlar. Ancak, bu yeni uygulamadan bir çok SSK’lının haberi yok.

***Geçmişte SSK’dan emekli olanlar dilekçe versin

1 Ekim 2008 gününden sonra SSK’dan emekli olmuş ve Bağ-Kur borcu var denilerek bazı ayların emekli aylıkları ödenmeyenler, şimdi emekli edildikleri Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerine dilekçe verirlerse, ödedikleri borçları da 15 liradan az ise geçmişte hatalı uygulama ile ödenmeyen emekli aylıkları kendilerine ödenecek. Siz de nerden emekli olmuşsanız o müdürlüğe dilekçe verin ve size ödenmeyen 8 aylık emekli maaşınızı isteyin. Size faizsiz olarak 8 emekli aylığı ödeyecekler.

***Memurlar da Bağ-Kur borcunun önemi yoktur

Eskiden olduğu gibi memurlara-kamu görevlilerine halen 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu uygulanmaktadır. Bu Kanun gereğince de memuriyetten emekli olacak olanlar için Bağ-Kur borcunun önemi yoktur. Yani, memuriyetten emekli olacak ama bir süre de Bağ-Kur’lu olarak hizmet vermiş olanların Bağ-Kur borçları olsa bile emekli oldukları aydan itibaren kendilerine emekli aylığı bağlanmaktadır. Ancak, Bağ-Kur borcu ödeninceye kadar işlemler durmaktadır ama borç ödenince geçmiş emekli aylıkları ödenmektedir.

 

Tavanı aşan ücretler de SGK bilgisayarı tam çalışmıyor

Ali bey, çalışanlara şirketlerin ikramiye, prim ve diğer sosyal yardımlar vermesi durumunda 5510 sayılı Kanun’da çalışanların SPEK tutarının SGK tavanını aşması durumunda, takip eden 2 ay içinde prim tahsilatının yapılabileceği belirtilmiştir. SPEK tutarı sadece çalışanlarda tavanı aşmamaktadır. Örneğin ay içinde 3 – 5 gün rapor veya ücretsiz izin almış olan personelde de geçebiliyor. SGK‘nın sistemine 0 gün girerse SGK tavanına kadar

SEPK tutarı girilebiliyor ama fakat eksik çalışmalarda kişinin çalışmış olduğu günün SPEK tavanına kadar kabul ediyor. Toplamda tavanı aşmaması normal yazılan kanunda takip eden iki ay denirken acaba ilgili ay içinde eksik kalan kısmı tamamlanması gerekmez mi? Nusret Durukan

 

Nusret bey, tabi ki gerekir ama bahsettiğiniz uygulama yeni ve genel kurallara pek uymuyor. Herkes için açıklama gerekirse, çalışanların çalıştıkları gün sayısı ve kazançları SGK’ya e-bildirge yoluyla internet üzerinden bildiriliyor. Bildirimde günlük alt sınır bir günlük asgari ücret tutarı olan 24,30 lira olup (aylık alt sınır729 lira) günlük üst sınır da 157,95 (aylık üst sınır 4738,50 ) liradır. Kişinin çalışma gün sayısına göre tavan yani üst sınır rakamından daha fazla kazanç bildirilmişse sistem tavana kadar olan kazançları alır fazlasını almaz.

Öte yandan 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu gereğince çalışanların, ücret dışı ödemelerle aylık brüt ücreti tavan rakamını aşmışsa yeni bir uygulama getirildi.

Kanun’un 80 nci maddesinin birinci fıkrasının d bendine göre;

“d) Ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tabi tutulur. Diğer ödemeler ise öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil edilir ve ücret dışındaki bu ödemelerin yapıldığı ayda üst sınırın aşılması nedeniyle prime tabi tutulamayan kısmı, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilave edilir….”.

Bu yeni uygulama gereğince, işçiye o ay ücret dışı ödeme yapılmışsa ve bu ödeme ile ücret tavan rakamını aşmışsa, aşan kısmı sonraki iki ayın ücretine ilave etmeniz gerekir.

Fakat, SGK’nın e-bildirge sisteminde, işçi takip eden ay çalışmamışsa günsüz olarak bildirdiğiniz rakamının tamamı için prim hesaplayıp, borç üretirken, işçi takip eden ay 30 günden az çalışmışsa sistemin eksikliği ile sadece çalıştığı gün sayısına göre tavan hesaplayıp üzerine borç üretmemektedir. Bu SGK E-bildirge sisteminin eksikliğidir ve bir an önce düzeltilmesi gerekir.

Öte yandan uygulaması daha yeni olan tavanı aşan ücretlerin iki ay daha takip edilmesi işi bilinen sistemlerle pek de uyuşmuyor ve sisteme ters olan bir çok noktası da var.